Η έλλειψη της «κρατικής» φυματίνης του Παστέρ: Ένα ιστόρημα και μια ευκαιρία για αλλαγή του τρόπου διάθεσής της.

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ  είναι μέχρι σήμερα ο αποκλειστικός κρατικός προμηθευτής της φυματίνης, του τόσο σημαντικού αυτού υλικού για τη διενέργεια της φυματινοαντίδρασης Mantoux. Οι Παιδίατροι του ιδιωτικού τομέα χρόνια τώρα αγοράζουμε τη φυματίνη από το Παστέρ  και ως Παιδίατρος των Αθηνών, είμαι προνομιούχος έναντι των ελευθεροεπαγγελματιών συναδέλφων μου, που δραστηριοποιούνται στην επαρχία, γιατί όλοι αυτοί  ταλαιπωρούνται για να την προμηθευτούν-με γραφειοκρατικές διαδικασίες  από τις κρατικές υπηρεσίες της περιφέρειας-αντιμετωπιζόμενοι πολλές φορές αρνητικά. Από την άλλη πλευρά, το Παστέρ  είναι υπεύθυνο για να προμηθεύει με φυματίνη  και  όλες τις κρατικές δομές (νοσοκομεία,κέντρα υγείας,πρώην ιατρεία ΙΚΑ κλπ).

Τους τελευταίους μήνες,υπάρχει ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Τόσο οι ιδιωτικές  όσο και οι κρατικές δομές, ΔΕΝ έχουν  φυματίνη. Έτσι, λοιπόν, δεν  μπορούν να γίνουν:1/O επείγων ανιχνευτικός έλεγχος για φυματίωση των προσφύγων, των  μεταναστών και των υπόπτων  για φυματίωση βρεφών, παιδιών,εφήβων κι ενηλίκων  που ζουν στην Ελλάδα,2/Ο προγραμματισμένος έλεγχος πριν από το αντιφυματικό εμβόλιο (BCG) και 3/Ο προβλεπόμενος έλεγχος με Μantoux που πρέπει να γίνεται σε συγκεκριμένες ηλικίες σε  όλα τα παιδιά της χώρας, όπως πολύ σωστά επισημαίνεται στην από 8/10/2013 (ΑΔΑ: ΒΛΛΡΟΞ7Μ-899) εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας. Έτσι οι ομάδες υψηλού κινδύνου, δηλαδή  μετανάστες από χώρες με υψηλό ή μέσο δείκτη ενδημικότητας, αθίγγανοι και άλλες πληθυσμιακές ομάδες που ζουν σε συνθήκες ομαδικής διαβίωσης, παιδιά με αρνητική Mantoux  στην οικογένεια των οποίων υπάρχει άτομο με φυματίωση ,νεογνά μητέρων που έχουν μολυνθεί με τον ιό HIV,χωρίς συμπτωματολογία βρεφικού AIDS, νεογνά, στο άμεσο περιβάλλον των οποίων, υπάρχει άτομο με φυματίωση, αλλά, και όλα τα  υπόχρεα προς εμβολιασμό παιδιά, τους τελευταίους μήνες, παραμένουν ανεμβολίαστα. Κι ενώ αυτά συμβαίνουν, βρίσκει πλήρη εφαρμογή η γνωστή ρήση: «ενός κακού δοθέντος, μύρια έπονται». Πρόσφατα, συνάδελφος που εργάζεται σε μεγάλο νοσοκομείο του λεκανοπεδίου μου εξομολογήθηκε:« λόγω της έλλειψης της φυματίνης, είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε το παρακινδυνευμένο, δίνοντας πιστοποιητικά στους μετανάστες μόνο με κλινική εξέταση και ακτινογραφία, αν και γνωρίζουμε ότι σε 1 από τα 25  παιδιά μεταναστών βρίσκεται λανθάνουσα φυματίωση!».

Το πρόβλημα της έλλειψης φυματίνης κατάντησε επικίνδυνο και μπορούσε να αποφευχθεί. Λεπτομέρειες μπορείτε να διαβάσετε στο σύνδεσμο  http://medispin.blogspot.gr/2014/05/blog-post_8532.html.

Το μείζον ερώτημα που τίθεται είναι: Μπορεί να λυθεί το θέμα;Nαι είναι η απάντηση, αρκεί η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Υγείας να μιμηθεί την άμεση δράση ενός παλαιότερου Υπουργού Υγείας, του κ. Κώστα Γείτονα, όπως θα εξηγήσω αμέσως παρακάτω.

Πριν 16 χρόνια, την 7^η Ιουνίου 1998, δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ μια δική μου επιστολή, όπου επιχειρηματολογούσα υπέρ της ελεύθερης διάθεσης του αντιφυματικού εμβολίου (BCG). Σας την παραθέτω αυτούσια.Μπορείτε να τη βρείτε στο σύνδεσμο http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=99985

“Είναι γνωστό ότι το αντιφυματικό εμβόλιο (BCG) πρέπει να γίνεται στην ηλικία των 5 - 6 χρόνων, αφού προηγηθεί η απαραίτητη φυματινοαντίδραση Mantoux, σύμφωνα άλλωστε και με τις «Συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών», όπως αξιέπαινα διατυπώνονται στο «Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών για την Ελλάδα» (έκδοση του 1997 από το Υπουργείο Υγείας - Πρόνοιας και το Εθνικό Τυπογραφείο).

Βέβαια οι συστάσεις ανέκαθεν ίσχυαν, αλλά τα γεγονότα και τα στατιστικά στοιχεία είναι απογοητευτικά, αφού εκ των υποχρέων παιδιών προς εμβολιασμό με BCG, εμβολιάζεται μόνο το 25%, ενώ ο ελάχιστος στόχος είναι το 75%! Το φαινόμενο χρόνια τώρα συζητείται στα διάφορα συνέδρια, δεν έχει, όμως, βρει τη λύση του, ιδού γιατί: Ο κάθε παιδίατρος, κατ' εξοχήν λειτουργός της πρόληψης που εξασφαλίζεται και με την εφαρμογή των εμβολιασμών, είχε μέχρι τώρα τη δυνατότητα, και ατυχώς όχι εφεξής, να προμηθεύεται με συνοπτικές διαδικασίες το BCG από τη Διεύθυνση Υγιεινής της κάθε Νομαρχίας της Αττικής και να το εφαρμόζει στα παιδιά που παρακολουθεί.

Σε αντίθεση με το BCG, τη φυματίνη που χρησιμοποιείται για τη δερμοαντίδραση Mantoux, μπορεί ο παιδίατρος να προμηθευθεί από το Κοινωφελές Ιδρυμα «Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ», απ' όπου μάλιστα εκδίδεται και σχετικό τιμολόγιο πώλησης.

Ταυτόχρονα, τα πράγματα είναι πολύ εύκολα για όλα τα άλλα εμβόλια, που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή παιδιατρική πράξη ­ συμπεριλαμβανομένων και όλων των νεότερων εμβολίων όπως αυτού κατά της Ηπατίτιδας Β, του Αιμοφίλου Β κ.ο.κ. ­ αφού διατίθενται ελεύθερα από το φαρμακείο, ακόμη και του μικρότερου χωριού της πατρίδας.  

Είναι, τελικά, τόσο δύσκολη η έκδοση κάποιας οδηγίας - εγκυκλίου από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, ώστε το Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ να πωλεί στον παιδίατρο, όχι μόνο τη φυματίνη, αλλά και το BCG; Γιατί δίνει μόνο τη δυνατότητα στο κάθε Ελληνόπουλο να ελέγχεται με Mantoux για ενδεχόμενη νόσηση από φυματίωση και όχι να προφυλάσσεται από αυτήν κάνοντας το BCG; Οι όποιες επιφυλάξεις ορισμένων για την αποτελεσματικότητα του BCG σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αποτελούν τροχοπέδη στην ελεύθερη διακίνησή του.  

Κάτω από το βάρος της σημερινής πραγματικότητας, επιβάλλεται να υλοποιηθούν οι Συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για το BCG, αφού είναι γνωστό ότι ο υπάρχων κρατικός μηχανισμός αντιφυματικού εμβολιασμού δεν επαρκεί παρά τις φιλότιμες προσπάθειές του.  

Νομίζω ότι είναι καθήκον της πολιτείας να δώσει στους ιδιώτες παιδιάτρους της χώρας τη δυνατότητα να συμπορευθούν μαζί της προς την κατεύθυνση του μαζικού αντιφυματικού εμβολιασμού των Ελληνόπουλων, όπως άλλωστε γίνεται με όλα τα άλλα εμβόλια. Η εξαφάνιση της ευλογιάς από 20ετίας και προσεχώς της διφθερίτιδας αλλά και της πολιομυελίτιδας, δεν θα πρέπει να μας κάνει να ξεχνάμε τη φυματίωση. Ας δοθεί, επιτέλους, και το BCG, άνετα, στα χέρια των παιδιάτρων. Η σχετική εγκύκλιος μπορεί να χρειαστεί και λιγότερα από 100 δευτερόλεπτα για τη σύνταξή της!»

.

Επανέρχομαι στην αναφορά μου στον κ. Κ.Γείτονα:

Το πρωί της 7^ης/6/1998 κάθονταν σε κοντινές θέσεις του αεροπλάνου  σε πτήση για τις Βρυξέλλες ο τότε Υπουργός Υγείας με τη συνοδεία του κι ένας διπλωματικός υπάλληλος που παρακολουθούσα τότε τα παιδιά του. Ο τελευταίος,  μετά από 5 μέρες που επέστρεψε στην Αθήνα μου τηλεφώνησε και μου είπε ότι «στη διάρκεια της πτήσης, έδειξαν μια  επιστολή από το ΒΗΜΑ στον Υπουργό, ο οποίος το πήρε προσωπικά κι έδωσε σχετικές εντολές. Διάβασα την επιστολή κι είδα ότι ήταν από εσάς. Κατάλαβα ότι θα επιλυθεί το θέμα». Πράγματι, λίγες μέρες μετά, εγώ κατάλαβα τι δύναμη είχε ο Τύπος. Το ζήτημα ελύθη έκτοτε με το BCG,αλλά οι τεχνικές δυσκολίες για τους γιατρούς της επαρχίας παρέμεναν.

ΣΗΜΕΡΑ, με την περίπτωση της έλλειψης της φυματίνης, είναι ευκαιρία να λυθεί το θέμα.

ΠΡΟΤΑΣΗ: Ας κρατήσει το Παστέρ τη διακίνηση του ΒCG και της φυματίνης για τις ανάγκες των κρατικών δομών (Νοσοκομεία,ΚΥ,ΠΕΔΥ). Το Υπουργείο Υγείας και ο ΕΟΦ  ας επιτρέψουν να γίνεται η  πώληση των φιαλιδίων πολλαπλών δόσεων του BCG και της φυματίνης από τα ιδιωτικά φαρμακεία  κατά τρόπο ανάλογο που οι γονείς προμηθεύονται τα εμβόλια των παιδιών τους.Οι Παιδίατροι να πληρώνουν και να παίρνουν τιμολόγιο, όπως γίνεται και με το Παστέρ.

Η ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 1/μπορεί να χρειαστεί και λιγότερα από 100 δευτερόλεπτα για τη σύνταξή της,2/ ΔΕΝ επιβαρύνει τον κρατικό προύπολογισμό,3/Θα οδηγήσει σε επαρκέστερη προστασία και κάλυψη  του πληθυσμού της χώρας.

Ιδού η Ρόδος!

Το μέτρο, μόνο ευκολία και σωστότερη οπτική θα δώσει  στο μέγα κεφάλαιο της φυματίωσης, αρκεί να σκεφτούμε ότι οι Παιδίατροι του ιδιωτικού τομέα είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση και τους εμβολιασμούς των 75% των παιδιών της χώρας.

Κωνσταντίνος Καρύδης,Παιδίατρος-Λοιμωξιολόγος,Αθήνα,kkarydis@otenet.gr