Αρρώστια το μνημόνιο

ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΨΥΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ, ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΝ ΚΑΙΡΩ ΚΡΙΣΗΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΙ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

Αιμίλιος Νεγκής

ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ της σκληρής λιτότητας επιδεινώνεται η ποιότητα της ζωής μας Αυξάνονται κατάθλιψη και μελαγχολία, ενώ πρώτη σε συχνότητα νόσος είναι η αυξημένη χοληστερόλη, εξαιτίας της κακής διατροφής!

Ανησυχητικά είναι τα ευρήματα που προέκυψαν από πανελλαδική έρευνα με αντικείμενο την ποιότητα ζωής των Ελλήνων. Για πρώτη φορά, αποδεικνύεται ότι η οικονομική κρίση έχει δραματικές επιπτώσεις στο επίπεδο υγείας του πληθυσμού και αυξάνεται ραγδαία το ποσοστό των Ελλήνων με κατάθλιψη και ψυχικές διαταραχές.

Η έρευνα υλοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής σε συνεργασία με το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, επικεφαλής του οποίου είναι ο καθηγητής κ. Γ. Τούντας. Αντίστοιχη έρευνα είχε διεξαχθεί και το 2010. Έτσι, η σύγκριση των δεδομένων δείχνει ξεκάθαρα τον αντίκτυπο της κρίσης στην ποιότητα ζωής των Ελλήνων. Με βάση τα αποτελέσματα, το συχνότερο νόσημα από το οποίο υποφέρει η πλειονότητα των πολιτών είναι η υπερχοληστερολαιμία (15,8%), γεγονός που πρέπει να αποδοθεί στην αυξημένη κατανάλωση προϊόντων με ζωικά λίπη και γρήγορου φαγητού.

Ακολουθούν η υπέρταση (12,8%), οι αγχώδεις διαταραχές (12,2%), η κατάθλιψη (9,4%) και η οστεοαρθρίτιδα (8,2%).

Συνταγογράφηση

Ano την άλλη, ο συχνότερος λόγος που επισκέπτονται τα άτομα τις υπηρεσίες υγείας είναι η συνταγογράφηση/θεραπεία (42,7%) και οι οξείες καταστάσεις (31,9%) και μόνο το 25,4% για υπηρεσίες πρόληψης. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο πόσο εσφαλμένος είναι ο προσανατολισμός του συστήματος υγείας της χώρας, καθώς και ότι είναι ανάγκη να αναληφθούν πρωτοβουλίες προαγωγής της υγείας του πληθυσμού. 

Όσον αφορά την ποιότητα ζωής, η πλειονότητα  των ερωτηθέντων (42,6%) θεωρεί ότι έχει καλή υγεία, ενώ το 37,1% αξιολογεί την υγεία του ως «πολύ καλή», το 10,7% ως «μέτρια», το 3,7% ως «κακή» και μόνο το 5,8% ως εξαιρετική».

Η έρευνα του 2010 είχε δείξει ότι η πλειονότητα των πολιτών αξιολογούσε την κατάσταση της υγείας του ως «πολύ καλή» σε ποσοστό 33,3%, το 26,5% ως «καλή», το 16,2% ως «μέτρια» και το 6% ως «κακή», ενώ το 17,9% ως εξαιρετική.

Παρατηρούμε λοιπόν ότι, σε σχέση με το 2010, έχει μειωθεί το ποσοστό των ατόμων που αξιολογούσαν την κατάσταση της υγείας τους ως «εξαιρετική» και έχει αυξηθεί το ποσοστό των ατόμων που αξιολογούν την υγεία τους ως «καλή» και «πολύ καλή». «Αυτό πιθανά να μη φαίνεται ανησυχητικό εκ πρώτης όψεως, ωστόσο, αν ληφθεί υπόψη ότι η αυτο-αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας του ατόμου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους δείκτες για την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία, διαπιστώνουμε ότι έχουν αυξηθεί τα άτομα που αισθάνονται ότι υπάρχει έκπτωση της κατάστασης της υγείας τους σε χαμηλότερο επίπεδο», τονίζουν οι ερευνητές.

Μελαγχολία

Στη νέα έρευνα το 15,5% των ερωτηθέντων δήλωσε πως, εξαιτίας της σωματικής του κατάστασης, περιορίστηκε σημαντικά η καθημερινή του λειτουργικότητα. To 35,8% δήλωσε πως, εξαιτίας της συναισθηματικής του κατάστασης, βλάφθηκε και η καθημερινή του λειτουργικότητα, σε βαθμό που δεν κατόρθωνε να διεκπεραιώσει τις καθημερινές του δραστηριότητες. Ακόμη, αντιπαραβάλλοντας την κατάσταση της ψυχικής υγείας των ατόμων όπως αποτυπώνεται με βάση τα αποτελέσματα των ερευνών, παρατηρούμε ότι γενικά τα άτομα την αξιολογούν ως χειρότερη σε σχέση με το 2010. Ειδικότερα, υπάρχει ελαφρά μείωση στο ποσοστό των ατόμων που αισθάνονται συχνά ηρεμία, ενώ έχει αυξηθεί ο αριθμός των ατόμων που δηλώνουν ότι δεν αισθάνονται ποτέ ήρεμοι.

Αντίστοιχα, έχει αυξηθεί αρκετά ο αριθμός των ατόμων που αισθάνονται απελπισμένοι και μελαγχολικοί πάντα ή σχεδόν πάντα και έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό το ποσοστό των ανθρώπων που δηλώνουν ότι δεν αισθάνονται ποτέ απελπισία και μελαγχολία.

Συμπέρασμα

«Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι πολύπλευρες και εκκινούν από την ανεργία που πλήττει τους ανθρώπους σε ατομικό επίπεδο, περιορίζοντας την πρόσβαση τους τόσο σε υγιεινές επιλογές όσο και στις υπηρεσίες υγείας, ενώ εκτείνονται έως και στο σύστημα υγείας. Επιπλέον, η αύξηση των ανισοτήτων στην υγεία, λόγω της οικονομικής κρίσης, έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και την ποιότητα ζωής των ατόμων, όπως αποτυπώνεται και στα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας», επισημαίνουν οι ερευνητές και καταλήγουν:

«To σύστημα υγείας αντιμετωπίζει τα δύο τελευταία χρόνια αυξημένη ζήτηση, λόγω της αδυναμίας των πολιτών να πληρώσουν σε ιδιώτες για βασικές υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, όπως γινόταν στο παρελθόν. Από την άλλη, ο αποσπασματικός τρόπος με τον οποίο επιχειρείται ο αναπροσανατολισμός του συστήματος υγείας συμβάλλει σε περαιτέρω στρεβλώσεις και σε μειωμένη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με αποτέλεσμα να μην καλύπτονται έγκαιρα, κατάλληλα και επαρκώς οι ανάγκες υγείας του πληθυσμού».

Και ενώ αυτά δείχνουν οι έρευνες, οι αρμόδιοι περί άλλα τυρβάζουν.

To όραμα του υπουργού Υγείας, A. Λυκουρέντζου, που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο σε ΦΕΚ, αναφέρει πως ένας από τους στόχους είναι το υπουργείο Υγείας να λειτουργεί χωρίς χαρτί (paperless office) σε ποσοστό 60% μέχρι το 2020. Ουδέν σχόλιον... 1O 43.1

ΑΠΟΨΗ του Γιάννη Τούντα*

«Ιδιαίτερα ανησυχητικά τα ευρήματα» 

ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ των αποτελεσμάτων της παρούσας έρευνας, που αφορούν την ποιότητα ζωής, με τα αντίστοιχα από τις έρευνες Hellas Health των προηγουμένων ετών, παρατηρούμε ότι ποσοστό 35,8% δήλωσε πως -εξαιτίας της συναισθηματικής και ψυχικής του κατάστασης- εμποδίστηκε και η καθημερινή του λειτουργικότητα σε τέτοιο βαθμό, που δεν κατόρθωνε να διεκπεραιώσει τις καθημερινές του δραστηριότητες.Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς η μειωμένη ψυχική υγεία και ευεξία συνδέεται με την εμφάνιση ποικίλων συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα αυξημένο άγχος, θλίψη κ.λπ., τα οποία μπορεί να μην είναι τόσο έντονα ώστε να συνιστούν ψυχική διαταραχή, ωστόσο γνωρίζουμε ότι χειροτερεύουν σημαντικά την ποιότητα ζωής 

και την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου, μειώνουν την παραγωγικότητά του και αυξάνουν τις ημέρες απουσίας από την εργασία.

Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απειλή διατήρησης της εργασίας, η οποία με τη σειρά της θα επιβαρύνει περαιτέρω την υγεία και την ποιότητα ζωής του ατόμου.

Επιπλέον, τα άτομα που υποφέρουν από τέτοιου είδους συμπτώματα καθυστερούν σημαντικά να αναζητήσουν βοήθεια, γεγονός που δρα σωρευτικά στην επιβάρυνση της ποιότητας ζωής και της υγείας τους, σωματικής και ψυχικής.

* Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, ΕΚΠΑ

ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ