ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ: Το «taboo» της Διαφάνειας

Δημήτρης Ν.Πατσάκης,17.6.13

Από πλείστες πλευρές διαμηνύεται urbi et orbi πως το «party» τελείωσε. 

Πόσο όμως αληθεύει αυτό; Το μόνο βέβαιο είναι πως, με έξωθεν παρεμβάσεις, ένα τμήμα των παράλογων, ανεδαφικών και υπόπτων διασπάθισης δημοσίου χρήματος δαπανών, έχει περιορισθεί. 

Αναφερόμαστε, όπως αντιλαμβάνεσθε, στις προμήθειες που αφορούν σε φάρμακα και υγειονομικό υλικό, υλικά οστεοσύνθεσης και τα απαραίτητα αντιδραστήρια.

Δεν θίγουμε στο παρόν τις αμοιβές του απασχολούμενου προσωπικού, δηλ. ιατρών και νοσηλευτών, με την έννοια ότι, εδώ ακριβώς τα έχουμε κάνει –όλως επιεικώς- «σαν τα μούτρα μας». Από την στιγμή κατά την οποία, λαμπροί επιστήμονες και λειτουργοί της υγείας, χωρίς ίχνος ιδιωτικής πελατείας, με θαυμαστό και διεθνώς αναγνωρισμένο έργο, απολαμβάνουν –βασικής- αμοιβής υπολειπόμενης κατά πολύ υπαλλήλου του Υπ.Οικ/κών, η απόδοση του οποίοι είναι εκ του αποτελέσματος αμφισβητούμενη, δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο. 

Η ακόμη, όταν ο/η νοσηλευτής/ρια του μεγάλου νοσοκομείου, έχοντας στην άμεση ευθύνη τους π.χ. 50 ή και περισσότερους ασθενείς στην «βάρδια» τους, εισπράττουν τις ίδιες αποδοχές με τους συναδέλφους ενός επαρχιακού Κέντρου Υγείας με 10 περιστατικά κατά μέσο όρο ημερησίως, καταλαβαίνετε ποια είναι είναι η σχέση των «ταγών» και «προστατών» του δημοσίου χρήματος με την πραγματικότητα.

Για τους διάφορους ανευθυνο-υπεύθυνους, «ειδικούς» και λοιπούς «σοφούς», ένας καρδιοχειρούργος ή ογκολόγος, δεν δαπάνα τίποτε για επιμόρφωση, δεν αγοράζει ιατρικές εκδόσεις για να συμβαδίσει με τις εξελίξεις της ειδικότητάς τους, δεν έχει συνδρομές σε ιατρικά περιοδικά κ.τ.λ. Τουλάχιστον, με αυτά που του δίνουν, ίσως να είναι σε θέση να βγάζει –επιλεγμένα- φωτοαντίγραφα. Το αν κατά την υπηρεσία του, συχνά και 24ωρη, σώζει ζωές, μη όντας σε θέση να πει «από ‘βδομάδα», αυτό μάλλον αρκεί να σας πείσει, σε αντίθεση με χιλιάδες άλλους «αδικημένους».

Το θέμα μας είναι πράγματι η απόδειξη της «διαφάνειας» περί τα πράγματα της Υγείας και το κατά πόσον αυτή έχει καταστεί πραγματικότητα. Εκτός από τα άμεσα –πλην μισθοδοσίας- έξοδα νοσηλείας, μια σειρά άλλων παραμένει ακόμη στο «απυρόβλητο», Αγορές τροφίμων, η αξία των οποίων δεν δικαιολογείται πάντοτε από τον όγκο των νοσηλειών οφειλόμενη κυρίως σε τιμές «μειοδοτικού» διαγωνισμού που απέχουν από την αγοραία τους, δαπάνες των διαφόρων «εργολάβων¨(Καθαριότητας, Φύλαξης, Σίτισης, Συντήρησης μηχανημάτων και εγκαταστάσεων κ.τ.λ), εξακολουθούν  να φυλάσσονται περίπου ως κρατικά μυστικά, δίκην «απορρήτων και μη κατονομαζομένων» κωδικών του Υπ.Εθ.Α. ή του Υπ.Εξ.

Τα περιβόητα «Παρατηρητήρια Τιμών», στις περιπτώσεις όπου όντως έχουν συμπεριληφθεί διάφορα είδη, είτε είναι απαξιωμένα είτε τα δεδομένα τους είναι εκτός αγοράς. Οι δαπάνες καθαριότητας, χωρίς να λάβουμε υπόψη πόσοι (πραγματικά) απασχολούνται, εάν απολαμβάνουν όντως τις συμφωνημένες και κοστολογηθείσες αμοιβές, εάν ασφαλίζονται κ.τ.λ. συνεχίζουν να καταβάλλονται «αβρόχοις ποσί». Μόλις προ ημερών, συγκεκριμενοποιήθηκαν οι τελικοί όροι ενός Διαγωνισμού που θα ξεκινήσει, μετά από 2 περίπου χρόνια «διαβουλεύσεων», μεταξύ των οποίων προστέθηκαν οι –αυτονόητες- προϋποθέσεις «καλής εκτέλεσης», προκειμένου να εγκρίνεται η εκταμίευση των τιμολογημένων δαπανών. Για να πάρετε μια ιδέα, μέχρι πρότινος τουλάχιστον, η μισθοδοσία μέσω ατομικού τραπεζικού λογ/σμού δεν ήταν στους όρους της σύμβασης. Όσοι  προσπάθησαν να το θίξουν στο πρόσφατο παρελθον, συνάντησαν ακόμη και την δυστροπία, τόσο «διοικητών» όσο και «εκπροσώπων» των εργαζομένων στα Δ.Σ. Νοσοκομείων και Μονάδων Κοινωνικής Φροντίδας, με το επιχείρημα «θα γίνουμε αστυνόμοι;».*

Όπως έχει και άλλοτε αναφερθεί, πολλοί ξέρουν, περισσότεροι υποπτεύονται, χιλιάδες αγανακτούν αλλά ουδείς εμφανίστηκε ποτέ να καταγγείλει τα όσα –εξακολουθούν να- συμβαίνουν. Ο αρμόδιος Γ.Γ. Διαφάνειας είναι σε γνώση αρκετών, όπως και θητεύοντες στο Υπ.Υγείας.

Συμπερασματικά, το ζήτημα της «διαφάνειας» δεν είναι μια ακαδημαϊκή άσκηση. Δεν χρειάζεται κανένας ουσιαστικά νόμος για να «κάνουμε τη δουλειά μας». Δεν απαιτείται οποιαδήποτε εντολή «ανωτέρου» όταν πρέπει να προστατευθεί το δημόσιο ταμείο. Απλούστατα, η συνείδηση και η ηθική βάση ενός εκάστου, συνιστά το απόλυτο πλαίσιο δράσης. Φυσικά, όλα αυτά απαιτούν επαγγελματίες και όχι «Διοικητές», πρώην «κάτι» και μονίμως «κάπου». Και μαζί τους, αποδεδειγμένα ικανοί και δραστήριοι και όχι συνδικαλιστές με ένσημα στα Σωματεία αντί του χώρου εργασίας.

*Σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, τα περιστατικά είναι πραγματικά.