Πρόταση ΕΟΠΥΥ για κλειστούς προϋπολογισμούς σε φάρμακα 1,2 δισ. ευρώ

Γιώργος Σακκάς - Healthmag.gr

Με βάση την προβλεπόμενη νομοθεσία, ο ΕΟΠΥΥ συστήνει μεταξύ των 10 προτάσεών του προς το Υπουργείο Υγείας, τη δημιουργία κλειστών προϋπολογισμών για 23 θεραπευτικές κατηγορίες.

Σημαντική εξοικονόμηση στη φαρμακευτική δαπάνη θα μπορούσε να προέλθει από τη δημιουργία κλειστών προϋπολογισμών σε 23 κατηγορίες φαρμάκων, όπου δαπανάται το 50% των κονδυλίων αποζημίωσης που διαθέτει συνολικά ο ΕΟΠΥΥ για σκευάσματα. Σύμφωνα μάλιστα με τις προτάσεις για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης που έχει απευθύνει προς το Υπουργείο Υγείας ο πρόεδρος του οργανισμού, διαπιστώνεται η άμεση ανάγκη για τη δημιουργία κλειστών προϋπολογισμών για τις κατηγορίες αυτές, οι οποίοι θα επιτρέπουν και την ανάπτυξη οικονομικών συμφωνιών ανάμεσα στο Δημόσιο και τις φαρμακευτικές εταιρείες. Βέβαια οι κλειστοί προϋπολογισμοί δεν είναι ανεξάρτητοι από την υιοθέτηση θεραπευτικών πρωτοκόλλων, ώστε να συγκεκριμενοποιηθούν οι απαιτούμενες θεραπευτικές δράσεις και να υπάρχει σαφήνεια στη συνταγογράφηση.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, κ. Σωτήρης Μπερσίμης στην προτασή του «Δέσμη αλληλένδετων μέτρων για την ταυτοποίηση και την παρακολούθηση της επιπρόσθετης αξίας φαρμάκων», η ανάπτυξη οικονομικών συμφωνιών (κλειστοί προϋπολογισμοί) στο σύνολο των ασθενών συγκεκριμένης θεραπευτικής κατηγορίας ή δραστικής ουσίας (ATC4/ATC5), συνδέεται άμεσα με τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης της αρμόδιας επιτροπής, αποτελώντας μια δίκαιη λύση καθώς δεν μεταφέρει δαπάνη από μια θεραπευτική κατηγορία σε μια άλλη. 

Για την ενεργοποίηση αυτής της διαδικασίας δεν απαιτείται νέα νομοθεσία, αλλά η εφαρμογή των προτεινόμενων κανόνων αφού με βάση τα οριζόμενα στην Υπουργική Απόφαση αρ.οικ.Γ5/63587 (ΦΕΚ 1803Β’/20.08.2015) που αφορά στο μηχανισμό claw back για την εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη έτους 2016, 2017 και 2018 στην παρ.6 αναφέρεται ότι: «Ο ΕΟΠΥΥ δύναται να εισηγηθεί στον Υπουργό Υγείας να θέσει ετήσιους προϋπολογισμούς φαρμακευτικής δαπάνηςσε επίπεδο φαρμάκου, δραστικής ουσίας (ATC5) ή θεραπευτικής κατηγορίας (ATC4). Η ρύθμιση αυτή δύναται να εφαρμόζεται ειδικότερα σε περιπτώσεις εισαγωγής πολλών νέων φαρμάκων σε συγκεκριμένες θεραπευτικές κατηγορίες. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι επιμέρους στόχοι συνυπολογίζονται στον καθορισμό της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ και στον επιμερισμό της υπέρβασης ανά φαρμακευτική εταιρεία ή κάτοχο άδειας κυκλοφορίας». 

Θεραπευτικές κατηγορίες

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2015, υπάρχουν 23 κατηγορίες φαρμάκων (επίπεδο ATC4) που αφορούν στο 51% περίπου της ετήσιας εξωνοσοκομειακής δαπάνης δηλαδή σε 1,2 δισ. ευρώ. Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ως δαπάνη του ΕΟΠΥΥ αναφέρεται το σύνολο των ποσών που θα πρέπει να αποζημιώσει ο ΕΟΠΥΥ δηλαδή τα 1,945 δις. ευρώ συν το προβλεπόμενο clawback. 

Με βάση λοιπόν τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ, το 2015 στη θεραπευτική κατηγορία C10AA- Στατίνεςσυνταγογραφήθηκαν 16.940.609 συσκευασίες με το κόστος αποζημίωσης να διαμορφώνεται στα 142.231.631 ευρώ, στην κατηγορία L04AB-TNF a (μονοκλωνικά αντισώματα για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα) αποζημιώθηκαν 210.280 συσκευασίες με 109.091.317 ευρώ στην κατηγορία, A10BD-Συνδυασμοί αντιδιαβητικά 2.212.954 συσκευασίες με 91.908.731 ευρώ, στην κατηγορία L01XE-Άλλα αντινεοπλασματικά 42.718 συσκευασίες με 86.568.183 ευρώ, στην κατηγορία A02BC-Αναστολείς αντλίας πρωτονίων 8.303.380 συσκευασίες με 75.995.896 και στην κατηγορία B03XA-Ερυθροποιητίνες συνταγογραφήθηκαν 252.835 συσκευασίες με αποζημιωνόμενο κόστος 75.845.970 ευρώ. Συνολικά οι 6 αυτές κατηγορίες απορροφούν περίπου το 25% των συνολικών αποζημιώσεων του ΕΟΠΥΥ για φάρμακα. 

Ακολουθούν με ένα συνολικό ποσό αποζημίωσης της τάξης των 630 εκατ. ευρώ οι 17 παρακάτω κατηγορίες: B01AC-Αντιαιμοπεταλιακά (κλοπιδογρέλη), C09DA-Συνδυασμοί αγγειοτενσίνης ΙΙ με διουρητικά, R03AK-Αδρενεργικά με κορτικοστεροειδή, L04AA-Ανοσοκατασταλτικά, N05AH-Άτυπα αντιψυχωσικά, A10AE-Ινσουλίνες μακράς διάρκειας δράσης, C09CA-Αναστολείς αγγειοτενσίνης ΙΙ, N06DA-Φάρμακα για άνοια, L03AB-Ιντερφερόνες , C09DB-Ανταγωνιστές αγγειοτενσίνης ΙΙ με ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου, C10BA-Στατίνες συνδυασμοί, L04AX-Άλλα ανοσοκατασταλτικά, N03AX-Άλλα αντιεπιληπτικά,B01AF-Νεώτερα αντιπηκτικά, A10BH-Αντιδιαβητικά DDP4, L03AA-Φιλγκραστίμες και C09DX-Ανταγωνιστές αγγειοτενσίνης ΙΙ άλλοι συνδυασμοί .

Όπως αφήνεται να εννοηθεί από το κείμενο των προτάσεων του ΕΟΠΥΥ, στη χώρα μας γίνεται υπερσυνταγογράφηση σκευασμάτων καθώς για παράδειγμα φαίνεται πως για φάρμακα υπερλιπιδαιμίας (C10A) ο μέσος όρος του αριθμού Μέσης Ημερήσιας Δόσης θεραπείας (Defined Daily Dose - DDDs) στην Ελλάδα είναι 104,62/1000 κατοίκους ανά ημέρα, όταν από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για το 2015 φαίνεται ότι ο μέσος όρος των χωρών του είναι 95 DDDs ανά 1000 κατοίκους αν ημέρα για τα ανάλογα φάρμακα. Παρόμοια εικόνα παρουσιάζεται και στα αντιδιαβητικά όπου ο μέσος όρος των χωρών του ΟΟΣΑ είναι 82 DDDs/1000 κατοίκους/ημέρα ενώ της Ελλάδας είναι 86,24. 

Σύμφωνα λοιπόν με τον ΕΟΠΥΥ οι παραπάνω 23 κατηγορίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν τόσο αντικείμενο κλειστού προϋπολογισμού (οικονομικής συμφωνίας τιμής-όγκου) όσο και αντικείμενο της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης. Υπάρχει δε και πρόταση της Θετικής Λίστας για σύνδεση δόσης -αποζημίωσης- συμμετοχής.

Θεραπευτικά Πρωτόκολλα

Για την ορθότητα όμως της κατάρτισης ενός κλειστού προϋπολογισμού και την αποσαφήνιση των θεραπευτικών αναγκών, κύκλοι της δημόσιας υγείας αλλά και των φαρμακευτικών εταιρειών, σημειώνουν ότι βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχουν και κανόνες στη συνταγογράφηση οι οποίοι να προσδιορίζονται από τα θεραπευτικά πρωτόκολλα. 

Μέχρι στιγμής έχουν ενσωματωθεί στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση από την ΗΔΙΚΑ, 28 Θεραπευτικά Πρωτόκολλα Συνταγογράφησης τα οποία είναι σε "Παραγωγική Λειτουργία", Από αυτά υποχρεωτικά είναι από τον Ιούλιο του 2014 τα πρωτόκολλα για τη Δυσλιπιδαιμία, την Αξονική Σπονδυλαρθρίτιδα, τη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα, την Ψωριασική Αρθρίτιδα, την Ουρική Αρθρίτιδα, ενώ 5 πρωτόκολλα για την Οστεοπόρωση είναι υποχρεωτικά από το Μάρτιο του 2014. Επίσης από το φετινό Μάιο είναι υποχρεωτικά και 3 πρωτόκολλα για το Διαβήτη. 

Τα υπόλοιπα πρωτόκολλα που ακόμη δεν έχουν χαρακτηριστεί ως υποχρεωτικά είναι για τις ασθένειες : Υπερουριχαιμία, Αρτηριακή Υπέρταση, Άνοια, Νόσο Πάρκινσον (δύο πρωτόκολλα), Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, Οξεία παρόξυνση ΧΑΠ, Οξεία Βρογχίτιδα και Φλεβική Θρομβοεμβολική Νόσο (7 πρωτόκολλα για προφύλαξη και θεραπεία ανάλογα το περιστατικό). 

Επίσης σε στάδιο δοκιμών για τη διαδικασία ενσωμάτωσης υπάρχουν άλλα 6 πρωτόκολλα για τις ασθένειες: Διαβήτη (για άλλους τύπους που δεν περιλαμβάνονται στα υπάρχοντα τρία πρωτόκολλα), Ψωρίαση και Επιληψία (3 πρωτόκολλα)

Τέλος στη φάση των προδιαγραφών βρίσκονται πρωτόκολλα για το Άσθμα και την Καρδιακή Αρρυθμία.