Χάθηκαν 760 εκατ. ευρώ από την ιδιωτική υγεία την τελευταία 6ετία

Γιώργος Σακκάς - Healthmag.gr

Κατά 36% ή 760 εκατ. ευρώ έχει υποχωρήσει η αγορά ιδιωτών υπηρεσιών υγείας την τελευταία εξαετία με τους εκπρόσωπου τους κλάδου να αναμένουν περαιτέρω συρρίκνωση κατά 2% ετησίως την περίοδο 2017-2018. 

Η διατήρηση του καθεστώτος rebate και clawback, η αύξηση του ΦΠΑ και οι δυσκολίες στη συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ σε συνδυασμό με την μείωση των διαθέσιμων εισοδημάτων λόγω κρίσης, αποτελούν τις βασικές αιτίες που έχουν οδηγήσει την αγορά ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας σε επίπεδα προ του 2005! Σύμφωνα με πληροφορίες, τα στοιχεία έρευνας στην οποία συμμετείχαν οι μεγαλύτεροι επιχειρηματικοί όμιλοι ιδιωτικής υγείας, δείχνουν ότι το 2016 η συνολική αγορά διαμορφώθηκε στα περίπου 1,36 δισ. ευρώ έναντι 2,12 δισ. ευρώ το 2009 οπότε είχε σημειωθεί και η υψηλότερη αξία της εν λόγω αγοράς. 

Η συρρίκνωση της συνολικής «πίτας» δημιουργεί και σημαντικές δυσκολίες για την επιβίωση πολλών εταιρειών του κλάδου ο οποίος παρουσιάζει σημαντική συγκέντρωση. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία και την εξέλιξη του 2016, φαίνεται ότι η αγορά των ιδιωτικών κλινικών κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο με ποσοστό της τάξης του 60% και ακολουθούν τα διαγνωστικά κέντρα με25% και τα μαιευτήρια με 15%. 

Ο κλάδο των ιδιωτικών κλινικών φαίνεται μάλιστα να υπέστη σημαντική μείωση μέσα στο 2016κινούμενος με ρυθμό πτώση 4-5% και εκτιμάται ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών κατήλθε των 820 εκατ. ευρώ έναντι περίπου 850 εκατ. ευρώ το 2015. Μάλιστα αν επαληθευτεί η πρόβλεψη για περαιτέρω μείωση 2% κατ’ έτος το 2017 και 2018, τότε άμεσα ο συνολικός τζίρος των εταιρειών θα υποχωρήσει κάτω από τα 800 εκατ. ευρώ.

Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι η μείωση του κύκλου εργασιών έχει να κάνει και με την τιμολογιακή πολιτική που ακλουθούν οι εταιρείες. Λόγω της κρίσης αλλά και της συνεργασίας με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, οι επιχειρήσεις ιδιωτικής υγείας «αναγκάστηκαν» να μειώσουν σημαντικά τις χρεώσεις. Σ αυτό συνέβαλλε και η απόφαση να συμβληθούν για το σύνολο των υπηρεσιών τους με τον ΕΟΠΥΥ, ο οποίος ναι μεν κατηύθυνε προς αυτές πολλούς ασθενείς από την άλλη όμως δημιούργησε και ζητήματα όσον αφορά στις εξοφλήσεις αλλά και στις απομειώσεις των χρεώσεών τους μέσω του clawback και του rebate. 

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, στις ιδιωτικές κλινικές το μεγαλύτερο μερίδιο ήτοι το 80%το κατέχουν οι Γενικές Κλινικές. Ακολουθούν οι Κλινικές Αποκατάστασης οι οποίες έχουν μερίδιο περί του 8%, οι Νευροψυχιατρικές Κλινικές με 7% και με 5% οι άλλοι τύποι κλινικών. Σημειώνουν ακόμη ότι οι νευρψυχιατρικές κλινικές είναι εκείνες οι οποίες αντιμετωπίζουν και τη μεγαλύτερη υποχώρηση στη δραστηριότητά τους με απώλειες άνω του 50% και συγκεκριμένα ο κύκλος εργασιών τους από περίπου 125 εκατ. ευρώ υποχωρούν κάτω από τα 60 εκατ. ευρώ φέτος. 

Συγκέντρωση

Όπως επισημάναμε και προηγουμένως, η αγορά των ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένη παρά τη λειτουργία σημαντικού αριθμού εταιρειών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στο χώρο των Ιδιωτικών Γενικών Κλινικών, το Ιατρικό Αθηνών, το Υγεία και το Metropolitan κατέχουν μερίδιο της τάξης του 50% στο σύνολο του κλάδου. Αν σε αυτές προστεθεί και η δραστηριότητα των υπόλοιπων 6 μεγαλύτερων εταιρειών τότε το συνολικό μερίδιο των 9 εταιρειών ξεπερνά το80%. 

Στην αγορά των ιδιωτικών μαιευτικών κλινικών, η συγκέντρωση είναι ακόμη μεγαλύτερη με ταΙασώ και Μητέρα να κατέχουν μερίδιο άνω του 50%. Βέβαια η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν αφορά μόνο τους τοκετούς αλλά και μια σειρά ιατρικές εργασίες που αφορούν σε παθήσεις των γυναικών. Από πλευρά γεννήσεων η διάρθρωση της αγοράς δεν είναι τόσο συγκεντρωμένη (εδώ). 

Στα διαγνωστικά κέντρα είναι γνωστό ότι υψηλό μερίδιο που φτάνει έως και το 30%, κατέχει ηΒιοϊατρική . Από κει και πέρα τα μερίδια είναι σημαντικά χαμηλότερα κι έτσι οι 12 πλέον μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων κατέχουν μερίδιο λίγο υψηλότερο του 50%. 

Προοπτικές

Με βάση τα λεγόμενα των διοικήσεων των μεγαλύτερων εταιρειών του χώρου που συμμετέχουν στην έρευνα, τροχοπέδη στην περαιτέρω ανάπτυξη αποτελεί η αύξηση στο 24% του ΦΠΑ το οποίο σε πολλές περιπτώσεις αναγκάζονται να απορροφούν για να μην το μετακυλήσουν στους ασθενείς. Περισσότερο όμως από αυτό εκτιμούν ότι η διατήρηση του καθεστώτος rebate και clawback καθώς και η καθυστέρηση όσον αφορά στην τακτοποίηση των παλαιότερων οφειλών δημιουργεί σημαντικά θέματα βιωσιμότητας. Σημειώνεται ότι πάνω από το 50% των συνολικών απωλειών στο συνολικό τζίρο των εταιρειών οφείλεται στην απομείωση των τιμολογήσεων λόγω των δύο αυτών μέτρων. 

Σύμφωνα με τον ΕΟΠΥΥ, τα κονδύλια για τον κλάδο των κλινικών είναι πολύ συγκεκριμένα και απαιτείται η συγκατάβαση στις προτεινόμενες αλλαγές που προτείνονται αφενός για τη νέα σύμβαση η οποία πρέπει να υπογραφεί άμεσα, αφετέρου όσον αφορά στον τρόπο που εξοφλούνται τα ληξιπρόθεσμα με τις εκπτώσεις που επιβάλλονται. Ένα «αγκάθι» που έχει παραμείνει ανάμεσα στις δύο πλευρές στο θέμα των παλαιών οφειλών, αποτελεί ο έλεγχος του 2013 και δη ο οικονομικός έλεγχος για τον οποίο οι εταιρείες έχουν λάβει παράταση μέχρι τέλος Σεπτέμβρη προκειμένου να συμπληρωθεί το 100% των πορισμάτων των Ιδιωτικών Ελεγκτικών Εταιρειών και να προσδιοριστεί επ’ ακριβώς το clawback της χρονιας εκείνης.