Την κόπωση της κοινωνίας, αλλά και το αίτημά της για απόδοση δικαιοσύνης, αποτυπώνει η Έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη για το 2012, την οποία επέδωσε η επικεφαλής της ανεξάρτητης Αρχής Καλλιόπη Σπανού, στον πρόεδρο της Βουλής Ευάγγελο Μεϊμαράκη.
«Η κρίση πλήττει τόσο τους πολίτες όσο και το κράτος μας, αλλά είναι πάρα πολύ σημαντικό να μην μετατραπεί σε υποχώρηση στο επίπεδο των δικαιωμάτων και σε μια αμφισβήτηση της κοινωνικής συνύπαρξης και του κράτους δικαίου» τόνισε η κ. Σπανού.
«Πρέπει όλες οι πολιτικές δυνάμεις να ασχοληθούμε ακόμα πιο έντονα, για το πώς θα διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή, τα ατομικά δικαιώματα και πώς η Δημοκρατία θα λειτουργεί ανεξαρτήτως οικονομικής κρίσης και οικονομικής διαχείρισης», επισήμανε ο πρόεδρος της Βουλής, προσθέτοντας πως οι πολίτες το αντιλαμβάνονται, «αν και πολλές φορές παρουσιάζονται κάποιες παρεκκλίσεις».
«Καλό είναι να μας τα υπενθυμίζετε εσείς ως θεσμός, για να μπορούμε να τα διορθώνουμε. Είναι μια κρίσιμη, δύσκολη περίοδος και πιστεύω ότι με την προσπάθεια που κάνουμε και με τη συνειδητοποίηση όλων αυτών των γεγονότων, θα σταθούμε όρθιοι μέσα στην Ευρώπη, για να έχουμε ένα καλύτερο μέλλον» είπε στην κ. Σπανού, ο πρόεδρος της Βουλής.
«Διανύσαμε έναν ακόμη χρόνο οικονομικής κρίσης. Οι ενδείξεις κοινωνικής κόπωσης είναι ιδιαίτερα αισθητές» αναφέρει χαρακτηριστικά στην εισαγωγή της έκθεσής της για το 2012 η Συνήγορος του Πολίτη κυρία Καλλιόπη Σπανού η οποία κάνει αναφορά για έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς, για κοινωνική συνοχή σε κατάσταση κινδύνου, για αδιέξοδα όπου παραμονεύει και η ρατσιστική βία.
Χαρακτηριστικό όσων αντιμετωπίζουν οι πολίτες τον τελευταίο χρόνο είναι ότι τα προβλήματα στις συναλλαγές τους με τη δημόσια διοίκηση οξύνονται τόσο λόγω των αλλαγών στις νομοθετικές ρυθμίσεις των τελευταίων ετών, όσο και λόγω των οικονομικών προβλημάτων που έχει προκαλέσει η δημοσιονομική κρίση.
Το top 5 των προβλημάτων
Τα ζητήματα της κοινωνικής ασφάλισης, της φορολογίας, του οικιστικού περιβάλλοντος, των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας καθώς και εκείνων που σχετίζονται με την είσοδο και την παραμονή αλλοδαπών αποτελούν διαχρονικά τις 5 σημαντικότερες ενότητες προβλημάτων για τα οποία προσφεύγουν οι πολίτες στον Συνήγορο και αντιστοιχούν στο 65% των αναφορών το 2012).
Σημαντική αύξηση σε ποσοστό περίπου 10% παρουσίασαν το 2012 οι αναφορές που δέχθηκε ο Συνήγορος του Πολίτη, οι οποίες ανήλθαν συνολικά στις 11.702. Ο αριθμός αυτός βέβαια αυξάνεται έτι περαιτέρω αν ληφθούν υπόψη τα πρόσωπα που ζήτησαν τη βοήθεια της ανεξάρτητης Αρχής δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις οι αναφορές κατατίθενται από ομάδες πολιτών.
Στα ασφαλιστικά ταμεία εντοπίζεται σταθερά και εφέτος το 1/4 των προβλημάτων κακοδιοίκησης και μάλιστα σε ποσοστό 27%. Τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει πλέον το υπουργείο Οικονομικών με 14,80%, ενώ από τους μεμονωμένους φορείς η ΔΕΗ συγκεντρώνει το 5,75% των προβλημάτων.
Από τις αναφορές που έγιναν προκύπτει ότι το 58,73% ήταν βάσιμες, για ένα ποσοστό της τάξεως του 34,79% η καταγγελία του πολίτη δεν ήταν δικαιολογημένη και στο 6,48% διακόπηκε για διαφόρους λόγους η έρευνα.
Ενδεικτικές περιπτώσεις
Ασφάλιση. Ο Συνήγορος δέχθηκε αναφορές ασφαλισμένων με αντικείμενο τον αποχαρακτηρισμό από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ των ενσήμων τους για το διάστημα απασχόλησής τους στην Olympic Catering ως βαρέων. Συνεπεία αυτού, οι ασφαλισμένες δεν μπορούσαν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Ο Συνήγορος υποστήριξε ότι το ΙΚΑ υπήγαγε αυθαίρετα τις ενδιαφερόμενες στις φερόμενες ως ευνοϊκότερες διατάξεις. Η αρμόδια Τοπική Διοικητική Επιτροπή αποδέχθηκε την πρόταση του Συνηγόρου και την υπαγωγή των αναφερόμενων στις διατάξεις του ΚΒΑΕ για συνταξιοδότηση.
Επίσης ο Συνήγορος διαπίστωσε επιδείνωση στο φαινόμενο των καθυστερήσεων κατά τη διαδικασία έκδοσης συνταξιοδοτικών αποφάσεων από τις υπηρεσίες των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, που συνοδεύεται από αύξηση του αριθμού των εκκρεμών αιτήσεων. Το ίδιο φαινόμενο εντοπίζεται και στους οργανισμούς που χορηγούν εφάπαξ βοηθήματα. Μάλιστα, στις περιπτώσεις σύνταξης σύμφωνα με τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης, οι σχετικές αποφάσεις εκδίδονται συχνά μετά την παρέλευση χρονικού διαστήματος που ξεπερνά τα δύο έτη. Ο Συνήγορος υπέβαλε συγκεκριμένες προτάσεις: ως λύση στη συσσώρευση αιτήσεων συνταξιοδότησης στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) πρότεινε να χορηγείται στον υπάλληλο που αποχωρεί χρηματικό ποσό, το ύψος του οποίου θα καθορίζεται σε ποσοστό επί των μελλοντικών συντάξιμων αποδοχών του έως 6 μηνών και εν συνεχεία θα συμψηφίζεται με το ποσό της σύνταξης που θα του απονεμηθεί. Το υπουργείο Οικονομικών ενημέρωσε τον Συνήγορο ότι το ανωτέρω θέμα έχει ενταχθεί στον προγραμματισμό του, η δε υλοποίησή του αναμένεται εντός του 2013.
Ευθύνη επιχειρήσεων και αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας. Την εφαρμογή της νέας σχετικής νομοθεσίας επιδίωξε ο Συνήγορος σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων από τις οποίες προέκυπτε ρύπανση του περιβάλλοντος, υποβάθμιση της αισθητικής του τοπίου, μόλυνση των υπόγειων και επιφανειακών υδροφορέων και παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων βιομηχανικών μονάδων. Έτσι, σε περίπτωση ανεξέλεγκτης απόθεσης καυστικών αποβλήτων στα Καμίνια του Πειραιά, ο Συνήγορος συνέβαλε ώστε να εγκριθούν πιστώσεις συνολικού ύψους 450.000 ευρώ και να καταστεί δυνατή η απομάκρυνση των αποβλήτων.
Σε περίπτωση εγκαταλελειμμένου εργοστασίου παραγωγής προϊόντων αμιάντου στον πρώην Δήμο Ρίου, η οικεία αποκεντρωμένη διοίκηση, προκειμένου να αποφύγει τυχόν αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία, αντί της δημιουργίας χώρου υγειονομικής ταφής εντός του οικοπέδου προτίμησε τη μεταφορά των αποβλήτων στο εξωτερικό, το υψηλό κόστος της οποίας αρνείται μέχρι στιγμής να καταβάλει η ιδιοκτήτρια τράπεζα, οπότε η αποκατάσταση εκκρεμεί.
Σε περίπτωση διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων στη Ριτσώνα Ευβοίας, όπου οι χημικές αναλύσεις σε δείγματα νερού απέδειξαν υψηλές συγκεντρώσεις ολικού και εξασθενούς χρωμίου καθώς και ψευδαργύρου, με παρέμβαση του Συνηγόρου εγκρίθηκε πίστωση για εργασίες εξυγίανσης - αποκατάστασης.
Τέλος, στη γνωστή περίπτωση του Ασωπού, ο Συνήγορος έκρινε αναγκαία τη σταδιακή απορρύπανση των επιφανειακών υδάτων και του εδάφους και την αποκατάσταση του πυθμένα του ποταμού, ενώ συνέβαλε στην επιτάχυνση του «Ολοκληρωμένου Προγράμματος Διαχείρισης της Περιβαλλοντικής Κρίσης» διευκολύνοντας τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών και απόψεων μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων.
Χρήσεις γης και επενδύσεις. Απετράπη η ανέγερση πέντε κτιρίων αναψυχής σε δασική έκταση ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (Natura 2000, όπου δεν επιτρέπεται η συγκεκριμένη χρήση) εντός του Εθνικού Πάρκου Χελμού - Βουραϊκού. Με παρέμβαση του Συνηγόρου ανακλήθηκαν οι σχετικές άδειες οικοδόμησης και εκμετάλλευσης των εγκαταστάσεων και κινήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες η διαδικασία για την αποκατάσταση του χώρου.
Φορολογία. Στον Συνήγορο τέθηκε η παράλειψη ενημέρωσης του κοινού για την προβλεπόμενη στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος δυνατότητα αμφισβήτησης των τεκμηρίων διαβίωσης. Ο Συνήγορος διαπίστωσε έλλειμμα πληροφόρησης τόσο σε επίπεδο περιφερειακών υπηρεσιών όσο και εκ μέρους της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, καθώς και άρνηση ή ανεπαρκή καθοδήγηση από πλευράς των αρμόδιων υπαλλήλων. Το υπουργείο Οικονομικών υιοθέτησε τις προτάσεις του Συνηγόρου και εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία υπενθυμίζεται στις ΔΟΥ η διαδικασία ανταπόδειξης και ανατροπής των τεκμηρίων που έχει ήδη προβλεφθεί από τη νομοθεσία.
«Χαράτσι» (ΕΕΤΗΔΕ). Με παρέμβασή του προς τον υπουργό Οικονομικών, ο Συνήγορος εξέθεσε σειρά προβλημάτων ως προς την επιβολή και τη διαδικασία είσπραξης του ΕΕΤΗΔΕ, όπως, μεταξύ άλλων, σφάλματα υπολογισμού, καθυστέρηση διεκπεραίωσης αιτήσεων ιδίως σε περιπτώσεις μείωσης ή απαλλαγής λόγω οικονομικής αδυναμίας, επιβολή τέλους σε μη δομημένες επιφάνειες, διακοπή ηλεκτροδότησης σε άτομα που υποστηρίζονται μηχανικά. Ο Συνήγορος είχε επισημάνει ότι πρέπει να επανεξεταστεί ο τρόπος υπολογισμού και είσπραξης, ώστε να απεξαρτηθεί από την ηλεκτροδότηση των ακινήτων και να υπολογιστεί στη βάση υπολογισμού του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων.
Μαιευτική δαπάνη. Δύο μήνες μετά τον ορισμό των νέων Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων για τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, τροποποιήθηκε η διαδικασία κάλυψης της μαιευτικής περίθαλψης και ορίστηκε ότι για τοκετό φυσιολογικό ή με καισαρική τομή σε δημόσιο νοσοκομείο δεν θα χορηγείται πλέον από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς το βοήθημα τοκετού, αλλά αντ’ αυτού θα καταβάλλεται απευθείας από τα ασφαλιστικά ταμεία στα νοσοκομεία η δαπάνη για τη μαιευτική περίθαλψη. Δημόσια νοσοκομεία ζήτησαν από ασφαλισμένες να καταβάλουν χρηματικό ποσό προκειμένου να παραλάβουν εξιτήριο μετά τον τοκετό. Με παρέμβαση του Συνηγόρου τα νοσοκομεία προσφέρθηκαν να επιστρέψουν τα ποσά.
Δυσλειτουργίες στην πιστοποίηση αναπηρίας. Κατά το 2012 οι δυσλειτουργίες στην πιστοποίηση της αναπηρίας αναδείχθηκαν σε ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που απασχόλησαν τον Συνήγορο στο πεδίο της Υγείας. Το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Σεπτέμβριο του 2011 με αρμοδιότητα την ενιαία κρίση της αναπηρίας για όλους τους πολίτες και για το σύνολο των παροχών που συνδέονται με αυτή. Από πολύ νωρίς όμως παρουσιάστηκαν σοβαρές αδυναμίες στη λειτουργία του: ο χρόνος αναμονής για εξέταση από τις υγειονομικές επιτροπές αυξήθηκε σημαντικά και συχνά υπερβαίνει τους 6 μήνες, με ενδεχόμενο αποτέλεσμα τη στέρηση προνοιακού επιδόματος, αναπηρικής σύνταξης και βιβλιαρίου υγείας για αντίστοιχο διάστημα. Επιπλέον η υποχρέωση των πολιτών να υποβάλλονται σε νέες ιατρικές εξετάσεις συνεπάγεται πρόσθετο κόστος, ενώ παρατηρούνται έκδοση γνωματεύσεων με ελλιπή αιτιολογία και με περιορισμένο χρόνο ισχύος, έλλειψη ενημέρωσης και συντονισμού των συναρμόδιων υπηρεσιών κ.λπ. Ο Συνήγορος έχει θέσει υπόψη του ΙΚΑ πολλά από τα επιμέρους ζητήματα, ωστόσο έγινε από νωρίς αντιληπτό ότι η αντιμετώπιση μεμονωμένων προβλημάτων προσκρούει στον εν πολλοίς δομικό χαρακτήρα των αδυναμιών του νέου συστήματος πιστοποίησης.
Παράτυπη μετανάστευση και προστασία των προσφύγων. Πεδίο εμφάνισης δυσλειτουργιών αποτελούν τα νεοσυσταθέντα Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών. Ο Συνήγορος ανέλαβε, κατά το έτος 2012, συντονισμένη δράση προκειμένου να διαμορφώσει σαφή άποψη για το νόμιμο έρεισμα λειτουργίας των κέντρων αυτών, αλλά και για το κατά πόσο συμβάλλουν ουσιαστικά στη διαχείριση του ζητήματος. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποίησε αυτεπάγγελτη έρευνα στο Κέντρο Κράτησης Αμυγδαλέζας Αττικής και επισκέψεις στο Κέντρο Κράτησης Κορίνθου και στη Διεύθυνση Αλλοδαπών Αττικής. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ενεργοποίηση συστήματος εξωτερικού ελέγχου στις διαδικασίες απομάκρυνσης πολιτών τρίτων κρατών, το οποίο, σύμφωνα με τον νόμο 3907/2011, θα λειτουργήσει με μέριμνα του Συνηγόρου.
Συνεργασία ΕΛ.ΑΣ. με άλλες υπηρεσίες. Προβλήματα προξενούνται από την παγιωμένη καχυποψία της ΕΛ.ΑΣ. για το κατά πόσον όλες οι άλλες υπηρεσίες του κράτους έχουν κάνει σωστά τη δουλειά τους και την πεπλανημένη βεβαιότητα ότι η ίδια δικαιούται να τις υποκαθιστά. Έτσι, μεταξύ άλλων, η ΕΛ.ΑΣ. έκρινε ότι αποτελεί επαρκή αιτία για να απορρίψει αίτηση διαβατηρίου: η αναφορά τόπου γέννησης με την παλαιότερη ονομασία του οικισμού ή του καταργηθέντος δήμου (λ.χ. «Ιερά Πόλις Μεσολογγίου» αντί «Μεσολόγγι»), η αναφορά τόπου γέννησης με μνεία κράτους το οποίο έχει πλέον καταργηθεί, συγχωνευθεί, διασπαστεί ή μετονομασθεί (λ.χ. πόλη της «Γιουγκοσλαβίας» ή «Δυτικής Γερμανίας»), η παραμικρή ορθογραφική διαφορά ανάμεσα στο όνομα, το επώνυμο ή το πατρώνυμο όπως αυτό αναγράφεται στο δελτίο αστυνομικής ταυτότητας ή στο δημοτολογικό πιστοποιητικό. Η άκαμπτη αυτή πρακτική εξαναγκάζει τους πολίτες σε χρονοβόρες και ενίοτε δαπανηρές ενέργειες. Οι προτάσεις του Συνηγόρου για υιοθέτηση ελαστικότερων πρακτικών, όπως η έκδοση διαβατηρίου με βάση τα ορθότερα διαθέσιμα στοιχεία και ταυτόχρονη έγγραφη υπόμνηση για την υποχρέωση μεταγενέστερης εξομοίωσης ή διόρθωσης των άλλων εγγραφών, προσκρούουν πάντοτε σε αόριστα και ανεπαρκώς αιτιολογούμενα επιχειρήματα για την ανάγκη ασφάλειας που διέπει την έκδοση διαβατηρίων.
Απολύσεις εγκύων. Εργαζόμενη ως υπάλληλος σε εταιρεία τηλεφωνικών πωλήσεων κατήγγειλε ότι απολύθηκε ενώ ήταν έγκυος. Ο εργοδότης δεν επικαλέστηκε σπουδαίο λόγο για την απόλυση, υποχρέωση ρητώς προβλεπόμενη στη σχετική νομοθεσία. Όταν ο εργοδότης αρνήθηκε να συνεχίσει να απασχολεί την εργαζόμενη, ο Συνήγορος εισηγήθηκε προς την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας την επιβολή προστίμου σε βάρος του και το πρόστιμο πράγματι επιβλήθηκε. Σε παρόμοια περίπτωση απόλυσης εγκύου από φαρμακευτική εταιρεία χωρίς να έχει προηγηθεί επίκληση σπουδαίου λόγου, ο εργοδότης κατόπιν παρέμβασης του Συνηγόρου προέβη σε επαναπρόσληψη της εργαζομένης.
Η ανεξάρτητη αρχή το 2012 εξυπηρέτησε περισσότερους από 9.000 πολίτες που επισκέφτηκαν το Γραφείο Υποδοχής Κοινού στην Αθήνα και από το τηλεφωνικό κέντρο άλλους 35.130 που χρειάστηκαν συμβουλές. Σημειώνεται ότι από τον Δεκέμβριο του 2012 οι αναφορές μπορούν να υποβάλλονται και ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας του Συνηγόρου του Πολίτη. TO BHMA
http://medispin.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου