Κλείνει η συμφωνία για PSI, έρχεται το πιστωτικό γεγονός!

Ένα ακόμη βήμα προς την ολοκλήρωση της συμφωνίας για το PSI έγινε την Τετάρτη στο Παρίσι, σε συνεδρίαση των τραπεζιτών υπό την προεδρία του Τσαρλς Νταλάρα (από ελληνικής πλευράς μετείχαν οι κ. Θωμόπουλος της ΕΤΕ και Φιλάρετος της Alpha): Οι ιδιώτες πιστωτές, μετά τις απειλές των Ευρωπαίων ότι θα αφήσουν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει, αν αυτοί δεν δεχθούν μεγαλύτερο «κούρεμα», αποδέχθηκαν τη μείωση του μέσου επιτοκίου δανεισμού της χώρας από το 4,25% στο 3,75%.

Σε αυτό το σημείο, οι ιδιώτες πιστωτές ξεκαθαρίζουν ότι έχουν εξαντλήσει κάθε όριο υποχώρησης: ο Γιόζεφ Άκερμαν, πρόεδρος του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου και «αφεντικό» της Deutsche Bank, δήλωσε, απευθυνόμενος στους ευρωπαίους ηγέτες, ότι οι ιδιώτες πιστωτές έχουν κάνει μια πολύ καλή πρόταση, αποδεχόμενοι ένα «κούρεμα» σχεδόν κατά 70%. Και άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι «για να σβήσει η πυρκαγιά της Ελλάδας» η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που έχει ομόλογα ονομαστικής αξίας περίπου 50 δισ. ευρώ και είναι ο μεγαλύτερος ομολογιούχος αυτήν τη στιγμή, θα πρέπει επίσης να δεχθεί απώλειες, παρότι εξαρχής είχε συμφωνηθεί να εξαιρεθεί από το «κούρεμα». Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, θα «κουρευτούν» και τα ομόλογα που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης και τα οποία ανέρχονται στα 10 δισ. ευρω.

Προς το παρόν, το συμβούλιο της ΕΚΤ είναι διχασμένο και επιμένει στην επίσημη γραμμή ότι το PSI εξ ορισμού αφορά τους ιδιώτες πιστωτές και όχι την κεντρική τράπεζα. Τη σκληρή γραμμή κατά του «κουρέματος» της ΕΚΤ υποστηρίζουν όχι μόνο οι γερμανοί τραπεζίτες του συμβουλίου, αλλά και η κυβέρνηση της Άνγκελα Μέρκελ. Σε αυτό το σημείο «κολλάνε» προς το παρόν οι διαπραγματεύσεις για το PSI, καθώς οι χρηματοδοτικές «τρύπες» που έχει πλέον η Ελλάδα, λόγω ύφεσης και δημοσιονομικών αποκλίσεων, επιβάλλουν μια μεγάλη ελάφρυνση από το χρέος, που μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν «κουρευτούν» και τα ομόλογα της ΕΚΤ.

Όπως τονίζουν τραπεζικές πηγές, το πρόβλημα με τα ομόλογα της ΕΚΤ θα μπορούσε να λυθεί χωρίς σοβαρές παρενέργειες αν συμφωνούσαν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να τα αγοράσει η ΕΚΤ στη χαμηλή τιμή που τα πήρε και πριν από την ανταλλαγή των ομολόγων ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης, το EFSF, ή το EFSF να χορηγήσει ένα δάνειο προς την Ελλάδα για να τα αγοράσει και να τα διαγράψει. Και στις δύο περιπτώσεις θα χρειαζόταν μια αύξηση του δανείου πέραν των 130 δισ. ευρώ, που συμφωνήθηκαν τον Οκτώβριο. Αυτό είχε ζητηθεί από τον Ζαν Κλοντ Τρισέ και τον περασμένο Μάρτιο, αλλά το απέρριψαν Μέρκελ και Σαρκοζί.

Σε κάθε περίπτωση, τα 130 δισ. του Οκτωβρίου δεν επαρκούν για να καλυφθεί η χρηματοδότηση της Ελλάδας και θα χρειασθεί, όπως παραδέχθηκε ο Όλι Ρεν, αύξηση του «πακέτου». Προς το παρόν, οι υπολογισμοί του ΔΝΤ δείχνουν ότι θα χρειασθούν τουλάχιστον 15-20 δισ. ευρώ επιπλέον, χωρίς να υπολογίζεται το πρόσθετο δάνειο που θα χρειαζόταν για τα ομόλογα της ΕΚΤ.

Πάντως, το PSI φαίνεται ότι οδηγεί με μαθηματική βεβαιότητα στο πιστωτικό γεγονός (credit event), που αρχικά οι Ευρωπαίοι ήθελαν να αποφύγουν, για να μην ενεργοποιηθούν και τα CDS επιβραβεύοντας τους κερδοσκόπους, όπως έλεγε παλαιότερα ο Τρισέ. Και αυτό γιατί η συμμετοχή των ιδιωτών στο PSI, λόγω του μεγάλου «κουρέματος», αναμένεται ότι θα είναι πολύ χαμηλή, από 50% έως 80%, σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών.

Με τόσο χαμηλή εθελοντική συμμετοχή, η ελάφρυνση της Ελλάδας θα είναι πολύ μικρή και το PSI θα θεωρηθεί αποτυχία. Μόνη δυνατότητα για «κούρεμα» όλων των πιστωτών είναι η εισαγωγή και ενεργοποίηση των λεγόμενων CAC's (ρήτρες συλλογικής δράσης), με τις οποίες θα υποχρεωθεί η μειοψηφία των «αρνητών» του «κουρέματος» να το αποδεχθεί. Η ενεργοποίηση των CAC's, όμως, θα χαρακτηρισθεί πιστωτικό γεγονός και η ISDA, ο διεθνής φορέας της αγοράς παραγώγων, θα ζητήσει την πληρωμή των CDS, δηλαδή των συμβολαίων ασφάλισης των ομολόγων έναντι χρεοκοπίας.

Αυτό δεν φαίνεται να ενοχλεί πλέον ούτε τις κυβερνήσεις της Ευρώπης ούτε τις τράπεζες. Το καθαρό ποσό που θα πληρωθεί από τα ελληνικά CDS είναι μόνο 3 δισ. ευρώ και η ενεργοποίηση των συμβολαίων επιδιώκεται από τις τράπεζες, ώστε να διατηρήσουν την αξία τους ως εργαλεία προστασίας των επενδυτών από τον κίνδυνο χρεοκοπίας και να μην καταρρεύσει η σχετική αγορά. Η ενεργοποίηση των CDS δεν φαίνεται να ενοχλεί ούτε την Κομισιόν: Ίσως να είναι αναγκαία, αν όλοι οι κάτοχοι ομολόγων δεν συμμετάσχουν στο PSI, δήλωσε στο Bloomberg ο Μάρκο Μπούτι, ιταλός επικεφαλής του οικονομικού τμήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τι θα σημαίνει το πιστωτικό γεγονός για την Ελλάδα; Με την ενεργοποίηση των ρητρών συλλογικής δράσης, η χώρα θα ελαφρυνθεί σημαντικά από το χρέος της και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι θα αρχίσει αργότερα να αναβαθμίζεται από τους οίκους αξιολόγησης και θα βρει τον δρόμο της προς τις αγορές. Άλλοι λένε ότι η «ρετσινιά» του πιστωτικού γεγονότος, σε συνδυασμό με τις ουκ ολίγες οικονομικές αδυναμίες της Ελλάδας, θα κρατήσει για πολύ καιρό τη χώρα μακριά από τις αγορές. Αυτήν την άποψη φαίνεται να υιοθετεί και ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, που δήλωσε σε γερμανική εφημερίδα ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην «ομπρέλα» των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης τουλάχιστον άλλα δέκα χρόνια...