Φόβοι για νέο κύμα πλαστών συνταγών

Σοβαρές ανησυχίες ότι το νέο πολυδιαφημισμένο και πολυδάπανο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στα ασφαλιστικά ταμεία μπορεί να αποδειχθεί «διάτρητο», εκφράζουν φαρμακοποιοί.

Μόλις το 20% των συνταγών που εκτελούνται από τα φαρμακεία περνά μέχρι στιγμής στο νέο ηλεκτρονικό σύστημα. Η κατάσταση αναμένεται να βελτιωθεί, πάντως, σημαντικά με τα έργα επέκτασης για τα οποία έχουν προκηρυχθεί διαγωνισμοί. Παρά τις διαβεβαιώσεις των αρμοδίων ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα για την αυθεντική πιστοποίηση των χρηστών του συστήματος, η άλλη πλευρά υποστηρίζει ότι η μέθοδος συνταγογράφησης των φαρμάκων που ακολουθείται, παρουσιάζει πολλά κενά ασφαλείας. Οι «τρύπες» αυτές, λένε, είναι πιθανό να ευνοήσουν όσους επιχειρήσουν να εξαπατήσουν τα ταμεία με πλαστές συνταγές φαρμάκων, μια και το σύστημα αδυνατεί προς το παρόν να ελέγξει αποτελεσματικά την όλη διαδικασία και απλώς καταγράφει τα χορηγούμενα φάρμακα.
Οπως αναφέρουν, ακόμη και σήμερα όποιος θέλει μπορεί να εκδώσει συνταγή οποιασδήποτε αξίας, αρκεί να καταχωρίσει στον υπολογιστή όνομα γιατρού και ασθενή. Το σύστημα δίνει εξάλλου τη δυνατότητα συνταγογράφησης και σε φαρμακοποιούς.
Στο παρελθόν ορισμένοι φαρμακοποιοί είχαν εμπλακεί σε υποθέσεις πλαστής συνταγογράφησης.
Ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Χανίων Τάσος Βάμβουκας, ο οποίος έχει ενημερώσει ήδη το υπουργείο Εργασίας για το κενό ασφαλείας, καταγγέλλει: «Θέλω να σας αποκαλύψω τον εύκολο τρόπο με τον οποίο μπορεί να εκδοθεί μία συνταγή οποιουδήποτε γιατρού, μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, από τους 13.000 περίπου που υπάρχουν εγκατεστημένοι στα φαρμακεία της χώρας . Από το πεδίο "καταχώρησι συνταγής" πληκτρολογώντας το ΑΜΚΑ και το ΕΤΑΑ οποιουδήποτε γιατρού, που πολύ εύκολα βρίσκουμε και με την αναγραφή του ονόματος οποιουδήποτε ασθενούς, μπορούμε να εκδώσουμε όποια συνταγή επιθυμούμε. Στη συνέχεια, κατασκευάζουμε μία σφραγίδα του γιατρού και με μία μονογραφή έχουμε έτοιμη για εκτέλεση μία πλαστή συνταγή».
Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Χανίων είχε αντιμετωπίσει πριν από λίγα χρόνια μια ανάλογη περίπτωση πριν αρχίσει να λειτουργεί ακόμη το πολυσυζητημένο ηλεκτρονικό σύστημα. Οπως θυμίζει ο κ. Βάμβουκας: «Ο ένοχος βρέθηκε, αλλά απ' όσο γνωρίζω κυκλοφορεί ανενόχλητος, ενώ οι φαρμακοποιοί οι οποίοι αποκάλυψαν την απάτη θέλοντας να προστατεύσουν το Δημόσιο συμφέρον , "ανταμείφτηκαν" από το ίδιο το Δημόσιο με πρόστιμα, γιατί εν αγνοία τους εκτέλεσαν πλαστές συνταγές».
Η κυβέρνηση, πάντως, στηρίζει πολλά στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Σε κάθε συνομιλία με την τρόικα, οι αρμόδιοι υπουργοί την αναφέρουν... ως βασικό μέσο μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης.
Ωστόσο μέχρι στιγμής η ηλεκτρονική συνταγογράφηση απλώς καταγράφει τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται. Το σύστημα δεν έχει ακόμη τη δυνατότητα να ελέγξει ποιος ασθενής λαμβάνει τι και ποιος γιατρός συνταγογραφεί. Μέχρι σήμερα μάλιστα η καταγραφή αυτή έχει γίνει μόλις στο 20% των συνολικά 1 εκατ. διακινούμενων συνταγών φαρμάκων. Ισως γι' αυτό και τα δύο συναρμόδια υπουργεία Υγείας και Εργασίας σκοπεύουν να διαθέσουν άλλα 25 εκατ. ευρώ για την επέκταση του συστήματος, το οποίο βγήκε σε διαγωνισμό πριν από λίγες ημέρες.
Ο επικεφαλής της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ), που υλοποιεί το πρόγραμμα για τη συνταγογράφηση, Βλάσης Σφυρόερας, απαντά σχετικά με την προσβασιμότητα του συστήματος: «Για να μπει κάποιος στο σύστημα πρέπει να πιστοποιηθεί. Η πιστοποίηση γιατρών και φαρμακοποιών γίνεται με διαφορετικό τρόπο. Καταχωρίζονται με βάση τις λίστες και τα πλήρη στοιχεία τους, και κάθε γιατρός και φαρμακοποιός για να μπει στο σύστημα πρέπει να πιστοποιηθεί και να πάρει κωδικό πρόσβασης. Κάνουμε τριπλό έλεγχο στοιχείων, ενώ στη συνέχεια ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός λαμβάνει στο κινητό του τηλέφωνο έναν κωδικό πρόσβασης που γνωρίζει μόνο ο ίδιος».
Αν και ο κ. Σφυρόερας επισημαίνει ότι ένας γιατρός μπορεί να αντιληφθεί εάν έχουν εκδοθεί συνταγές με την υπογραφή του καθώς γνωρίζει τι φάρμακα γράφει, ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Χανίων απαντά: «Επειδή οι περισσότεροι γιατροί έχουν πλήθος συνταγογραφήσεων, αν κάποιος δημιουργήσει μια εικονική συνταγή με σκεύασμα που δεν θα κινήσει την περιέργεια μέσα στο πλήθος των συνταγών, δεν θα γίνει αντιληπτό από το γιατρό».
Πάντως ο επικεφαλής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης παραδέχεται ότι σήμερα το σύστημα δεν μπορεί να «αντιληφθεί» εάν ένας γιατρός συνταγογραφεί φάρμακα υψηλού κόστους όπως γονιμότητας σε... άνδρα ή φάρμακα για τον προστάτη σε... γυναίκα.
Γι' αυτό, όπως επισημαίνει, «μέχρι στιγμής κόστισε μόλις 60.000 ευρώ».
Τα συγκεκριμένο σύστημα ετέθη σε εφαρμογή από τον περασμένο Ιανουάριο και στόχος είναι να το υιοθετήσουν τα τέσσερα βασικά ταμεία (ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ΟΑΕΕ, ΟΠΑΔ, ΟΓΑ) που θα ενταχθούν και στον φορέα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τον ΕΟΠΥΥ.