«Κρυφά» και «φανερά» ελλείμματα 12 δισ. ευρώ απειλούν το ασφαλιστικό

ΡΟΥΛΑ ΣΑΛΟΥΡΟΥ - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Με... προίκα φανερό έλλειμμα που αγγίζει τα 2,5 δισ. ευρώ αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του το νέο υπερταμείο ΕΦΚΑ, παρά την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και τις άμεσες περικοπές σε παλαιές και νέες συντάξεις, βάσει του πρόσφατου ασφαλιστικού νόμου. Μάλιστα, σε αυτό πρέπει να προστεθεί και το «κρυφό» έλλειμμα, που ξεπερνά τα 4,5 δισ. ευρώ και αφορά τις εκατοντάδες χιλιάδες συντάξεων σε αναμονή.

Αν σε αυτά προστεθούν και τα εσωτερικά χρέη των Ταμείων προς ΕΟΠΥΥ (τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ), παράλληλα με τα δανεικά και αγύριστα του ΙΚΑ προς τον ΟΑΕΔ (3 δισ. ευρώ), τότε η «μαύρη τρύπα» των κρυφών και φανερών ελλειμμάτων, που ενδέχεται να «ρουφήξει» εν τη γενέσει του το νέο ασφαλιστικό σύστημα, εκτιμάται σε τουλάχιστον 12 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό, όπως παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της έναρξης των εργασιών του 32ου συνεδρίου της ομοσπονδίας των εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία (ΠΟΠΟΚΠ) ότι μόνο για το ΙΚΑ και τον ΟΑΕΕ το έλλειμμα στους προϋπολογισμούς τους το 2016 πλησιάζει τα 3 δισ. ευρώ. Ο λόγος που το συγκεκριμένο έλλειμμα δεν μετατρέπεται σε ταμειακό είναι η καταχρηστική του κάλυψη κυρίως από τις εισφορές περίθαλψης που εισπράττονται από τα δύο Ταμεία για λογαριασμό του ΕΟΠΥΥ και δεν αποδίδονται. Το συνολικό ποσό της οφειλής είναι σχεδόν 2 δισ. ευρώ. Μεγάλη είναι και η παρακράτηση από το ΙΚΑ ποσών που εισπράττονται και δεν αποδίδονται στον ΟΑΕΔ, κυρίως από τις εισφορές υπέρ Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας και Εργατικής Εστίας, για τους οποίους οι εργαζόμενοι καταβάλλουν εισφορές, παρότι καταργήθηκαν ως αυτόνομοι οργανισμοί. Από το 2012 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2015, από τα καταβληθέντα υπέρ ΟΕΚ (1%) και ΟΕΕ (0,35%) 850 εκατ. ευρώ, το ΙΚΑ έχει αποδώσει στον ΟΑΕΔ (διάδοχος οργανισμός) μόνο 2 εκατ. ευρώ. Τα υπόλοιπα περίπου 848 εκατ. έχουν παραμείνει στο ΙΚΑ διογκώνοντας το εσωτερικό χρέος του συστήματος σε πάνω από 3 δισ. ευρώ.

Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΠΟΚΠ Αντώνης Κουρούκλης, η άμεση απονομή των συντάξεων που βρίσκονται σε καθυστέρηση στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ θα διεύρυναν άμεσα το έλλειμμα σε ετήσια βάση κατά 1,5 δισ. ευρώ, ενώ η καταβολή των αναδρομικών θα απαιτούσε άλλο 1,5 δισ. ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Κουρούκλη, η καθυστέρηση στη διεκπεραίωση συνταξιοδοτικών αιτημάτων στους ενοποιούμενους φορείς, εκτός από το χάος αλλά και τις ανεξέλεγκτες καταστάσεις που θα δημιουργήσουν –ήδη παρατηρούνται, όπως επισημαίνει, ντροπιαστικά φαινόμενα εντάσεων που συχνά καταλήγουν σε χειροδικίες και ξυλοδαρμούς υπαλλήλων– θα οδηγήσει σε επιπλέον έλλειμμα της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ, καθώς ο χρόνος απονομής των συντάξεων θα επιμηκυνθεί κατά τουλάχιστον ένα έτος!

Ηδη ο χρόνος απονομής συντάξεων κυμαίνεται από 12 έως και 36 μήνες και οι ενοποιήσεις παράλληλα με το δαιδαλώδες έργο του επανυπολογισμού των συντάξεων, σύμφωνα με την ομοσπονδία των εργαζόμενων στα ασφαλιστικά ταμεία, θα επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση. Σε... λίστα αναμονής παραμένουν τουλάχιστον 350.000 αιτήσεις (δεν αφορούν συνταξιούχους, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιος αναμένει τόσο την κύρια όσο και την επικουρική σύνταξή του) και το συνολικό κόστος εκτιμάται σε πάνω από 4 δισ. ευρώ.

Οπως αναφέρουν οι εργαζόμενοι στα ασφαλιστικά ταμεία, που γνωρίζουν εκ των έσω την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, η ολοκλήρωση του 40% των παλαιών συνταξιοδοτικών αποφάσεων έως το τέλος του 2016, στην περίπτωση, για παράδειγμα, του ΟΑΕΕ και με δεδομένο πως η διαδικασία αφορά την πλήρη σχεδόν επανεπεξεργασία του συνταξιοδοτικού φακέλου, σημαίνει ότι ένας οργανισμός που λειτουργεί με το 50% του προσωπικού που διέθετε πέντε χρόνια πριν και με μεγάλη δυσκολία καταφέρνει να καταβάλλει περίπου 22.000 νέες συντάξεις τον χρόνο και με καθυστέρηση που φτάνει τις 40.000 αιτήσεις, για τους επόμενους έξι μήνες, δηλαδή μέχρι την 31/12/2016, θα πρέπει να έχει επεξεργαστεί και καταχωρίσει στοιχεία για άλλες περίπου 150.000 παλαιές αποφάσεις.

Εως τις 31 Μαρτίου 2017 θα πρέπει αυτές να έχουν επανυπολογιστεί πλήρως και αντίστοιχα μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2017 οφείλει να έχει ολοκληρώσει οριστικά το έργο του επανυπολογισμού περίπου 380.000 παλαιών αποφάσεων. Οπως τονίζει η ΠΟΠΟΚΠ, αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα υπόλοιπα Ταμεία, καθώς μόνο στο ΙΚΑ οι καταβαλλόμενες συντάξεις φτάνουν το 1,3 εκατ. ευρώ.