Η σωτηρία του ΕΣΥ

Του Γιωργου Π. Τερζη

«Δεν ξέρετε, κύριέ μου, ότι όλο το ΕΣΥ είναι ένα μπάχαλο; Είμαστε ήρωες εδώ μέσα. Να προσέχατε τι ψηφίζατε!». Η φωνή του γιατρού, σε ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια νοσοκομεία της Αθήνας, σκέπασε τις συζητήσεις στον θάλαμο. Εκεί «φιλοξενούνταν» πέντε ασθενείς και 10-15 συγγενείς που τους είχαν επισκεφθεί, όλοι τους αμήχανοι από την έκρηξη του γιατρού. Κοιτώντας γύρω δεν μπορούσες παρά να συμφωνήσεις. Η εικόνα παρέπεμπε σε άλλες δεκαετίες. Υγρασία και πεσμένοι σοβάδες στους τοίχους, οριακή τήρηση των κανόνων υγιεινής στους χώρους νοσηλείας, αλαφιασμένοι ειδικευόμενοι γιατροί σε προφανή πανικό. Εικόνα εγκατάλειψης...

Ο γιατρός, που εγκάλεσε όλους όσοι βρίσκονταν στον θάλαμο για την ψήφο τους, δεν είναι ειδικευόμενος. Εχει χρόνια στο ΕΣΥ και έζησε, προφανώς, τις «χρυσές» και για τον ίδιο εποχές του. Η φράση του, αντιστροφή στο επιχείρημα περί συλλογικής ευθύνης του Θεόδωρου Πάγκαλου, αποτέλεσε και τον λόγο που αποφάσισα να σπάσω για πρώτη φορά τον όρκο σιωπής που είχα δώσει, να μη σχολιάσω τα τεκταινόμενα στον χώρο της δημόσιας υγείας.

Και σας διαβεβαιώ είναι δύσκολο να μην το πράξεις! Αν κάτι κυριαρχεί στα δημοσιογραφικά και, εξ όσων γνωρίζω, τα πολιτικά γραφεία είναι τα αιτήματα για ιατρικές εξυπηρετήσεις. Από ανθρώπους που αγωνίζονται για τη ζωή τους, άλλους που διεκδικούν καλύτερο επίπεδο υπηρεσιών, μέχρι και εκείνους που οι δικοί τους άνθρωποι έχασαν τη μάχη και διεκδικούν μια αιτιολογημένη συναισθηματικά αλλά ενδεχομένως άκαρπη νομικά δικαίωση. Απέφευγα να σχολιάσω τέτοιου είδους ζητήματα. Συνειδητά. Οχι μόνον γιατί η ανάδειξη ενός ιατρικού περιστατικού προϋποθέτει σαφή γνώση –και γιατρός δεν είμαι– αλλά διότι η σχέση ενός γιατρού με τον ασθενή του, η προσπάθεια του πρώτου να σώσει τον δεύτερο, αποτελεί μια ύψιστη ανθρώπινη και επαγγελματική σχέση, που δέον είναι να μην τυγχάνει εκμετάλλευσης για λόγους εντυπωσιασμού ή πολιτικής σκοπιμότητας.

Μην τρέφουμε, ωστόσο, αυταπάτες. Η κατάρρευση του Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι προ των πυλών. Ενα σύστημα, αν ποτέ λειτούργησε όντως ως οργανωμένο σύστημα, που εμφανώς πλέον καταρρέει κάτω από το βάρος των πρωτοφανών περικοπών σε χρηματοδότηση, της κακής συντήρησης υποδομών, των φθηνών –όταν υπάρχουν– αναλωσίμων αλλά και της συχνής έλλειψης προσωπικού και φαρμάκων. Δομημένο άναρχα επί χρόνια και με στόχο να εξυπηρετήσει μάλλον ιατρικές, πανεπιστημιακές και πολιτικές σκοπιμότητες παρά το συμφέρον των χρηστών του, το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε μια τέτοια ραγδαία μείωση πόρων.

Η σημερινή εικόνα είναι δραματική. Υποστελεχωμένες μονάδες σε αντίθεση με άλλες που έχουν υπεράριθμο προσωπικό, «πάγωμα» προσλήψεων, άρνηση των νέων γιατρών να πάνε στην επαρχία (αλήθεια πώς να ζήσουν με 900-1.000 ευρώ;). Ακουσα πολλούς, στους διαδρόμους, να κάνουν λόγο ακόμη και για «λευκή απεργία» άλλοτε των νοσηλευτών άλλοτε των γιατρών που, επίσης, έχουν δει δραματικές περικοπές στις αποδοχές τους. Αυτές οι παράμετροι μαζί αυξάνουν κατακόρυφα τους κινδύνους για τους πολίτες. Απλά περιστατικά καταλήγουν θανατηφόρα. Ο θάλαμος εντός του οποίου ακούστηκε το «να προσέχατε τι ψηφίζατε!» το διαπίστωσε με σκληρό τρόπο.

Συνομιλώντας με αρκετούς φίλους γιατρούς, οι περισσότεροι δηλώνουν, και είναι, κακοπληρωμένοι, όμως «πονούν» το ΕΣΥ και τους ασθενείς τους. Αναγνωρίζουν τα κακώς κείμενα, τις ευθύνες του ίδιου του κλάδου τους, τις «τρύπες» μέσα στις οποίες και σήμερα χάνονται δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι αυτοί, κυρίως, που έχουν τη βούληση και διεκδικούν τις προϋποθέσεις, δεδομένων των συνθηκών, για να δουλέψουν ως επαγγελματίες, για να κάνουν καλά τη δουλειά τους. Με αυτό τον τρόπο το αντιμετωπίζουν, έστω κι αν στα μάτια των πολλών το να σώζεις μια ανθρώπινη ζωή αποκτά, ευλόγως, υπεράνθρωπες ή ηρωικές διαστάσεις. Ομως, εν μέσω κρίσης, η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από την επίκληση ενός ηρωισμού, που στο τέλος ανάγεται σε άλλοθι για την «παραίτηση» και την εγκατάλειψη των ασθενών. Εχει ανάγκη από περισσότερους επαγγελματίες... ΚΑΤΗΙΜΕRINI