Επίσχεση εργαστηριακών ιατρών: η γλώσσα της αλήθειας και των αριθμών

Άννα Μαστοράκου

Για όσους δυσκολεύονται να συνειδητοποιήσουν το πραγματικό πολιτικοοικονομικό περιβάλλον που ζούμε, παρατίθενται ιστορικά δεδομένα από την έναρξη λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ το 2012 έως σήμερα, με εναλλαγή όλων των κυβερνήσεων, των Υπουργών Υγείας και των διοικήσεων του ΕΟΠΥΥ της τελευταίας πενταετίας :

1. Τα μέτρα εξορθολογισμού των δαπανών των διαγνωστικών εξετάσεων πλήττουν επιλεκτικά τον τίμιο συνεργάτη ενώ από την άλλη, η παραβατική συμπεριφορά φαίνεται διαχρονικά να διαφεύγει από τις δαγκάνες του ελέγχου. 
2. Κάθε μείωση τιμής αποζημίωσης (ασφαλιστική τιμή) τείνει να εκτοξεύει τις δαπάνες των διαγνωστικών εξετάσεων, μέσω ενεργοποίησης μηχανισμών προκλητής ζήτησης και υπερσυνταγογράφησης, φορτώνοντας το άδικο clawback σε αυτούς που δεν "κλέβουν" το σύστημα. 
3. Σε κάθε διαπραγμάτευση, υπάρχει διακήρυξη υπέρ της διάσωσης των ατομικών ιατρείων και ως δια μαγείας πάντα, με οποιαδήποτε μέθοδο χρησιμοποιηθεί (rebate, clawback, πλαφόν, κλπ), τελικά αυτοί είναι οι μόνοι που πλήττονται βάναυσα, καθώς οι υπόλοιποι έχουν φροντίσει τη διάσωσή τους, μέσα από τις γνωστές διαδικασίες διαπλοκής. 
4. Υπουργικές αποφάσεις που είχαν σκοπό τον εξορθολογισμό των δαπανών αδρανοποιούνται εν τη γενέσει και δεν υλοποιούνται. Τρανταχτά παραδείγματα η μεγάλη κωλυσιεργία στην εφαρμογή του πλαφόν ανά εργαστήριο για το έτος 2014 και η μη εφαρμογή των ανώτατων ορίων συνταγογράφησης από την ΗΔΙΚΑ. Το τελευταίο αυτό μέτρο εξασφάλισε στον ΕΟΠΥΥ προβλεπόμενη εξοικονόμηση για το 2015, που άγγιζε τα 100 εκατ αλλά δυστυχώς πέφτει σε εγκληματική διαχρονική αδράνεια !? 
5. Γραπτές Υπουργικές δεσμεύσεις ποτέ δεν υλοποιούνται αλλά χάνονται στα βάθη της λήθης και της αχαριστίας:  Τα 24 εκατομμύρια που όφειλε το ΥΥΚΑ με γραπτή δέσμευση προς τον ΠΙΣ, στο κλάδο των διαγνωστικών όλης της χώρας, από την εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων κατά το κλείσιμο των πολυκαταστημάτων του ΙΚΑ το 2014, μετά από 2 ολόκληρα χρόνια επιστρέφει με απώλειες 12 εκατομμυρίων !! 
6. Διαχρονικά στοχευμένη και ασύμμετρη ενέργεια η επιλεκτική άρση του περιβάλλοντος βιωσιμότητας των μικροβιολογικών βιοπαθολογικών διαγνωστικών εργαστηρίων.
7. Με οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα, ισχυροποιείται ανεμπόδιστα γνωστό επιχειρηματικό λόμπι, που στο όνομα της κρίσης, δρομολογεί την άμεση εγκατάσταση ισχυρού και ακλόνητου ολιγοπωλίου σε όλη τη χώρα, με σκοπό να αφανίσει τα μικρομεσαία εργαστήρια και μετά να θέσει τους δικούς του όρους στην διαγνωστική αγορά υγείας. Ομαδικές άδειες σκοπιμότητας εγκατάστασης απεικόνισης υψηλού κόστους συνεχίζουν να εγκρίνονται ανερυθρίαστα από την 9μελή Επιτροπή του ΥΥΚΑ. 
8. Η ανάθεση των εξετάσεων που διενεργούνται στα Νοσοκομεία σε επιχειρηματικό όμιλο είναι σενάριο διαχρονικό, επανέρχεται δε η φημολογία ότι ζητήθηκε πρόσφατα η κατάθεση αναλυτικών στοιχείων της διενέργειας εργαστηριακών εξετάσεων από τα δημόσια Νοσοκομεία για τις μηνιαίες ανάγκες τους, ώστε να γίνει αποτίμηση της επάρκειας του προσωπικού, των αναλωσίμων και του εκτιμώμενου κόστους από το ΥΥΚΑ. 
9. Χωρίς την ύπαρξη χρηματικών πόρων, η προοπτική ενδυνάμωσης του κρατικού τομέα διασφαλίζεται μόνο μέσω μεταφοράς πόρων από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο τομέα. Αποτυπωμένη και σε Δελτίο Τύπου του ΥΥΚΑ, διαφαίνεται η αδιαφορία της πολιτείας για την τύχη του ιδιωτικού τομέα, γεγονός που ενδυναμώνει την γενικευμένη πεποίθηση ότι η πολιτεία θα "αφαιμάξει" τον ιδιωτικό τομέα, και μέσω της εφαρμογής του νέου ασφαλιστικού, ώστε να επιτύχει να ενισχύσει το κρατικό σύστημα υγείας, ελαχιστοποιώντας στο ελάχιστο τις υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα. 
10. Η πρόταση εξαγοράς και άλωσης όλης της ιδιωτικής διαγνωστικής ΠΦΥ από επιχειρηματικό όμιλο, κατατεθειμένη στο ΥΥΚΑ και στον επίτροπο του κουαρτέτου Giuseppe Carone είναι γνωστή σε όλους. Ο σκανδαλώδης ωμός και επίμονος εκβιασμός του τελευταίου, στην ακραία υποκοστολόγηση των εξετάσεων κατά 68%, ως απαραίτητου προαπαιτούμενου της χορήγησης του τελευταίου δανείου της χώρας, γεννά πολλά αναπάντητα ερωτηματικά, στα οποία πρέπει επιτέλους να απαντήσει η πολιτεία.

Οικονομικά δεδομένα για το έτος 2016

• Η υποκοστολόγηση των εργαστηριακών εξετάσεων κεραυνοβολεί τη μέση ύλη των διαγνωστικών εργαστηρίων σε μεσοσταθμική μείωση που υπερβαίνει το 50%. 

• Επομένως το οικονομικό έτος του 2016 θα αποζημιωθεί με ποσό που αντιστοιχεί στους 6/12 μήνες συγκριτικά με τις περσινές υποβολές, χωρίς να υπολογιστεί το rebate (μεσοσταθμικά 20%) και το clawback που θα φροντίσουν οι γνωστοί άγνωστοι, να επαναφέρουν με δριμύτερους ρυθμούς. 

• Εάν δεν υπάρξουν άμεσες διορθωτικές κινήσεις, η πρόβλεψη για τη σχέση αποζημίωσης ανά εξυπηρετούμενο πληθυσμό είναι ασυμβίβαστη με οποιαδήποτε ορθή επιστημονική πρακτική, παρά μόνο με την τέχνη της μαντικής !  

• Η εφαρμογή του ανώτατου αριθμητικού ορίου συνταγογράφησης, αποδεδειγμένου μέτρου εξορθολογισμού των διαγνωστικών δαπανών, δεν φαίνεται να δελεάζει ούτε τον ΕΟΠΥΥ ούτε την ΗΔΙΚΑ.

Πιλοτικά νέα μέτρα εξορθολογισμού των δαπανών διαγνωστικού τομέα σε έδαφος μηδενικού πολιτικού χρόνου

• Όσο καλές και εάν είναι οι προθέσεις και οι νέες προτάσεις εξορθολογισμού των δαπανών με το κλείδωμα του ΑΜΚΑ, την παρακολούθηση του μέσου παραπεμπτικού, συνταγογράφηση με έλεγχο κατά ICD-10, οι γνωστοί χάκερς του συστήματος θα αναπτύξουν με γρήγορα αντανακλαστικά, γνωστά αντίδοτα που θα προκαλέσουν crash test στο νέο σύστημα, η αποτελεσματικότητα του οποίου θα κριθεί μετά από ένα εξάμηνο. Ο πολιτικός αυτός χρόνος είναι ουτοπικός καθώς τα περισσότερα ιδιωτικά εργαστήρια πνέουν τα λοίσθια και απειλούνται με άμεσο λουκέτο. 

• Η μόνη σανίδα επιβίωσης των εργαστηριακών ιατρών αποτελεί η άμεση καταβολή αμοιβής ιατρικής πράξης ή επίσκεψης στον εργαστηριακό ιατρό του ιδιωτικού τομέα από τον ΕΟΠΥΥ ή από τον ασθενή, ως ελάχιστη συμμετοχή στο παραπεμπτικό, ώστε να μπορεί να καλυφθούν τα βασικά ανελαστικά κόστη των ποιοτικών υπηρεσιών υγείας. Η κοινωνία προτιμώντας κατά 95% τις υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα με αξιοπιστία και ταχύτητα, έχει δώσει σαφή απάντηση από μόνη της στο ερώτημα για το εάν έχει τη δυνατότητα να καταβάλει συμμετοχή 5 - 20 ευρώ στα ιδιωτικά εργαστήρια.

• Ο έλεγχος της τριγωνικής συναλλαγής σε πραγματικό χρόνο με τη μέτρηση της μέσης χρέωσης στο ΑΜΚΑ του ασθενούς, είναι η μόνη αποτελεσματική μέθοδος πάταξης της παραβατικότητας. Όλες οι άλλες προτάσεις μπορεί δυνητικά να υπόκειται σε κίνδυνο παραβίασης.

• Φημολογείται ότι οι μηχανισμοί έχουν ήδη στηθεί και είναι πανέτοιμοι για δράση και επέλαση ενός δριμύτατου Clawback. Η υποκοστολόγηση των εξετάσεων μπορεί να αποτελέσει τον Δούρειο Ίππο για την κατάρρευση του ιδιωτικού διαγνωστικού τομέα της ΠΦΥ δίκην "χάρτινου πύργου" σε σύντομο χρονικό διάστημα, εάν δεν γίνει αντιληπτή η άμεση ανάγκη περιχάραξης και περιφρούρησης των δαπανών αυτών προς όφελος των ασφαλισμένων, που εξυπηρετούνται σε όλη την Επικράτεια, σε ακριτικές και νησιώτικες περιοχές. 

Επίσχεση εργασίας εργαστηριακών ιατρών με τον ΕΟΠΥΥ

• Η πολιτεία οφείλει επιτέλους να συνειδητοποιήσει ότι η προκηρυγμένη επίσχεση των εργαστηριακών ιατρών δεν πραγματοποιείται από καπρίτσιο ή από σκοπιμότητα, αλλά από ανάγκη αύξησης της ρευστότητας, καθώς τα περισσότερα διαγνωστικά εργαστήρια της χώρας, βρίσκονται σε πολύ οριακά σημεία λειτουργίας. 
• Η πολιτεία πρέπει να αντιληφθεί ότι το πτυχίο ιατρικής δεν μπορεί να ευτελίζεται σε όρους διατίμησης. Η μαζική ιατρική μετανάστευση αποτελεί τρανταχτή απάντηση στην προσπάθεια απαξίωσης του ιατρικού επαγγέλματος. 
• Η πολιτεία οφείλει να αναγνωρίσει τον υπαρκτό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία με την τιμή αποζημίωσης να είναι πολύ κάτω από το όριο ασφαλούς διενέργειας πολλών διαγνωστικών εξετάσεων. 
• Οι τίμιοι εργαστηριακοί ιατροί, αδικημένοι και κατατρεγμένοι από τις μόνιμες στρεβλώσεις του συστήματος, αδυνατούν να επιβιώσουν μέσα από το υπάρχον πλαίσιο λειτουργίας του Οργανισμού και είναι αυτοί που πρωτοστατούν στην επίσχεση, εκδηλώνοντας την έκδηλη αγανάκτησή τους. 
• Δυστυχώς, τα ζωντανά υγιή κύτταρα για την εύρυθμη λειτουργία του Οργανισμού αποβάλλονται ως ξένο σώμα, αφήνοντας τη θέση τους στα τοξικά καρκινικά κύτταρα, που μόνο αυτοσκοπό έχουν την αδιάκοπη ανάπτυξή τους, αδιαφορώντας για την τύχη του ξενιστή τους. 
• Περιοχές της χώρας όπου έχει προβεί ο διαγνωστικός τομέας σε καταγγελία της σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ δίνουν απτό παράδειγμα αξιοπρέπειας στην άσκηση του ιατρικού λειτουργήματος, βιωσιμότητας και διασφάλισης της ποιότητας υπηρεσιών υγείας στους ασφαλισμένους. 

Άννα Μαστοράκου

Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Πατρών

Μέλος ΔΣ ΠΙΣ

Πρόεδρος ΕΝΙ-ΕΟΠΥΥ