Η Χώρα έχει εισέλθει για ακόμη μια φορά σε προεκλογική περίοδο, μια προεκλογική περίοδο που δυστυχώς σε μια Χώρα με το δικό μας τρόπο δημόσιας διοίκησης, σε αντίθεση με άλλα Ευρωπαϊκά κράτη, προκαλεί αναπόφευκτα καθυστερήσεις στη λήψη και υλοποίηση σημαντικών αποφάσεων. Ο τομέας της Υγείας, όπως και ο τομέας της Παιδείας, αποτελούν ιδιαίτερα ευαίσθητους τομείς με ανάγκη να ολοκληρωθούν συγκεκριμένες διαδικασίες και εκκρεμότητες χωρίς καθυστερήσεις, χωρίς να βρίσκουν εμπόδιο στους αλλεπάλληλους προεκλογικούς σκοπέλους. Υπάρχουν ζωτικής σημασίας ανοιχτά θέματα τα οποία χρήζουν άμεσης διαχείρισης, πέρα από κάθε πολιτική αντιπαράθεση.
Αναλυτικότερα, είναι γνωστό πως στη Χώρα μας δεν λειτούργησε ποτέ σωστά το σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Η Πρωτοβάθμια περίθαλψη δεν απέκτησε ποτέ τη σύγχρονη δομή των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας. Τα τελευταία χρόνια δεν έγινε σχεδόν τίποτα με επιτυχία για τη βελτίωση, εξέλιξη και μεταρρύθμιση της. Καταλήξαμε σήμερα να είναι από ανεπαρκής έως ανύπαρκτη σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Κατανοώ φυσικά πως οι δομές και τα μέσα είναι δύσκολο να βελτιωθούν, λόγω μειωμένων πόρων, αλλά οι εκάστοτε ηγεσίες όφειλαν να θέσουν προτεραιότητες στην Υγεία, όπως και στην Παιδεία και να προβούν στην κατάλληλη στελέχωση και βελτίωση των απαιτούμενων δομών.
Όσον αφορά τα δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγεία, στις περισσότερες των περιπτώσεων το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό είναι κάτω από τα όρια ασφαλούς λειτουργίας. Οι ελλείψεις σε προσωπικό και υλικά είναι τόσες πολλές, ώστε η κατάσταση να «ηλεκτρίζεται» καθημερινά, ειδικά σε εφημερίες μεγάλων νοσοκομείων και να φτάνει δυστυχώς σε ορισμένες περιπτώσεις στα όρια της χειροδικίας. Υπολογίζεται πως τα τελευταία πέντε έτη έχουν αποχωρήσει πάνω από 15.000 εργαζόμενοι από τα νοσοκομεία, χωρίς να γίνουν οι απαραίτητες προσλήψεις για την ασφαλή λειτουργία των υγειονομικών δομών της Χώρας. Το προσωπικό έχει αποδεκατιστεί. Είναι χαρακτηριστικό πως η συνήθης κάλυψη είναι μία-δύο νοσηλεύτριες σε κλινικές 20 έως 70 ασθενών. Ο μέσος όρος νοσηλευτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι υπερδιπλάσιος. Επίσης η χρηματοδότηση των νοσοκομείων έχει μειωθεί πάνω από 50% από το 2009 έως σήμερα. Είναι πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός πως οι ελλείψεις νοσηλευτικού, παραϊατρικού και ιατρικού προσωπικού στα νοσοκομεία είναι τραγικές και η λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.) έως τώρα οφείλεται ξεκάθαρα στην αυτοθυσία του εναπομείναντος προσωπικού.
Οι συνεχείς, λοιπόν και αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις και η πολιτική αστάθεια το μόνο που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν στο σύστημα υγείας της Χώρας, είναι να περιπλέκουν την υπάρχουσα άσχημη κατάσταση χωρίς να μπορεί να υπάρξει σοβαρή βελτίωση.
Επίσης οι αλλεπάλληλες αλλαγές στην ηγεσία του Υπουργείου Υγείας αλλά και η στελέχωση του με στρατιές άσχετων με το ιατρικό αντικείμενο συμβούλων, που δεν εργάστηκαν ποτέ σε ελληνικό νοσοκομείο ή σε ιατρείο και ως εκ τούτου δεν γνώριζαν τίποτα για την ελληνική ιατρική πραγματικότητα, δεν βοήθησαν καθόλου στο να ληφθούν και να δρομολογηθούν οι οριστικές κατάλληλες αποφάσεις για τα νοσοκομεία, για τις αμέτρητες κενές θέσεις γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού (με συνεχή καθημερινή αύξηση), καθώς και για την απαιτούμενη συνολική βελτίωση των πρωτοβάθμιων, δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας της Χώρας μας.
Η επιζητούμενη σταθερότητα και βελτίωση των συνθηκών έχει αντικατασταθεί εδώ και χρόνια από μια αοριστία και ένα ανολοκλήρωτο έργο. Μήπως τελικά βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια ένα έγκλημα διαρκείας; Είναι γεγονός και οφθαλμοφανές για όσους γνωρίζουν την πραγματικότητα, πως η Ελλάδα αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα στο χώρο της υγείας, ως αποτέλεσμα μια αποτυχημένης για χρόνια πολιτικής διαχείρισης, που απέτυχε και δεν κατάφερε ποτέ να δομήσει ένα ισχυρό και ασφαλές σύστημα Υγείας (δυστυχώς το ίδιο ισχύει και για την Παιδεία). Οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες υποσχέθηκαν πολλά, αλλά απέτυχαν να θέσουν προτεραιότητες στους τομείς που έπρεπε, δηλαδή κυρίως στην Υγεία και την Παιδεία της Χώρας.
Δυστυχώς μείναμε ως κράτος πολύ πίσω στις μεταρρυθμίσεις, με τεράστια κενά σε ιατρικό, νοσηλευτικό και παραϊατρικό προσωπικό, πολλές περιοχές (ιδίως νησιωτικές) έχουν εγκαταλειφθεί και γενικά το σύστημα υγείας (πρωτοβάθμιο – δευτεροβάθμιο – τριτοβάθμιο) καταρρέει.
Αλήθεια, δεν θα πρέπει κάποια στιγμή να διαχειριστεί την επικίνδυνη αυτή κατάσταση για την υγεία των πολιτών της Χώρας, μια σταθερή και υπεύθυνη κυβέρνηση που θα πάρει οριστικές αποφάσεις και θα αναλάβει ευθύνες για τα έργα της και όχι αόριστες «πολιτικές» ευθύνες, όπως γίνεται έως τώρα; Το μόνο που βλέπουμε συνεχώς είναι λόγια και έργα που δεν υλοποιούνται και «πολιτικές» ευθύνες, δηλαδή ουσιαστικά καμία ευθύνη και κανέναν πραγματικά υπεύθυνο! Δεν θα σταματήσω να φωνάζω πως τα ζητήματα υγείας της Χώρας αποτελούν, μαζί με την Παιδεία, τις πρώτες προτεραιότητες για την εκάστοτε υπεύθυνη ηγεσία, ζητήματα τα οποία, λόγω της τεράστιας σοβαρότητας τους οφείλουν να βρίσκονται εκτός της πολιτικής αντιπαράθεσης, χωρίς να αποτελούν θέματα κομματικής ή προσωπικής εκμετάλλευσης από κανέναν. Διαβάζω επίσης αυτές τις ημέρες τις προτάσεις διαφόρων κομμάτων για την Υγεία. Πραγματικά, ως μάχιμος ιατρός, απορώ και πραγματικά αναρωτιέμαι ποιός/ποιοί σκέφτονται και γράφουν αυτές τις προτάσεις; Ζουν σε άλλη χώρα; Πού ακριβώς ζούν; Έχουν δουλέψει ποτέ έστω και μια ώρα στο ελληνικό σύστημα υγείας; Έχει ξενυχτήσει κανένας από αυτούς τους «ειδικούς της Υγείας», που προτείνουν όλα αυτά, πάνω από δεκάδες ασθενείς έχοντας την υποχρέωση, ως οφείλει, να δώσει λύσεις στα προβλήματα υγείας τους, υπό το βάρος των φοβερών ελλείψεων σε προσωπικό, υλικά, ασθενοφόρα, πόρους που δυστυχώς υπάρχουν αυτή τη στιγμή; Έχει ζήσει και δουλέψει κανένας από αυτούς σε ενεργό εφημερία μεγάλου νοσοκομείου; Έχει κανείς από αυτούς ιδέα τι γίνεται στον πραγματικό κόσμο με αληθινούς ασθενείς που υποφέρουν και χρειάζονται βοήθεια; Έχουν ζήσει τι γίνεται στα νοσοκομεία των κεντρικών πόλεων, στην επαρχία, στα νησιά; Δεν έχουν ιδέα προφανώς και αυτό κατέληξε να είναι εμφανές! Δυστυχώς! Απλώς συνεχίζουν να συντάσσουν όμορφες, ανέφικτες για την σημερινή ελληνική πραγματικότητα, προτάσεις, μόνο για εντυπωσιασμό. Μακάρι να μπορούσαν να γίνουν όλα αυτά! Αλλά ως τότε έχουμε πολύ δρόμο ακόμη, διότι ακόμη απουσιάζουν τα βασικά από την Υγεία της Χώρας. Ας δουλέψουν έστω για λίγο, οι συγκεκριμένοι «ειδικοί σύμβουλοι», σε νυχτερινό ωράριο στα Νοσοκομεία, ξενυχτώντας και αγωνιώντας δίπλα από ασθενείς, αν θέλουν πραγματικά να αποκομίσουν εμπειρία και να ζήσουν την σημερινή ελληνική πραγματικότητα στο χώρο της υγείας και τότε θα καταλάβουν και θα ξέρουν τί να προτείνουν, τί χρειάζεται και τί είναι εφικτό.
Η Υγεία στη Χώρα μας δεν μπορεί άλλο να περιμένει. Η κατάσταση είναι πλέον οριακή και σε πολλές περιοχές της Χώρας επικίνδυνη. Η πολιτική ηγεσία οφείλει να αναμορφώσει άμεσα το σύστημα υγείας της Χώρας μας. Με διαφάνεια, διασφαλίζοντας την Υγεία ως κοινωνικό αγαθό για όλους τους πολίτες. Οφείλει επίσης να διασφαλίσει την ανεμπόδιστη πρόσβαση σε επαρκείς και κατάλληλες υπηρεσίες υγείας όλων των κατοίκων της Χώρας. Οφείλει να οργανώσει ένα σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, που επί του παρόντος είναι σχεδόν ανύπαρκτο, με πρόσβαση όλων των πολιτών αλλά και όλων των ιατρών που επιθυμούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ισότιμα σε αυτό το σύστημα υγείας. Οφείλει να δημιουργήσει και να παρέχει ανθρωποκεντρική φροντίδα υγείας και να σταματήσει να τοποθετεί κομματικούς φιλους στη διοίκηση των δομών υγείας, ακολουθώντας την έως τώρα λογική του πελατειακού κράτους. Ας γίνει επιτέλους αντιληπτό πως η Υγεία (όπως και η Παιδεία) είναι πάνω από κόμματα, συμφέροντα και ρουσφέτια.
Ο χώρος της Υγείας, έχει ανάγκη από μια ηγεσία με γνώσεις και εργασιακή εμπειρία στον τομέα της υγείας που θα κάνει άμεσα τις απαραίτητες βελτιώσεις, μεταρρυθμίσεις και θα αξιοποιήσει κατάλληλα το υπάρχον επιστημονικό δυναμικό, ειδικά τους νέους επιστήμονες που σήμερα έχοντας χάσει κάθε ελπίδα για την ίδια τους την Πατρίδα, φεύγουν κατά χιλιάδες στο εξωτερικό, στερώντας τη Χώρα μας από τις πολύτιμες γνώσεις και υπηρεσίες τους. Η διασφάλιση της Υγείας των πολιτών της Χώρας αποτελεί μείζων κοινωνικό θέμα και οφείλει να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα (μαζί με την Παιδεία) και βασικό στόχο της υπεύθυνης ηγεσίας του Κράτους.
Κωνσταντίνος Γ. Κρητικός,
Επιμελητής Παθολογίας Γενικού Νοσοκομείου Χαλκίδας,
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών,
Reader των Ιατρικών Εκδόσεων Oxford Press (Oxford Handbook of Clinical Medicine & Oxford Handbook of Clinical Specialties),
Reviewer του Ευρωπαϊκού Περιοδικού Παθολογίας (European Journal of Internal Medicine).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου