Το καρκίνωμα της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης

http://drtsili.blogspot.gr/2015/05/blog-post_55.html

Άρθρο του Δρ. Χαράλαμπου Γκούβα (*)

Αγαπητοί συνάδελφοι ιατροί, αλλά και αγαπητοί ασθενείς.

Εξασκώ την ιατρική 32 χρόνια, και είχα την ευκαιρία να είμαι από τους πρώτους ιατρούς στην Ελλάδα που ήρθαν σε επαφή με την Πληροφορική, το έτος 1985, και μάλιστα με εκπαιδευτικά σεμινάρια (ΕΛΚΕΠΑ, ΚΕΚ, Ιδιωτικά). Εχω την τιμή να έχω σχεδιάσει 4 ιατρικά προγράμματα (λογισμικό ιατρικής χρήσης) ανακοινωθέντα σε ιατρικά συνέδρια (OSTOUN, EXAM, TUMORκαι ORTHO). (ΒλέπεWikipedia Ιατρικό Λογισμικό, και Αγγλική Wikipedia:Medica).

Μέχρι το έτος 2011, στην Ελλάδα, η εξάσκηση της ιατρικής ήταν κλασσική και καθιερωμένη. Ο Ιατρός αφιέρωνε το 95% του χρόνου στην εξέταση του ασθενούς και στην εκτέλεση ιατρικών πράξεων, και το 5% του χρόνου στην χειρόγραφη συνταγογράφηση, δηλαδή στη γραφειοκρατία. Με την έλευση της «τρόϊκας» στην Αθήνα, ένα από τα μέτρα εξοικονόμησης χρημάτων που αποφασίσθηκε, ήταν οι περικοπές δαπανών στη φαρμακευτική δαπάνη, αλλά αυτό απαιτούσε μηχανογραφημένα στατιστικά στοιχεία που ουδέποτε υπήρξαν. Βεβαίως είναιγνωστές δεκάδες κομπίνες στο παρελθόν κυκλωμάτων με πλαστά κουπόνια, με φάρμακα σε σακούλες πεταμένα σε λατομεία, κλπ, φάρμακα που το πρωί συνταγογραφούνταν στην Ελλάδα εν αγνοία του ασθενούς και το βράδυ πωλιούνταν στη FYROM, υποθέσεις που πήραν το δρόμο της δικαιοσύνης, αλλά αν καταδικάσθηκε κανείς να μού…το πείτε στο τηλέφωνο. Έτσι η «Τρόϊκα» επέβαλε την «Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση» η οποία και θεσμοθετήθηκε με αντίστοιχο Προεδρικό Διάταγμα. Η αλήθεια είναι ότι ήμουν από τους πρώτους που χάρηκα λέγοντας «Μπράβο, επιτέλους εκσυγχρονισμός». Πού να ήξερα όμως τι με περιμένει…..

Οι κυβερνήσεις του 2010-2015, μη έχουσες ρευστό χρήμα για ανάθεση σε ιδιωτική εταιρεία , και ίσως και από κρυπτοκομμουνιστική ιδεολογία, ανέθεσαν την «Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση» σε μια «νέα» εταιρεία ΑΕ αλλά ΔΕΚΟ (άρα κρατική) την ΗΔΙΚΑ ΑΕ, η οποία ήταν στελεχωμένη με προσωπικό από την Μηχανοργάνωση του ΙΚΑ. 

Άρα η κυβέρνηση – «ταβέρνα» μαγείρεψε νέο φαγητό με αποφάγια της προηγούμενης μέρας. Πέραν αυτού (η πείρα του TAXISτο έχει αποδείξει) για να πετύχει μια μηχανοργάνωση πανελλήνιας εμβέλειας με 15.000 χρήστες, απαιτούνται:

(α) Καλό λογισμικό (Software), σχεδιασμένο από έμπειρους αναλυτές, σε συνεργασία με έμπειρους συμβούλους χρήστες (ιατρούς, φαρμακοποιούς και φυσικοθεραπευτές).

(β) Επαρκές μηχανογραφικό υλικό (Hardware) δηλαδή πολλούς Servers, Modems, Routersκλπ

(γ) Διαρκείς βελτιώσεις βάσει προτάσεων και παραπόνων των χρηστών.

(δ) Τηλεφωνικό Κέντρο με επαρκείς σε αριθμό υπαλλήλους, καλά καταρτισμένους.

Οι δαπάνες για την άριστη λειτουργία αυτού του συστήματος, σε ιδιωτικό επίπεδο, θα μπορούσαν να υπερκαλυφθούν με αυτόματη χρέωση πχ ΕΝΟΣ EUROσε κάθε συνταγή , υπέρ της ΗΔΙΚΑ ΑΕ. Ουδείς θα είχε αντίρρηση. Όμως ουδέν εκ των (α), (β), (γ), και (δ) τηρήθηκε. Η ΗΔΙΚΑ ΑΕ απεδείχθη ανεπαρκούς εμπειρίας στελέχωσης. Η αρχική «πλατφόρμα» της εφαρμογής ΔΕΝ αγοράσθηκε, αλλά ελήφθη πιθανώς δωρεάν από το διαδίκτυο και εξελληνίσθηκε (έγραφε αρχικά OpenSource = Ανοικτού Κώδικα). Το λογισμικό απεδείχθη ανεπαρκέστατο και φάνηκε αυτό από τις πρώτες μέρες, όπου επικράτησε«μπάχαλο». Πέραν του Λογισμικού η ανεπάρκεια σε μηχανήματα (υπάρχει και σήμερα) είχε και έχει σαν αποτέλεσμα, να μην μπορεί το σύστημα να εξυπηρετήσει ταυτόχρονα πάνω από 420 άτομα, επί συνόλου 15.000 ιατρών (πληροφορίες από χάκερ). Με χρήση μιας συνταγής ο ιστότοπος «σε πετάει έξω» ακόμα και πριν τελειώσεις. Μάλιστα σύντομα το ανεπαρκές σύστημα, έδειξε και κενά ασφαλείας. Έλληνες χάκερ μπήκαν στο σύστημα δήθεν από ιστότοπο της Κορέας ή της Κίνας και τα έκαναν «γης μαδιάμ», άλλαξαν τιμές φαρμάκων, έσβησαν συνταγές, κλπ.

Έτσι Η ΗΔΙΚΑ ΑΕ, έκανε χρήση της ιδιότητάς της ως ΑΕ και μπήκε στο ΕΣΠΑ για απορρόφηση κονδυλίων βελτίωσης του εξοπλισμού της και του λογισμικού της. Ένας Θεός ξέρει τι αλλαγές έγιναν. Σταδιακά φάνηκαν κάποιες βελτιώσεις, αλλά τα βασικά προβλήματα παραμένουν. Αυτά είναι:

(α) Αδυναμία Μόνιμης σύνδεσης του χρήστη. Πχ. Να μπορείς να είσαι 24 ώρες συνδεδεμένος, όπως στο Google, τη Wikipedia, το In.gr, κλπ.

(β) Συχνή αδυναμία εισόδου του ιατρού χρήστη στην εφαρμογή λόγω ….υπερφόρτωσης (όπως λένε)

(γ) Μεγάλος αριθμός απαιτούμενων πληκτρολογήσεων. Μετρήθηκαν 75 πληκτρολογισμοί για απλή συνταγή ενός φαρμάκου, ενώ με το χειρόγραφο σύστημα , για την ίδια συνταγή είναι μόλις 15.

(δ) Μεγάλος χρόνος αναμονής φόρτωσης ενός πλήκτρου (κυμαίνεται από 5-30 δευτερόλεπτα) ενώ θα έπρεπε να είναι το πολύ 1 δευτερόλεπτο. Είναι το φαινόμενο όπου πατάς ένα πλήκτρο Πχ «αποθήκευση» και μέχρι να ανοίξει το πεδίο «εκτύπωση» περνούν 20-30 δευτερόλεπτα. Έτσι μια απλή συνταγή μπορεί να καταναλώσει 20-30 λεπτά από τον πολύτιμο χρόνο του ιατρού. Σε χειρόγραφο σύστημα αυτό γίνονταν μέσα σε ΕΝΑ ΛΕΠΤΟ.

(ε) Αντιαισθητική σχεδίαση οθονών

(στ’) Ύπαρξη άσκοπων πληκτρολογισμών.

(ζ) Ελλείψεις και λάθη σε καταχώρηση φαρμάκων. Λείπουν φάρμακα και υπάρχουν άλλα καταργημένα!

(η) Πολλές ελλείψεις και λάθη στο σύστημα κωδικών ICD-10. Πχ ΔΕΝ υπάρχει η νόσος «Κήλη Δίσκου Οσφύος» που πάσχει η μισή Ελλάδα!

(θ) Το Κέντρο Υποστήριξης τηλέφωνο 11131, απαντά με ρομπότ κλέβοντας χρόνο από τον ιατρό, ή δεν απαντά καθόλου λόγω φόρτου (σήμερα 20-05-2015 λέει «του-του-του-του», είτε η υποστήριξη είναι ανεπαρκής λόγω ελλιπώς καταρτισμένων υπαλλήλων («δεν ξέρω τι συμβαίνει, δοκιμάστε αργότερα»)

Το πρώτο έτος λειτουργίας της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης είχα την υπομονή να καταγράψω με ακρίβεια 270 προβλήματα και λάθη στην εφαρμογή. Θεώρησα σκόπιμο να τα στείλω στην ΗΔΙΚΑ ώστε να βελτιωθούν αλλά και να με συμβουλεύονται ως ειδικό. Ιδού η συνομιλία:

- ΗΔΙΚΑ παρακαλώ, σε τι μπορώ να σας εξυπηρετήσω?

- Δεσποινίς μου δίνετε παρακαλώ τον επικεφαλής της Μηχανοργάνωσης?

- Μάλιστα περιμένετε!

- Ορίστε (βαρύς και ασήκωτος συνομιλητής)!

- Ονομάζομαι τάδε και είμαι αυτός…..

- Λοιπόν?

- Με ποιόν μιλάω? Είσθε Μηχανικός Λογισμικού?

- Όχι μαθηματικός είμαι.

- Έχω καταγράψει 270 προβλήματα στην εφαρμογή. Θα θέλατε να τα στείλω?

- Στείλε ένα mail.

- ΟΚ

Τα έστειλα, και από τότε περιμένω το ευχαριστώ και να τα δω στην πράξη!!! Θα μου πείτε ένα εσύ ο «εξπέρ» της πληροφορικής «κόλλησες», τι να πουν άλλοι ιατροί που είχαν μαύρα μεσάνυχτα? Οι πιο πολλοί προσέλαβαν γραμματέα με κάποιες γνώσεις. Άλλοι υποστηρίζονται από προγραμματιστές τηλεφωνικώς, ή από τα παιδιά τους (η νεολαία είναι εξπέρ σε αυτά) και άλλοι παίρνουν συνέχεια τηλέφωνο υποστήριξης στο 11131. Διπλανός μου συνάδελφος στο ιατρείο, με φωνάζει για ΒΟΗΘΕΙΑ κάθε 2 μέρες. Η κατάσταση είναι τραγική!

Σε τελική ανάλυση, το σημερινό σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης της Ελλάδας, είναι ένα προβληματικό σύστημα που «κατάντησε» τον ιατρό να σπαταλά 90% του πολύτιμου χρόνου του στη γραφειοκρατία, ενός υποτιθέμενου εκσυγχρονισμού, και να έχει κάθε μέρα το κεφάλι «καζάνι» από την χρήση γυαλιών πρεσβυωπίας επί 10ωρο σε μια οθόνη.

ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ: Πρέπει να πιέσουμε τον Πανελλήνιο Ιατρικό να συστήσει Επιτροπή, η οποία θα πιέσει την Κυβέρνηση και δι’ αυτής την ΗΔΙΚΑ ΑΕ να βελτιώσει το σύστημα ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, λαμβάνοντας ΕΝΑ EUROσε κάθε συνταγή. Σε αντίθετη περίπτωση, πρέπει να γίνει διαγωνισμός και να ανατεθεί η εφαρμογή σε άλλη ιδιωτική εταιρεία. Μέχρι τότε, πρέπει να απειλούμε με ΔΙΑΚΟΠΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ.

(*) Ο Δρ. Γκούβας Χαράλαμπος, είναι Ορθοπεδικός Χειρουργός Τραυματολόγος, Διδάκτωρ πανεπιστημίου Αθηνών, Αναλυτής Ιατρικού Λογισμικού, Συγγραφέας 22 βιβλίων, και Ιδρυτής του Μουσείου Τεχνών και Επιστημών Ηπείρου.