Ελλείμματα και χρέη "πνίγουν" Ταμεία και ΕΟΠΥΥ

Capital.gr

Εκτός ελέγχου βρίσκεται η οικονομική κατάσταση των συνταξιοδοτικών ταμείων και του ΕΟΠΥΥ. Τα προϋπολογισμένα ελλείμματα των συνταξιοδοτικών ταμείων (3 δισ. ευρώ) μαζί και εκείνα που δεν καταγράφονται ταμειακά λόγω των συντάξεων που δεν έχουν ακόμα αποδοθεί (επίσης 3 δισ. ευρώ) φτάνουν στα 6 δισ. ευρώ. Παράλληλα, τα ταμεία χρωστούν 1,8 δισ. ευρώ στον ΕΟΠΥΥ, ενώ 7,1 δισ. ευρώ χρωστά ο ΕΟΠΥΥ σε ιδιώτες, ασφαλισμένους και γενική κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή οι εκκρεμείς αιτήσεις για κύριες συντάξεις, επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ φτάνουν στις 349.930. 

Ανεξέλεγκτα ελλείμματα και χρέη 

Τη δεινή οικονομική κατάσταση των Ασφαλιστικών Οργανισμών της χώρας (συνταξιοδοτικά ταμεία, ΕΟΠΥΥ κλπ) περιέγραψε στην εισήγησή του στο συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (ΠΟΠΟΚΠ) -το οποίο πραγματοποιείται σήμερα και αύριο στην Αθήνα- ο πρόεδρος της ομοσπονδίας κ. Αντώνης Κουρούκλης. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, το έλλειμμα στους προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών οργανισμών για το 2016 πλησιάζει τα 3 δισ. 

Ο λόγος που το συγκεκριμένο έλλειμμα δεν μετατρέπεται σε ταμειακό είναι η "καταχρηστική" του κάλυψη κυρίως από τις εισφορές περίθαλψης που εισπράττονται από τα δύο ταμεία για λογαριασμό του ΕΟΠΥΥ και δεν αποδίδονται. Το συνολικό ποσό της οφειλής είναι σχεδόν 2 δισ. Παράλληλα, μεγάλη είναι η παρακράτηση από το ΙΚΑ και υψηλών ποσών που εισπράττονται και δεν αποδίδονται στον Ο.Α.Ε.Δ. 

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των πρώην Ο.Ε.Κ και Ο.Ε.Ε. Παρότι καταργήθηκαν οι δύο Οργανισμοί μαζί και οι εισφορές των εργοδοτών, οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να καταβάλλουν κανονικά τις εισφορές τους, ενώ η κράτηση διευρύνθηκε σχεδόν σε όλα τα επαγγέλματα (ναυτικούς, ξεναγούς κ.α).

Από το 2012 όμως μέχρι και το Δεκέμβρη του 2015 από τα καταβληθέντα από τους δικαιούχους υπέρ Ο.Ε.Κ (1%) και Ο.Ε.Ε (0,35%), 850 εκατ. έχουν αποδοθεί από το Ι.Κ.Α μόνο 2 εκατ! Τα υπόλοιπα περίπου 848 εκατ. έχουν παραμείνει στο Ι.Κ.Α, διογκώνοντας το χρέος του προς τους Ο.Ε.Κ-Ο.Ε.Ε και τον διάδοχο φορέα που είναι ο Ο.Α.Ε.Δ σε πάνω από 3 δισ.

Η άμεση απονομή των συντάξεων που βρίσκονται σε καθυστέρηση στο Ι.Κ.Α και στον Ο.Α.Ε.Ε θα διεύρυναν άμεσα το έλλειμμα σε ετήσια βάση κατά 1,5 δισ. ευρώ περίπου, ενώ η καταβολή των αναδρομικών θα απαιτούσε άλλο 1,5 δισ., δηλαδή συνολικά 3 δισ. ευρώ τα οποία οι πολιτικές της "ακούσιας" επιμήκυνσης αποκρύπτουν. Η περαιτέρω επιμήκυνση επίσης του χρόνου απονομής κατά ένα έτος, θα απέκρυπτε 1,5 δισ. επιπλέον. 

Τα συνταξιοδοτικά ταμεία χρωστούν στον ΕΟΠΥΥ 1,8 δισ. ευρώ, ενώ ο ΕΟΠΥΥ χρωστά 7,1 δισ. ευρώ σε ασφαλισμένους, ιδιώτες και τη γενική κυβέρνηση. 

Στον αέρα ο επαναϋπολογισμός των συντάξεων 

Κριτική άσκησε ο κ. Κουρούκλης στον επικείμενο επαναϋπολογισμό των ήδη καταβαλλομένων κύριων συντάξεων (πλην ΟΓΑ) ο οποίος πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το Σεπτέμβριο του 2017. 

Συγκεκριμένα, ο κ. Κουρούκλης ανέφερε πως η ολοκλήρωση του 40% των παλαιών συνταξιοδοτικών αποφάσεων έως το τέλος του 2016, στην περίπτωση λόγου χάρη του Ο.Α.Ε.Ε. και με δεδομένο πως η διαδικασία αφορά στην πλήρη σχεδόν επανεπεξεργασία του συνταξιοδοτικού φακέλου, σημαίνει ότι ένας Οργανισμός που λειτουργεί με το 50% του προσωπικού το οποίο διέθετε πέντε χρόνια πριν και με μεγάλη δυσκολία καταφέρνει να καταβάλλει περίπου 22000 νέες συντάξεις το χρόνο και καθυστέρηση που φτάνει τις 40000 αιτήσεις, για τους επόμενους έξι μήνες, δηλαδή μέχρι την 31/12/2016, θα πρέπει να έχει επεξεργαστεί και καταχωρήσει στοιχεία γι' άλλες 150.000 περίπου παλαιές αποφάσεις.

Έως τις 31 Μαρτίου 2017 θα πρέπει αυτές να έχουν επαναϋπολογιστεί πλήρως και αντίστοιχα μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2017 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί οριστικά το έργο του επαναϋπολογισμού περίπου 380.000 παλαιών αποφάσεων! Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στα υπόλοιπα ταμεία. Μόνο στο ΙΚΑ οι καταβαλλόμενες συντάξεις φτάνουν τα 1,3 εκατ.

Σε ό,τι αφορά την έκδοση νέων συνταξιοδοτικών αποφάσεων, για αιτήσεις δηλαδή που κατατέθηκαν μετά την ψήφιση του ν.4387/16, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο καταβολής μόνο προσωρινών και όχι οριστικών συντάξεων για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Η ασυμβατότητα των μηχανογραφικών συστημάτων διαφορετικών ασφαλιστικών ταμείων και τα σοβαρά λειτουργικά προβλήματα, οδηγούν προς αυτό το συμπέρασμα.

Επομένως κάθε σοβαρή συζήτηση για τη δημιουργία του νέου ταμείου, ξεκινά από την επιμήκυνση του μεταβατικού διαστήματος και την έναρξη λειτουργίας του τουλάχιστον την 01/01/2019. 

Ζήτημα όμως επιμήκυνσης της μεταβατικής περιόδου έως την 01/01/2019 θέτει η ΠΟΠΟΚΠ και για το Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. Πέρα από το γεγονός ότι σε μεγάλο βαθμό ισχύουν κατ’ αντιστοιχία όλα όσα προαναφέρθηκαν, υπάρχει -όπως επίσης ήδη επισημάνθηκε- το ζήτημα της καταβολής των καθυστερούμενων "εφάπαξ". Σχεδόν 63.000 δικαιούχοι αναμένουν από την 01/09/2013 να εισπράξουν ότι απέμεινε από το εφάπαξ βοήθημά τους μετά και τη νέα περικοπή της τάξεως (15,64% - 18,26% ) στους δημοσίους υπαλλήλους. 

Στον τομέα των Δημοσίων Υπαλλήλων καθυστερούν περίπου 34000 αιτήσεις και έχοντας προϋπολογισθεί 663 εκατ. από τις οφειλόμενες ληξιπρόθεσμες οφειλές μαζί με τα 440 εκατ. που υπάρχουν στο κοινό κεφάλαιο μπορούν να πληρωθούν όλες. Το Τ.Π.Δ.Υ έχει τη δυνατότητα να πληρώνει 2.000 - 2.200 αιτήσεις μηνιαίως εφόσον οι υπάλληλοι του Ταμείου εργάζονται και υπερωριακά. Δεν υπάρχει λοιπόν κανένας λόγος αυτή η ροή να διαταραχθεί λόγω των προβλημάτων που θα δημιουργηθούν από την ενοποίηση με το Ε.Τ.Ε.Α, καθώς τα δεσμευμένα χρήματα από το πρόγραμμα ληξιπρόθεσμων οφειλών πρέπει να απορροφηθούν από τον Ιούλιο του 2016 έως τον Ιούνιο του 2017 όπως τόνισε ο πρόεδρος της ΠΟΠΟΚΠ, Αντώνης Κουρούκλης. 

Η οικονομική κατάσταση των ταμείων 

Σύμφωνα με την εισήγηση του ΠΟΠΟΠΚ η οικονομική κατάσταση του ΙΚΑ και του ΟΑΕΕ προβλέπεται να είναι ως εξής: 

ΙΚΑ 

ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ 2015	4,281 δις.
ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ 2016	3,182 δις.
ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΖΟΜΕΝΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ 2016	2,162 δις.
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ (31/5/2016)	85300 (38000 προσωρινές)
ΜΕΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ	12 μήνες (διαδοχική 24 μήνες)

ΟΑΕΕ 

ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ 2015	1,668 δις.
ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ 2016	1,354 δις.
ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΖΟΜΕΝΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ 2016	670 εκατ.
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ (31/5/2016)	37200 (15000 προσωρινές)
ΜΕΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ	12 μήνες (διαδοχική 18 μήνες)

ΕΤΑΑ

ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ 2015

ΚΡΑΤΙΚΗ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ 2016

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΖΟΜΕΝΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ 2016

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ 2015

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ (31/5/2016)

ΜΕΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ

ΟΓΑ 

ΕΤΕΑ 

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΖΟΜΕΝΑ ΕΣΟΔΑ 2016 

4,00 δις.

ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΖΟΜΕΝΑ ΕΞΟΔΑ 2016 

4,53 δις.

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ 

128000

ΜΕΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ

(Στο 50% περίπου των περιπτώσεων εκκρεμεί η απόφαση του κύριου φορέα) 

26 μήνες

Στην περίπτωση του ΕΤΕΑ, το ταμειακό έλλειμμα για το 2016 ύψους 700 εκατ. θα καλυφθεί από την αναπροσαρμογή των συντάξεων, την αύξηση των εισφορών και τη συνεχιζόμενη ρευστοποίηση μεριδίων του κοινού κεφαλαίου. Τα διαθέσιμα (εμπορικές τράπεζες – κοινό κεφάλαιο) φτάνουν το 1,3 δις και η συνολική περιουσία τα 3 δις. 

ΤΠΔΥ

ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ (ΤΟΜΕΑΣ Δ. ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ)	33621
ΚΟΣΤΟΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ	825 εκατ.

ΤΑΠΙΔ 

	ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΦΑΠΑΞ 31/12/2015		ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΦΑΠΑΞ 31/3/2016
ΤΟΜΕΑΣ	ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ	ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΑΠΑΝΗ	ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΤΗΣΕΩΝ	ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΑΠΑΝΗ
ΤΑΞΥ	3.784	65.510.537,63	3.949	68.003.338,04
ΤΕΑΥΕΚ	1.016	3.968.750,00	1.589	6.207.031,00
ΜΕΤΑΛΛΟΥ	4.723	53.502.144,00	4.726	53.536.128,00
ΟΛΠ	59	2.065.000,00	56	1.960.000,00
ΛΙΜΕΝΕΡΓΑΤΩΝ	19	1.919.000,00	20	2.020.000,00
ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ	28	104.758,36	34	127.200,00
ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ	88	3.237.432,00	54	1.986.647,00
ΙΠΠΟΔΡΟΜΙΩΝ	46	1.380.000,00	51	1.550.000,00
ΟΕΘ	5	7.265,00	5	7.265,00
ΟΛΘ	43	2.060.000,00	44	2.070.000,00
ΟΥΘ	50	3.100.000,00	50	3.080.000,00
ΣΥΝΟΛΟ	9861	135.854.886,99	10578	140.547.609,04

ΕΟΠΥΥ 

Τα έσοδα του Οργανισμού από το έτος 2012 έως σήμερα έχουν διαμορφωθεί ως εξής:

Σημαντικότατο πρόβλημα αποτελούν οι οφειλές των φορέων που δεν έχουν αποδοθεί στον Ε.Ο.Π.Υ.Υ και οι οποίες περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα:

Οι λοιπές απαιτήσεις που έχουν παρακρατηθεί από το ΙΚΑ (για έξοδα διαχείρισης-διοίκησης και εισφορά υπέρ ΤΕΑΥΕΟ) και δεν έχουν αποδοθεί στον ΕΟΠΥΥ ανέρχονται στο ποσό των 308 εκατ.

Συνολικά οι οφειλές των φορέων προς τον ΕΟΠΥΥ ανέρχονται στο ποσό των 2,174 δισ. 

Οι υποχρεώσεις του Ε.Ο.Π.Υ.Υ προς τους παρόχους και τους ασφαλισμένους μέχρι και τον 4/2016 διαμορφώνονται ως εξής:

Προς ιδιώτες παρόχους 

1.200.772.272 €

Χρέη των ΦΚΑ που κληρονόμησε ο ΕΟΠΥΥ και παραμένουν απλήρωτα 

448.000.000 €

Προς ασφαλισμένους 

>75.000.000 €

Προς φορείς γενικής κυβέρνησης (νοσοκομεία κ.λ.π.) 

5.416.138.857 €

ΣΥΝΟΛΟ ΟΦΕΙΛΩΝ 

7.139.911.129 €

Ο.Ε.Κ – Ο.Ε.Ε

Από τα στεγαστικά αντικείμενα του ΟΕΚ κανένα νέο πρόγραμμα στέγασης δεν έχει μελετηθεί και εκπονηθεί παρότι κατά καιρούς ο εκάστοτε Υπουργός Εργασίας δηλώνει ότι σκέφτεται να εκπονήσει ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΠΟΚΠ, Αντώνη Κουρούκλη. Επίσης, ο ίδιος επεσήμανε ότι αναξιοποίητα παραμένουν πάνω από 1.500.000 m2 οικοπέδων του ΟΕΚ, εκατοντάδες αιθουσών, χώρων των δύο καταργημένων Οργανισμών. Επίσης περίπου 60 κατοικίες σε ολόκληρη την Ελλάδα για τις οποίες δεν έχει μέχρι σήμερα εκδοθεί καμιά Υπουργική Απόφαση προκειμένου να κληρωθούν σε δικαιούχους, παρότι οι στεγαστικές ανάγκες στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί υπέρμετρα στα χρόνια των μνημονίων.

Tα "ενεργά" μέχρι σήμερα δάνεια που ο ΟΕΚ έχει χορηγήσει από δικά του κεφάλαια, περίπου 86.000, παραμένουν σε καθεστώς μη ρύθμισης, με συνέπεια οι τόκοι να ξεπερνούν τα 500 εκατ, ενώ μαζί με το άληκτο κεφάλαιο ξεπερνούν το 1,5 δις. Παρότι τα δάνεια αυτά έχουν χορηγηθεί σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες όπως πολύτεκνους, ΑΜΕΑ, τρίτεκνους, διαδοχικές κυβερνήσεις αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. 

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη (μαζί με τη Λετονία) η οποία δεν προσφέρει καμιά απολύτως στεγαστική προστασία στους πολίτες της σύμφωνα με τη Housing Europe, σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κουρούκλης. 

"Συμπληρωματικό" Μνημόνιο 

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι πρόσθετες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό φέρνει το "συμπληρωματικό" ή "επικαιροποιημένο" μνημόνιο, οι οποίες αφορούν:

* Στη θεσμοθέτηση μέχρι τέλος του έτους ενιαίων κανόνων για τις συντάξεις αναπηρίας, χωρίς αλλαγές στο ύψος των δαπανών. 

* Στη μεταφορά από τον ΟΓΑ στον ΟΑΕΕ έως το Σεπτέμβριο του 2016 όσων ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα ή διαθέτουν τουριστικά καταλύματα σε περιοχές με λιγότερους από 2.000 κατοίκους. (Αφορά περίπου 60000 ασφαλισμένους και αν πραγματοποιηθεί θα δουν τις εισφορές τους να τριπλασιάζονται).

* Στην κατάργηση όλων των εξαιρέσεων που αφορούν σε χαμηλότερη καταβολή εισφορών περίθαλψης.

* Στον περιορισμό της έκπτωσης για περιπτώσεις εφάπαξ καταβολών που αφορούν σε αναγνωρίσεις χρόνου ασφάλισης.