“Παρουσίαση πεπραγμένων συνεδρίου”
Στρογγυλή Τράπεζα – ΤΟΜΕΑΣ ΥΓΕΙΑΣ: Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ, 15 Δεκεμβρίου 2012, 12:30-14:30, Τερψιχόρη Α΄ –
Οι προτάσεις του Συνεδρίου για τις πολιτικές αναδιάρθρωσης του υγειονομικού τομέα που παρουσιάστηκαν έχουν ως τελικό στόχο τη συνεισφορά στη συλλογική προσπάθεια για την ανάπτυξη μίας τεκμηριωμένης πρότασης για τη χάραξη της εθνικής στρατηγικής για την υγεία.
Η οικονομική κρίση στη χώρα έχει προκαλέσει εκτεταμένες δυσμενείς επιπτώσεις στην κοινωνία και την υγεία με επιδείνωση των δεικτών υγείας, και ιδίως στην ψυχική υγεία.
Ειδικότερα, η επιδείνωση του επιπέδου υγείας πλήττει τους χρόνιους πάσχοντες, τους φτωχούς, τους ηλικιωμένους, τους ανέργους και τους συνταξιούχους (1). Το πρόβλημα της υγείας και της ιατρικής περίθαλψης συνιστά αναμφισβήτητα ένα μείζον κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα και η επιβολή των περιοριστικών μέτρων της πρόσφατης περιόδου έχει συμβάλει στην όξυνση των ενδημικών στρεβλώσεων. Οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές καθυστερούν με αποτέλεσμα το πρόγραμμα περιστολής της υγειονομικής δαπάνης, που έχει επιβληθεί να κατατείνει στη συρρίκνωση των υπηρεσιών υγείας και σε απορρύθμιση του υγειονομικού τομέα.
Στον πυρήνα της αναγκαίας αναδιάρθρωσης βρίσκεται η «ολική επαναφορά στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας» και η ενίσχυση της ασφάλισης υγείας διά της (οργανωτικής και χρηματοδοτικής) ανασυγκρότησης του Ε.Ο.Π.Υ.Υ.
Κοινά αναγνωρισμένοι στόχοι είναι η βιωσιμότητα του συστήματος υγείας με διεύρυνση της χρηματοδοτικής βάσης και μεγιστοποίηση της αποδοτικότητάς του, η διασφάλιση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού τουλάχιστον στο επίπεδο προ κρίσης˙ απαραίτητη είναι επίσης η άρση των εμποδίων και η διασφάλιση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας με έλεγχο των ανισοτήτων, ενώ θα πρέπει να εξασφαλίζεται η ελεύθερη πρόσβαση των ανέργων και ανασφάλιστων σε υπηρεσίες υγείας και μάλιστα πριν αυτοί φθάσουν να χρειαστούν νοσοκομειακή φροντίδα.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.) είναι ο βασικός στόχος και πρέπει να αποτελέσει τον κυματοθραύστη για ανάσχεση της ζήτησης νοσοκομειακών υπηρεσιών. Σήμερα η χρήση υπηρεσιών ΠΦΥ εμφανίζεται μειωμένη καθώς σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΕΣΔΥ το 59% των πολιτών δηλώνει ότι έχει μειώσει τη χρήση υπηρεσιών υγείας. Το φαινόμενο αυτό σχετίζεται σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ίδιας έρευνας με τη διόγκωση των εμποδίων πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, τόσο λόγω της υστέρησης της προσφοράς, όσο και λόγω του κόστους χρήματος δεδομένου ότι η ιδιωτική δαπάνη υγείας (ιδιωτικές πληρωμές και παραπληρωμές) έχει μειωθεί πλέον του 50% (2) μεταξύ των ετών 2009 και 2012. Η απορρόφηση της ζήτησης αυτής θα έχει ως αποτέλεσμα την αποτροπή της «αντίστροφης» μη επιθυμητής υποκατάστασης προς τα νοσοκομεία η οποία παρατηρείται σήμερα (αύξηση των εισαγωγών στα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα κατά 28% το τελευταίο έτος)(2). Αυτό μπορεί να εξασφαλισθεί με τη συγκρότηση δικτύων Π.Φ.Υ. και την ενίσχυση της προσβασιμότητας. Στο δίκτυο συμμετέχουν τα Κέντρα Υγείας και πολυϊατρεία των ασφαλιστικών ταμείων, συμβεβλημένοι ή και μη συμβεβλημένοι ιατροί, δηλαδή υπηρεσίες από τις οποίες ο πολίτης-ασθενής θα επιλέγει ελεύθερα ποια θα χρησιμοποιήσει, θα υπάρχει κατά συνέπεια ανταγωνισμός. Η γεωγραφική κάλυψη θα είναι ευρεία και θα περιλαμβάνει τις αναγκαίες συγχωνεύσεις μονάδων (Κ.Υ., πολυϊατρείων). Στις μονάδες Π.Φ.Υ. θα γίνεται η παρακολούθηση και διαχείριση των ασθενών με χρόνια νοσήματα και πρέπει να γίνει μεταφορά ανθρώπινων και τεχνολογικών πόρων από τα νοσοκομεία στην Π.Φ.Υ.
Στα Νοσοκομεία απαιτείται ευρεία αναδιάρθρωση με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας η οποία εμφανίζεται κάτω των ανεκτών ορίων στο 30% των νοσηλευτικών ιδρυμάτων της χώρας (3).
Έχει υποστηριχθεί ότι απαιτούνται συγχωνεύσεις νοσοκομείων ώστε να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και επαρκής κάλυψη του πληθυσμού. Οι διοικητικές συνενώσεις των νοσοκομείων και η συγχώνευση ορισμένων εξ αυτών, οι καταργήσεις και οι μεταφορές τμημάτων, η μείωση κλινών θα αποφέρουν οφέλη και καλύτερη ανταπόκριση μόνον αν υπηρετούν τις ανάγκες του πληθυσμού. Συγχωνεύσεις όχι μόνο κλινικών αλλά και νοσοκομείων με αντίστοιχη μετατροπή μονάδων σε κέντρα αποκατάστασης και μονάδες μακροχρόνιας «ήπιας» φροντίδας όπως και σε εναλλακτικές μορφές ανοικτού νοσοκομείου και ξενώνων φροντίδας ασθενών τελικού σταδίου πρέπει να επιδιωχθούν. Αυτή η αναγκαιότητα οφείλει να συνδυαστεί με την ορθή εισαγωγή των KEN-DRGs. Ο νοσοκομειακός χάρτης και τα KEN-DRGs χρειάζονται σοβαρή αναθεώρηση και τεκμηρίωση για τη σωστή εφαρμογή τους.
Η υλοποίηση των ανωτέρω εξαρτάται από την πολιτική βούληση, τις αντιδράσεις των εργαζομένων και των συμφερόντων, τις πελατειακές σχέσεις και τη γενικότερη αντίσταση στην αλλαγή, ενώ θα πρέπει να εξασφαλιστεί η παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών και επενδύσεων, μέσω της ανάδειξης της αναπτυξιακής διάστασης.
Σε ό,τι αφορά στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και την Π.Φ.Υ. συζητήθηκε η σημασία της αποτελεσματικής διαχείρισης των πόρων, η άσκηση διαπραγματευτικής ισχύος εκ μέρους του Ε.Ο.Π.Υ.Υ., οργανωτικές αλλαγές και περιφερειακή διάρθρωση. Προτάθηκαν μεταξύ άλλων τροποποίηση του προϋπολογισμού του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και σύνδεση του όγκου των παρεχόμενων υπηρεσιών με την τιμή αποζημίωσής τους και την υιοθέτηση συστήματος κλινικού ελέγχου, την αναπροσαρμογή του ποσοστού συμμετοχής των ασφαλισμένων στις δαπάνες, την εφαρμογή πολιτικής κινήτρων στους ιατρούς. Επίσης, για τη χρηματοδότηση του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. συζητήθηκε η εισαγωγή φόρων «αμαρτίας» στο κάπνισμα και αλλού (οινοπνευματώδη, λιπαρά τρόφιμα κ.λπ.).
Επίσης το 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο συμπεριέλαβε στις εργασίες του τη διερεύνηση των επιπτώσεων της κρίσης στα συστήματα υγείας σε συνεργασία με δύο άλλους φορείς ευρωπαϊκής εμβέλειας: (1) το Δίκτυο Πολιτικών της Υγείας για τη διερεύνηση του αντικειμένου Υγεία και Κρίση (Health in Crisis), το οποίο αποτελείται από τις τέσσερις χώρες που έχουν διακριτά κατοχυρωθεί ως χώρες σε «κρίση»: Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία και (2) το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Συστήματα Υγείας και τις Πολιτικές Υγείας (European Observatory for Health Systems and Policies) που λειτουργεί στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.). Πέραν αυτού συμφωνήθηκε να διαμορφωθεί ένα κείμενο πολιτικών θέσεων κυρίως για την προώθησή του στη λεγόμενη διαδικασία Oslo II, η οποία είναι μία πλατφόρμα που προορίζεται να προβάλει το θέμα σε πολιτικό επίπεδο, στη συνάντηση των Υπουργών Υγείας ευρωπαϊκών χωρών στο Όσλο της Νορβηγίας την ερχόμενη Άνοιξη.
Οι προτεραιότητες
Οι προτεραιότητες επιτάσσουν ολική επαναφορά στην Π.Φ.Υ., με δράσεις πρόληψης και διαχείρισης νοσημάτων και έμφαση στους κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας και περιλαμβάνουν:
(α) εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών για τα λοιμώδη νοσήματα κυρίως για τα παιδιά και τις ευάλωτες ομάδες
(β) εθνικό σχέδιο δράσης για τα χρόνια νοσήματα (καρδιαγγειακά, διαβήτης, καρκίνοι)
(γ) έλεγχο παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα, διατροφή, κ.ά.)
(δ) χρήση οικονομικών εργαλείων (τιμές, φόροι)
(ε) εθνικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για νοσήματα όπως ο καρκίνος του μαστού και του τραχήλου της μήτρας
(στ) προστασία της ψυχικής υγείας από κατάθλιψη & αυτοκτονίες
Βιβλιογραφία
1. Zavras D, Tsiantou V, Pavi E, Mylona K, Kyriopoulos J. Impact of economic crisis and other demographic and socio-economic factors on self-rated health in Greece. Eur J Public Health. 2012 Oct.
ΕΣΔΥ - HEALTH POLICY CONGRESS
2. Εκτίμηση ΕΣΔΥ.
3. ΕΣΔΥ (2011). Μέτρηση της Αποδοτικότητας των Νοσηλευτικών Μονάδων του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου