«Βόμβα» χρεών 5 δισ. ευρώ τινάζει στον αέρα τον ΕΟΠΥΥ

ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΠΛΕΟΝ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΦΟΡΕΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Της Ελένης Πετροπούλου - ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Στα «ύψη» έχουν φθάσει τα χρέη του μεγαλύτερου ασφαλιστικού φορέα της χώρας, του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας, απειλώντας την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη περίπου 9,5 εκατ. ασφαλισμένων. Μέχρι τον περασμένο Μάρτιο, οι οφειλές του ΕΟΠΥΥ προς τα δημόσια νοσοκομεία και τους παρόχους υγείας άγγιζαν τα 4,5 δισ. ευρώ, στα οποία έχουν ήδη προστεθεί και νέες οφειλές με αποτέλεσμα να φτάνουν πλέον τα 5 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 625 εκατ. ευρώ αφορούν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Οργανισμού από την ίδρυσή του (τον Ιανουάριο του 2012) και 3,8 δισ. ευρώ τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα δημόσια νοσοκομεία.

Την ίδια στιγμή, τα έσοδα του ΕΟΠΥΥ είναι μειωμένα λόγω της «ψαλιδισμένης» κρατικής επιχορήγησης και των διαρκώς αυξανόμενων οφειλών των ασφαλιστικών ταμείων προς τον Οργανισμό, από μη αποδοθείσες εισφορές που έχουν καταβάλει οι ασφαλισμένοι.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2014, είχαν διαμορφωθεί στα 28,2 εκατ. ευρώ προς τους συμβεβλημένους ιατρούς, στα 122,6 εκατ. προς τα Διαγνωστικά Κέντρα, στα 22,5 εκατ. προς τους Φυσικοθεραπευτές, στα 17,2 εκατ. στις μονάδες τεχνητού νεφρού, στα 284,8 εκατ. προς τις Φαρμακευτικές Εταιρείες, στα 71,4 εκατ. στις Ιδιωτικές Κλινικές, στα 16,2 εκατ. στα Κέντρα Αποκατάστασης και Αποθεραπείας, στα 26,4 εκατ. στις Ψυχιατρικές Κλινικές και στα 35,7 εκατ. στους Φορείς Υποστήριξης Αναπηρίας. Ωστόσο, στα συνολικά χρέη 625 εκατ. προς τους παρόχους, συμπεριλαμβάνεται ποσό περίπου 300 εκατ. ευρώ που αφορά το αναλογούν rebate και claw back Β’ εξαμήνου και το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει συμψηφιστεί. Η εν λόγω μείωση θα αποτυπωθεί λογιστικά στον Οργανισμό ύστερα από την ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης των συμψηφιστικών ενταλμάτων.

Επιπρόσθετα, ο Οργανισμός αποπληρώνει τις δαπάνες του με «πρόχειρο λογιστικό έλεγχο» στο 90% της αιτούμενης δαπάνης. Αυτό σημαίνει ότι στο παραπάνω συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών περιλαμβάνεται και το εναπομείναν ποσό του 10%, το οποίο δύναται να αποδοθεί ύστερα από την πραγματοποίηση του τελικού ελέγχου και της τελικής εκκαθάρισης.Από τη διοίκηση του ΕΟΠΥΥ εκτιμάται ωστόσο, ότι με την ολοκλήρωση του κλινικού ελέγχου θα επέλθει εξοικονόμηση πόρων για τον Οργανισμό, με άμεσο αντίκτυπο την περαιτέρω μείωση των απλήρωτων και ληξιπρόθεσμων οφειλών του ΕΟΠΥΥ. Αντίστοιχα οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Οργανισμού (από τη δημιουργία του) προς τα δημόσια νοσοκομεία ανέρχονται στο ποσό των 3,8 δισ. ευρώ (31/03/2015).

Ποσό το οποίο δημιουργήθηκε κατά κύριο λόγο από την υστέρηση απόδοσης των ασφαλιστικών εισφορών από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης στον ΕΟΠΥΥ. Δραματική είναι η εικόνα και στον τομέα των εσόδων. Ενδεικτικό είναι ότι το 2014 ο ΕΟΠΥΥ έλαβε κρατική επιχορήγηση ύψους 656 εκατ. ευρώ και από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης έλαβε 3,4 δισ. ευρώ. Για το 2015, μέχρι τον περασμένο Μάρτιο έλαβε από τα Ταμεία 627,8 εκατ. ευρώ, ενώ η κρατική επιχορήγηση ανήλθε σε μόλις 87,4 εκατ. ευρώ. Τα χρέη των Ταμείων στον ΕΟΠΥΥ φτάνουν το 1,130 δισ. στο τέλος Απριλίου.

Δαπάνες

Όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, οι δεδουλευμένες δαπάνες του Οργανισμού για τους συμβεβλημένους παρόχους για το 2014 διαμορφώθηκαν (συνολικό ποσό τιμολογίων) σε 116.969.712 για Ιατρικές Επισκέψεις, σε 609.089.108 για Διαγνωστικές Εξετάσεις, σε 94.470.692 για Φυσικοθεραπείες, σε 134.577.652 για μονάδες τεχνητού νεφρού (ΜΤΝ-ΜΧΑ), σε 358.042.456 για Ιδιωτικές Κλινικές, σε 96.947.325 για Κέντρα Αποκατάστασης & Αποθεραπείας, σε 78.171.105 για Ψυχιατρικές Κλινικές, σε 65.334.778 για Προμηθευτές Αναπηρίας, σε 479.055.355 για Ασφαλισμένους, σε 575.569.387 για Δημόσια Νοσοκομεία και σε 2.673.932.592 για Φαρμακευτική Δαπάνη. Σημειώνεται ότι σχεδόν όλες οι παραπάνω κατηγορίες δαπάνης ενέπιπταν στο θεσμό του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (claw back).

«Πέφτει» η φαρμακευτική δαπάνη

Από το 2012 και μετά, λόγω των οικονομικών συνθηκών, εφαρμόζεται κλειστός προϋπολογισμός για τα φάρμακα και σύστημα claw back σε περίπτωση υπέρβασης αλλά και σύστημα rebate (υποχρεωτική έκπτωση ανάλογα με τις πωλήσεις). Έτσι, ο ΕΟΠΥΥ έχει καταφέρει να περιορίσει τη φαρμακευτική δαπάνη από 4.636.277.526 ευρώ το 2009 σε 2.859.302.614 ευρώ (με όριο 2.800.000.000) το 2012, σε 2.523.473.110 ευρώ (με όριο 2.371.000.000 ευρώ) το 2013 και σε 2.201.833.401 ευρώ (με όριο 2.000.000.000 ευρώ) το 2014. Εκτός από τις φαρμακευτικές εταιρείες και τα φαρμακεία που υποχρεώνονται σε claw back και rebate, σημαντική είναι και η επιβάρυνση των ασφαλισμένων στην αγορά φαρμάκου. Έτσι, πέρα από τη θεσμοθετημένη συμμετοχή (0%, 10% και 25 %) οι ασφαλισμένοι επιβαρύνονται λόγω διαφοράς της λιανικής τιμής του φαρμάκου από την τιμή αποζημίωσής του. Ενδεικτικό είναι ότι το 2011 η συμμετοχή των ασφαλισμένων στα φάρμακα ήταν κατά μέσο όρο στο 12,5%, το 2012 στο 15,72%, το 2013 στο 21,49, το 2014 εκτινάχθηκε στο 25,79%!

Εγιναν 100 εκατ. εξετάσεις το 2014!

Μετά το φάρμακο, οι διαγνωστικές εξετάσεις προκαλούν τη μεγαλύτερη οικονομική «αιμορραγία» στον ΕΟΠΥΥ, με τη διοίκηση να υποστηρίζει ότι «ο όγκος αλλά και η δαπάνη για τις παρακλινικές εξετάσεις που καλείται να αποζημιώσει ο Οργανισμός έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια σε δυσθεώρητα επίπεδα».

Τα στοιχεία άλλωστε είναι αποκαλυπτικά: το 2013 διενεργήθηκαν 93.863.703 εξετάσεις με δαπάνη 580.274.256,32 και το 2014 αυξήθηκαν σε 97.591.600 εξετάσεις με δαπάνη 601.615.085,23!

Μάλιστα, μόνο οι εξετάσεις βιολογικών υγρών από 82.750.078 (και δαπάνη 341.953.387,77) το 2013, διαμορφώθηκαν σε 86.874.796 εξετάσεις (και δαπάνη 359.277.522,47) το 2014.

Σκληρή διαπραγμάτευση

Έτσι, σε μία προσπάθεια να... τιθασεύει τις δαπάνες και να μείνουν εντός στόχων, η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ είναι σε σκληρή διαπραγμάτευση με τους παρόχους για τις νέες συμβάσεις, ενώ προχωρεί άμεσα και σε ανακοστολόγηση των παρακλινικών εξετάσεων.

Σύμφωνα με τον ΕΟΠΥΥ, από τις 694 συνολικά εξετάσεις που αποζημιώνει ο Οργανισμός οι 54 είναι υπεύθυνες για το 75% της συνολικής δαπάνης ενώ μεγάλος αριθμός εξετάσεων εμφανίζει υψηλές τιμές. Για παράδειγμα, τα εργαστήρια διενέργειας εξετάσεων τιμολογούν την ελεύθερη θυροξίνη (FT4) με 2,50 ευρώ κατά μέσο όρο ενώ η τιμή αποζημίωσης ΕΟΠΥΥ είναι 12 ευρώ, δηλαδή κατά 4,8 φορές υψηλότερα.

Οι τρανσαμινάσες αίματος με 0,70 ευρώ κατά μέσο όρο, ενώ η τιμή αποζημίωσης είναι 3,49 ευρώ, δηλαδή κατά 5 φορές υψηλότερα. Παρουσιάζουν δηλαδή μία διαφορά τιμής της τάξης του 380% για την ελεύθερη θυροξίνη και 400% για τις τρανσαμινάσες.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρόταση του ΕΟΠΥΥ αφορά σε νέες μειωμένες τιμές κατά 5% για τη μεγάλη πλειοψηφία των εξετάσεων και μεσοσταθμικά κατά 20% για τις 54 πιο δαπανηρές εξετάσεις βιολογικών υγρών. Με τον τρόπο αυτό, υποστηρίζει ο Οργανισμός, θα μπει τέλος τόσο στην υπερβολική δαπάνη των εξετάσεων όσο και στο επαχθές μέτρο του clawback.

Μείωση 50%

Σημειώνεται ότι από την ανακοστολόγηση των εξετάσεων ο ΕΟΠΥΥ εκτιμά ότι θα επιτευχθεί μία μείωση κατά 40.000.000 με 50.000.000 ευρώ σε σχέση με την αιτούμενη δαπάνη (με βάση τα στοιχεία των υποβολών των παρόχων) έτους 2014.

Τα στοιχεία 

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2014, είχαν διαμορφωθεί στα 28,2 εκατ. ευρώ προς τους συμβε-βλημένους ιατρούς, στα 122,6 εκατ. προς τα Διαγνωστικά Κέντρα, στα 22,5 εκατ. προς τους Φυσικοθεραπευτές, στα 17,2 εκατ. στις μονάδες τεχνητού νεφρού, στα 284,8 εκατ. προς τις Φαρμακευτικές Εταιρείες, στα 71,4 εκατ. στις Ιδιωτικές Κλινικές, στα 16,2 εκατ. στα Κέντρα Αποκατάστασης και Αποθεραπείας, στα 26,4 εκατ. στις Ψυχιατρικές Κλινικές και στα 35,7 εκατ. στους Φορείς Υποστήριξης Αναπηρίας.

Πρόχειρα... 

Ο Οργανισμός αποπληρώνει τις δαπάνες του με «πρόχειρο λογιστικό έλεγχο» στο 90% της αιτούμενης δαπάνης. Αυτό σημαίνει ότι στο παραπάνω συνολικό ύψος των ληξι-πρόθεσμων οφειλών περιλαμβάνεται και το εναπομείναν ποσό του 10%, το οποίο δύναται να αποδοθεί ύστερα από την πραγματοποίηση του τελικού ελέγχου και της τελικής εκκαθάρισης.