Υγεία και τρόικα: μια «άνιση» σχέση

Γράφει ο Λυκούργος Λιαρόπουλος, Ομότιμος καθηγητής Οικονομίας και Πολιτικής Υγείας Πανεπιστημίου Αθηνών

http://www.ethnos.gr/

Η Υγεία ευθύνεται για το 25% της συνολικής δημοσιονομικής εκτροπής της χώρας από το 2003 στο 2009. Από το 2010 ως σήμερα, όμως, η Υγεία σηκώνει δυσανάλογο βάρος στη δημοσιονομική εξυγίανση. Και αν στην πρώτη 10ετία τα λεφτά πήγαν σε απατεώνες, εκβιαστές και διεφθαρμένους πολιτικούς και μη, σήμερα το βάρος σηκώνουν οι άρρωστοι, οι ανασφάλιστοι και οι «εργάτες» της Υγείας. Και το ακόμη χειρότερο, δημιουργείται μία «βόμβα νοσηρότητας» που θα σημαδέψει μία γενιά.

Μεταξύ 2010 και 2012 το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε από 24,1 δισ. € σε 17,4 δισ. €, δηλαδή κατά 27,8%. Οι δημόσιες δαπάνες Υγείας από 14,05 δισ. € σε 12,03 δισ. €, δηλαδή κατά 12,1%. Αυτό σημαίνει ότι η Υγεία «σήκωσε» το 21% της δημοσιονομικής προσαρμογής. Σε σχέση με τη συμμετοχή της στη δημοσιονομική εκτροπή, αυτό μπορεί να φαίνεται λογικό. Είναι, όμως, τραγικό, όταν σημαίνει «άρνηση» προσφοράς απαραίτητων φαρμάκων ή πρόσβαση στον γιατρό ή τον οδοντογιατρό σου.

Σε μία σοβαρή κοινωνία δεν πρέπει να υπάρχει μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα. Σε όλες, όμως, υπάρχει τουλάχιστον 7% του ΑΕΠ σε δημόσια δαπάνη Υγείας, που «πληρώνει» ολόκληρη η κοινωνία. Στην Ελλάδα, αυτό έπεσε στο 6,4% και εκτιμώ ότι το 2014 θα κλείσει αρκετά κάτω από το 6%, ενός ακόμη χαμηλότερου ΑΕΠ. «Λείπουν» δηλαδή περισσότερα από 2 δισ. €, ενώ πληρώνουμε και άλλα 5 δισ. € από την τσέπη μας, που έχει πολύ, μα πάρα πολύ, φτωχύνει σε σχέση με το 2009.

Η δημόσια δαπάνη υγείας δείχνει τη σχετική προτεραιότητα που βάζει μία κοινωνία στην υγεία του λαού. Είναι μεγάλο μέρος του «φορτίου δυσανεξίας» που αναγκαστικά πάντα σηκώνει το μέρος της κοινωνίας που έχει ανάγκη υπηρεσιών υγείας. Η δημόσια δαπάνη καθορίζει, όμως, αν η δυσανεξία θα εξελιχθεί σε δυστυχία προσωπική ή ακόμη και σε απόλυτη οικογενειακή οικονομική καταστροφή.

Η τρόικα δεν έδειξε να ενδιαφέρεται πολύ και οι πολιτικοί μας δεν μπόρεσαν ή δεν ήξεραν πώς να «αντισταθούν» όσο και όταν έπρεπε, δηλαδή στην αρχή. Τώρα, σήμερα, όταν γίνονται ίσως οι τελευταίες συζητήσεις, αν ήμουν υπουργός Υγείας θα ζητούσα, θα απαιτούσα, μάλλον από την τρόικα, όχι από την κυβέρνησή μου, ένα «μερίδιο επιβίωσης». Ενα περιθώριο-μαξιλάρι τουλάχιστον 500 εκ. €, χωρίς «ισοδύναμα», για στοχευμένη δράση κατά της πραγματικής ανθρωπιστικής καταστροφής. Να πάει η δημόσια δαπάνη έστω κοντά στα κατώτατα ευρωπαϊκά όρια. Ο κ. Βορίδης αυτό το μπορεί. Εχει τα στοιχεία, χρειάζεται τη θέληση. Για να παραμείνει η Ελλάδα «Ευρώπη», τουλάχιστον στην Υγεία.