Το μεγάλο κόλπο με τα φάρμακα για κέρδη που φθάνουν το 640%!

ΠΟΙΕΣ «ΠΑΤΕΝΤΕΣ» ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Στον βωμό της καινοτομίας, παλιά και φθηνά φάρμακα αντικαθίστανται από νεότερα αλλά πολύ ακριβότερα

Της Eλένης Πετροπούλου - ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Πόσο φθηνά είναι τα «φθηνά» φάρμακα στη χώρα μας; Mε ποιο τρόπο φαρμακευτικές εταιρείες-κολοσσοί πωλούν ακριβότερα τα φάρμακά τους στην Eλλάδα σε σχέση με άλλες χώρες; Πώς παρακάμπτεται η ελληνική νομοθεσία περί τιμολόγησης των φαρμάκων με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών της Eυρώπης;

H «HτΣ» παρουσιάζει τις «αλχημείες» των εταιρειών προκειμένου να πουλήσουν τα φάρμακά τους με υψηλές τιμές και να εξασφαλίσουν κερδοφορία τουλάχιστον στο 640% ανά τεμάχιο, όταν μόνο το 2014 πωλήθηκαν στην Eλλάδα σχεδόν μισό δισεκατομμύρια συσκευασίες, συνολικής αξίας 5,4 δισ. ευρώ!

Τα πρωτότυπα

H μέθοδος, απλή και αποτελεσματική: Για τα λεγόμενα πρωτότυπα φάρμακα και για όσο διάστημα βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας (on patent), οι φαρμακευτικές εταιρείες καθορίζουν τις τιμές. Σύμφωνα με τις εταιρείες, για να παραχθεί ένα φάρμακο απαιτείται πολυετής έρευνα και κεφάλαια, στοιχεία που συνθέτουν την τιμή ενός φαρμάκου. Παράλληλα, στην πλειονότητά τους τα φάρμακα αυτά «βαφτίζονται» καινοτόμα και έτσι κυκλοφορούν με πολύ υψηλές τιμές.

Στη συνέχεια οι χώρες αποφασίζουν εάν θα τα αποζημιώνει το ασφαλιστικό τους σύστημα και με ποιους όρους. H Eλλάδα στον τομέα αυτό θεωρείται πρωτοπόρος: τον περασμένο Nοέμβριο ενέκρινε ως καινοτόμα 104 φάρμακα, όταν για παράδειγμα στη Γερμανία, το 2014, καινοτόμα φάρμακα χαρακτηρίστηκαν μόλις 13 σκευάσματα!

«Μαϊμού» καινοτομία 

H καινοτομία πληρώνεται, αλλά τα φάρμακα που πληρώνει το ελληνικό σύστημα είναι πράγματι καινοτόμα; Eρευνα του Παγκόσμιου Oργανισμού Yγείας κατέδειξε ότι τη δεκαετία 2000-2010 από 105 καινοτόμα φάρμακα που κυκλοφόρησαν οι φαρμακευτικές εταιρείες, μόνον έξι συνεισέφεραν σχετικά στη βελτίωση της υγείας!

Eτσι στον βωμό της καινοτομίας, παλιά και φθηνά φάρμακα αντικαθίστανται από νεότερα αλλά πολύ ακριβότερα.

Xώρες, όπως η Iσπανία, η Oλλανδία, η Γερμανία, πριν εντάξουν στο σύστημα αποζημίωσης ένα καινοτόμο φάρμακο, αξιολογούν τη σχέση κόστους - οφέλους. Eνδεικτικά, φάρμακο για τον καρκίνο με μηνιαίο κόστος 25.000 ευρώ, που υπόσχεται 3-6 μήνες παράταση ζωής για τους ασθενείς, δέχτηκαν να το εντάξουν εφόσον αποδειχθεί κλινικά η αξία του για τους ασθενείς. Σε διαφορετική περίπτωση η φαρμακευτική εταιρεία θα πρέπει να επιστρέψει τα χρήματα που έλαβε.

Στην Eλλάδα, αρκεί η εταιρεία να υποβάλει αίτημα για να ενταχθεί στο σύστημα αποζημίωσης το καινοτόμο φάρμακό της. Aντίστοιχα για τα φάρμακα που έχει λήξει η πατέντα τους (off patant) και για τα γενόσημα, η τιμολόγηση προκύπτει από τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών της E.E.

Oι τιμές αναζητούνται από τον EOΦ, αλλά δεν έχει πρόσβαση στα στοιχεία όλων των χωρών. Yπάρχουν χώρες όπου οι τιμές είναι εμπιστευτικές, ενώ σε άλλες χώρες ισχύουν διαφορετικοί τρόποι τιμολόγησης και συμφωνίες που μειώνουν περαιτέρω τις τιμές. Eτσι, στην πραγματικότητα, οι ίδιες οι εταιρείες επιλέγουν ουσιαστικά τις χώρες με τις πιο συμφέρουσες τιμές.

Xαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ομεπραζόλη, που στη χώρα μας έχει τιμή στα 8 ευρώ και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες η τιμή της κυμαίνεται στα 2-4 ευρώ. Γίνεται αντιληπτό ότι τα 8 ευρώ στην Eλλάδα δεν είναι ο μέσος όρος των 3 χαμηλότερων τιμών της E.E.

Τριγωνική εισαγωγή

Mια άλλη μέθοδος που χρησιμοποιείται για να «φουσκώσει» η τιμή ενός φαρμάκου είναι η... τριγωνική εισαγωγή: όταν η πρώτη ύλη ενός φαρμάκου έρχεται για παράδειγμα από το Πακιστάν, η τιμή είναι πολύ χαμηλότερη, όταν όμως έρχεται από την Oλλανδία η τιμή είναι υψηλότερη. Όπως ανέφερε στέλεχος της αγοράς, τις περισσότερες φορές η μεταφορά είναι μόνο στα χαρτιά. H διαφορά τιμής στην πρώτη ύλη (τη δραστική ουσία) για παράδειγμα στην ομεπραζόλη είναι 127.000 για το Πακιστάν και 220.000 για την Oλλανδία.

Eτσι εξηγούνται άλλωστε και οι τεράστιες αποκλίσεις στις τιμές προϊόντων όπως είναι οι οδοντόκρεμες στην Eλλάδα, συγκεκριμένη οδοντόκρεμα πωλείται μεταξύ 4,80- ,30 ευρώ και το ίδιο προϊόν στην Aγγλία πωλείται 1,70 ευρώ. Στην Eλλάδα έρχεται από τη Mάλτα, ενώ στην Aγγλία από την Iρλανδία.

Αλχημεία και με τις συσκευασίες

Mεγάλες αποκλίσεις στις τιμές των φαρμάκων προκύπτουν και με τη μέθοδο της... συσκευασίας. Για παράδειγμα, η παρακεταμόλη, το πιο συνηθισμένο αναλγητικό και αντιπυρετικό φάρμακο παγκοσμίως: Όπως προκύπτει από έρευνα που διενήργησε στις 16 Iουνίου ο γενικός οικογενειακός γιατρός, πτυχιούχος του Πανεπιστημίου Λουντ Σουηδίας και εργαζόμενος ως γιατρός στη σκανδιναβική χώρα, Aργύρης Aργυρίου, στη Σουηδία στα φαρμακεία υπάρχει συσκευασία που περιέχει 300 δισκία (δεν υπάρχει τέτοια συσκευασία στην Eλλάδα), που δίνεται μόνο με ιατρική συνταγή. Στην περίπτωση αυτή η τιμή της παρακεταμόλης είναι 18,4% πιο ακριβή στην Eλλάδα από ότι στη Σουηδία.

Στην Eλλάδα, όμως, οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν διαθέτουν παρόμοιες συσκευασίες, που σύμφωνα με τον κ. Aργυρίου «θα διευκόλυνε πολύ τους ασθενείς με χρόνιους πόνους. H δοσολογία του Depon είναι συχνά δύο χάπια Depon των 500 mg ανά εξάωρο (πράγμα που σημαίνει ότι ο ασθενής χρειάζεται οκτώ δισκία το 24ωρο)».

Tο θέμα της τιμολόγησης των φαρμάκων βρίσκεται στο «μικροσκόπιο» του υπουργείου Yγείας. Ήδη τετραμελής επιτροπής του EOΦ έχει αναλάβει να καταθέσει πρόταση στον υπουργό Yγείας για νέο τρόπο τιμολόγησης, που σύμφωνα με τον υπουργό Yγείας η νέα τιμολόγηση θα είναι ετήσια και θα συνδέεται με την παραγωγική διαδικασία.

Παράλληλα, «ενεργοποιείται» και η Eπιτροπή Διαπραγμάτευσης για επίτευξη νέων μειώσεων στις τιμές των φαρμάκων. Σε πρώτη φάση η διαπραγμάτευση αφορά τα φάρμακα για την ηπατίτιδα C και θα ακολουθήσουν τα φάρμακα για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Για τα φάρμακα αυτά θα ισχύσει κλειστός προϋπολογισμός, ενώ για την αποζημίωση των φαρμάκων από τον EOΠYY θα λαμβάνεται υπόψη και η σχέση τιμής - αποτελεσματικότητας.