ΕΟΠΥΥ: Σχέδιο Δράσης για την αξιοποίηση των δεδομένων του

Γιώργος Σακκάς - Healthmag

Ακολουθώντας τα πρότυπα άλλων χωρών ο ΕΟΠΥΥ επιδιώκει την εφαρμογή ενός σχεδίου με στόχο την εκμετάλλευση των δεδομένων του.

Ένα φιλόδοξο σχέδιο που στόχο έχει τη διερεύνηση της δυνατότητας αξιοποίησης των δεδομένων που είναι διαθέσιμα στον Εθνικό Οργανισμό Παροχών Υπηρεσιών Υγείας και η αναζήτηση των οφελών που θα προκύψουν από την αξιοποίηση αυτή, αναπτύσσει ο οργανισμός. Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Αγγούρη, προϊστάμενο διεύθυνσης πληροφορικής του ΕΟΠΥΥ, το σχέδιο βασίζεται σε πρότυπα ξένων χωρών όπως είναι η Clinical Practice Research Datalink (CPRD), που είναι ίσως το πιο γνωστό παράδειγμα βάσης δεδομένων ανώνυμων ιατρικών αρχείων και καλύπτει δεδομένα για περισσότερα από 11,3 εκατομμύρια ασθενείς στο Ηνωμένο Βασίλειο. 

Αντίστοιχες βάσεις δεδομένων, υπάρχουν και στις Σκανδιναβικές χώρες, καλύπτοντας από κοινού 25 εκατομμύρια κατοίκους (Δανία: 5.500.000, Φινλανδία: 5.300.000, Νορβηγία: 4.800.000, Σουηδία: 9.200.000, κα). Ακόμη, στην Ιταλία, όπου το σύστημα υγείας μοιάζει αρκετά με το ελληνικό, η βάση δεδομένων εκεί αποτελεί μια πολύτιμη πηγή για τον σχεδιασμό και την έρευνα. H συγκεκριμένη βάση δεδομένων έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλά ερευνητικά προγράμματα, που αφορούν στις εισαγωγές σε νοσοκομείο, την αξιολόγηση πιθανώς ακατάλληλου προτύπου συνταγογράφησης για τους ασθενείς άνω των 65 ετών, την αξιολόγηση των επιπτώσεων αλλαγών στη συν-πληρωμή σε φαρμακεία και νοσοκομεία και τις αναλύσεις της συγκέντρωσης της δαπάνης σε υπο-πληθυσμούς.

Τέλος, το πιο πρόσφατο παράδειγμα προέρχεται από την Άπω Ανατολή και την Ταϊβάν, όπου η καταγραφή όλων των πολιτών είναι υποχρεωτική. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 1997 και η αντίστοιχη βάση δεδομένων περιέχει δεδομένα για 23 εκατομμύρια άτομα, σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας. 

Κύρια εργαλεία για τη συγκέντρωση των στοιχείων αποτελούν τα Όργανα Συλλογής Δεδομένων του ΕΟΠΥΥ που είναι: η Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας Συνταγών (ΚΜΕΣ), η οποία συλλέγει το σύνολο των δεδομένων της συνταγογράφησης φαρμάκου που αποζημιώνει ο Οργανισμός μηχανογραφικά, το κεντρικό σύστημα διαχείρισης ΟΠΣ (Οικονομικά στοιχεία παρόχων), το eΔΑΠΥ (Υποβολές παρόχων) και το Σύστημα Real Time Ελέγχου Νοσηλειών. 

Τα δεδομένα του ΕΟΠΥΥ

Τα δεδομένα του οργανισμού αναφέρονται κυρίως : 

- στη συνταγογράφηση & κατανάλωση φαρμακευτικών σκευασμάτων.

- στη συνταγογράφηση & διενέργεια παρακλινικών βιολογικών και απεικονιστικών εξετάσεων. 

- στα ιατρικά και νοσηλευτικά δεδομένα (αναγγελίες εισαγωγής) που συνδέονται με τη νοσηρότητα (θεραπεία) αλλά και τη θνησιμότητα.

- στον αριθμό των επισκέψεων σε διάφορες ιατρικές ειδικότητες.

- στη χρήση άλλων αγαθών και υπηρεσιών υγείας (οπτικά, αναπνευστικές συσκευές, παροχές αναπηρίας, κ.α.).

- στα οικονομικά και διαχειριστικά δεδομένα των μονάδων υγείας και των προϋπολογιστικών επιλογών

Ανάλυση

Σύμφωνα με την ανάλυση που παρουσίασε πρόσφατα ο κ. Αγγούρης το σχέδιο χαρακτηρίζεται από:

Δυνατά σημεία 

-Υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο που επιτρέπει στον οργανισμό να αξιοποιήσει τα δεδομένα.

-Τεράστιος όγκος δεδομένων που συγκεντρώνεται από τους Παρόχους υγείας.

-Υπάρχον Πληροφοριακό Σύστημα σε σύγχρονη αρχιτεκτονική.

-Κάλυψη υπάρχουσας λειτουργικότητας σε ποσοστό >=90%.

-Συνεχής ενημέρωση και συμπλήρωση με λειτουργικές τροποποιήσεις.

-Διαθεσιμότητα 100%.

-Υψηλό ποσοστό αξιοπιστίας της τηρούμενης πληροφορίας.

-Ανάλυση και εκμετάλλευση της τηρούμενης πληροφορίας

Αδύνατα σημεία 

-Έλλειψη αυτονομίας συστημάτων με χρήση υπολογιστικής υποδομή τρίτων φορέων & άμεση εξάρτηση από τρίτους Φορείς όσον αφορά Συμβατική Διαχείριση, διαθεσιμότητα και ασφάλεια.

-Οι χρονοβόρες διαδικασίες του ισχύοντος Κανονισμού Προμηθειών.

-Η μεγάλη γκάμα απασχόλησης των στελεχών πληροφορικής.

-Η υπάρχουσα στελέχωση με μεγάλη χρονική διάρκεια ενασχόληση με εργασίες πληροφορικής καθημερινής ρουτίνας.

Ευκαιρίες

-Η συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς στην αξιοποίηση των δεδομένων από το σύνολο των Ελλήνων ασφαλισμένων.

-Η συνεργασία με Ευρωπαϊκούς φορείς στην ανταλλαγή και αξιοποίηση δεδομένων υγείας. 

-Ανάπτυξη σχέσεων, τεχνογνωσίας και ανταλλαγή δεδομένων, πρακτικών αξιοποίησης, εφαρμογών και διαδικασιών με τρίτους φορείς του εξωτερικού.

-Η εκμετάλλευση ανοικτών κοινοτικών προγραμμάτων για την κάλυψη υπαρχουσών αναγκών.

-Έμφαση σε άλλες λειτουργικές ανάγκες πληροφορικής του οργανισμού έναντι ανάπτυξης εφαρμογών αξιοποίησης των δεδομένων

Οφέλη

Επιχειρησιακά οφέλη για ΕΟΠΥΥ: H εσωτερική αξιοποίηση των δεδομένων του ΕΟΠΥΥ μπορεί να δώσει δυναμική στην επιχειρησιακή ικανότητα του οργανισμού μέσα από δράσεις που θα έχουν ως στόχο:

-Την αναδιάρθρωση υπηρεσιών για την αποδοτικότερη λειτουργία τους και παροχή αναβαθμισμένων υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς.

-Τον έλεγχο και τη μείωση του κόστους από τομείς στους οποίους καταγράφονται αδικαιολόγητες σπατάλες.

-Την ανταλλαγή στοιχείων με διεθνείς φορείς υγειονομικής περίθαλψης για την ολοκληρωμένη διαχείριση της υγείας.

-Την αποφυγή vendor lock-in και απόκτηση δυνατότητας ευελιξίας μεταξύ διαφόρων παρόχων φαρμάκων ή/και ιατρικών προϊόντων.

Οφέλη για τους Ασφαλισμένους: 

-Μεταξύ των υψηλόμισθων και των χαμηλόμισθων άμεσα ασφαλισμένων (αναδιανεμητική αλληλεγγύη)

-Μεταξύ των μονομελών και των πολυμελών οικογενειών των ασφαλισμένων (λειτουργία εξισορρόπησης οικογενειακών βαρών ως οικογενειακή κοινωνική πολιτική)

-Μεταξύ της δεύτερης γενιάς του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και των δύο άλλων γενεών (αλληλεγγύη των γενεών)

-Μεταξύ των ασφαλισμένων διαφορετικού νοσολογικού προφίλ, δηλαδή μεταξύ διαφοροποιημένων κοινωνικών ή ασφαλιστικών κινδύνων

Άμεσα οικονομικά οφέλη για ΕΟΠΥΥ: Θα δημιουργηθούν πρόσθετα εσόδα στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ., μεγάλο μέρος των οποίων σε σταθερή βάση, βελτιώνοντας την χρηματοοικονομική του θέση και μειώνοντας τις ανάγκες για επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. Επενδύοντας σε υποδομές και συστήματα πληροφορικής, analytics και business intelligence ο οργανισμός μπορεί να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για άμεση αξιοποίηση των δεδομένων που διαθέτει και να αποκτήσει πλεονέκτημα λαμβάνοντας αποφάσεις στρατηγικού χαρακτήρα τόσο για τη λειτουργία του οργανισμού όσο και για τις δαπάνες τις οποίες πραγματοποιεί.

Οφέλη για την έρευνα στην Ελλάδα: Τα δεδομένα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τόσο απόερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια, και του εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού.

Έμμεσα οφέλη για την ανάπτυξη στην Ελλάδα: Η αξιοποίηση των μαζικών δεδομένων του ΕΟΠΥΥ, αναμένεται να επιδράσει θετικά και στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας καθώς θα συνδράμει ουσιαστικά:

-Στη μείωση των δαπανών για την υγεία με καλύτερο έλεγχο και αποκλεισμό των φαινομένων απάτης και διαφθοράς.

-Στη βελτίωση του τομέα υγειονομικής περίθαλψης χωρίς πραγματική κατανομή πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό.