“Η κατάσταση Υγείας στην ΕΕ το 2016”: Κοινή έκθεση ΟΟΣΑ – Ευρ. Επιτροπής

Ιοκάστη Αλειφεροπούλου - Virus

Στα οφέλη των πολιτικών που προάγουν την καλή υγεία, την πρόληψη των ασθενειών και την πιο αποτελεσματική υγειονομική περίθαλψη, εστιάζει η κοινή έκθεση του ΟΟΣΑ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής “Health at a Glance: Europe 2016” (“Η υγεία με μια ματιά: Ευρώπη 2016”), δείχνοντας “το δρόμο” για να σωθούν ζωές και να εξοικονομηθούν δισεκατομμύρια ευρώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Βασική διαπίστωση της έκθεσης (δείτε συνοπτική παρουσίαση εδώ) αποτελεί η αναντιστοιχία ανάμεσα στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής και στην υγιή διαβίωση. Ειδικότερα, αν και το προσδόκιμο επιβίωσης είναι πλέον υψηλότερο από ποτέ καθώς υπερβαίνει τα 80 έτη, περίπου 50 εκατ. άτομα στην ΕΕ πάσχουν από διάφορες χρόνιες παθήσεις, και πάνω από μισό εκατ. άτομα σε ηλικία εργασίας πεθαίνουν απ’ αυτές κάθε χρόνο. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, το γεγονός αυτό συνεπάγεται ετήσιο κόστος περίπου 115 δις ευρώ για τις οικονομίες της ΕΕ.

“Η έκθεση αποτελεί το πλέον εμβληματικό κομμάτι της εταιρικής σχέσης μεταξύ της Επιτροπής και του ΟΟΣΑ με στόχο την ανάπτυξη ειδικών γνώσεων ανά χώρα, αλλά και σε διασυνοριακό επίπεδο, για την υγεία και τα συστήματα υγείας, ως πρώτο βήμα της πρωτοβουλίας “Η κατάσταση της υγείας στην ΕΕ”” αναφέρει ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων, Vytenis Andriukaitis. Όπως εξηγεί περαιτέρω “Η έκθεση “Health at a Glance” παρέχει χρήσιμες πληροφορίες με βάση τις οποίες τα κράτη μέλη μπορούν να διαμορφώσουν τις δράσεις τους στον τομέα της υγείας και σε όλο το φάσμα πολιτικών. Δείχνει ότι στην ΕΕ πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που θα μπορούσαν ίσως να αποφευχθούν και οι οποίες συνδέονται με παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα και η παχυσαρκία. Επισημαίνει, επίσης, την ανάγκη να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για να εξασφαλίσουμε καλύτερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη”.

Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η έκθεση είναι τρία:

Χρειαζόμαστε πιο αποτελεσματικά συστήματα υγείας: 550 000 άτομα σε ηλικία εργασίας πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που θα μπορούσαν ίσως να αποφευχθούν. Το 16 % των σημερινών ενηλίκων είναι παχύσαρκοι (από 11 % το 2000) και ένας στους πέντε εξακολουθεί να καπνίζει. Πολλές ζωές θα μπορούσαν να σωθούν χάρη, αφενός, στη διοχέτευση περισσότερων πόρων σε στρατηγικές προαγωγής της υγείας και πρόληψης των ασθενειών για την αντιμετώπιση αυτών και άλλων παραγόντων κινδύνου, και αφετέρου, στη βελτίωση της ποιότητας της οξείας και της χρόνιας περίθαλψης.

Χρειαζόμαστε πιο προσβάσιμα συστήματα υγείας: το 27 % των ασθενών καταφεύγουν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμη πρωτοβάθμια περίθαλψη· το 15 %, κατά μέσο όρο, των δαπανών για την υγεία καταβάλλεται απευθείας από τους ασθενείς, με μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των χωρών· και οι φτωχοί Ευρωπαίοι έχουν, κατά μέσο όρο, δεκαπλάσιες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν προβλήματα στην παροχή κατάλληλης υγειονομικής περίθαλψης για οικονομικούς λόγους σε σχέση με τους πιο εύπορους. Οι πολιτικές των κρατών μελών θα πρέπει να εστιάσουν στον περιορισμό των οικονομικών εμποδίων στην υγειονομική περίθαλψη, στην ενίσχυση της πρόσβασης στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και στη μείωση των εξαιρετικά μεγάλων χρόνων αναμονής.

Χρειαζόμαστε πιο ανθεκτικά συστήματα υγείας: Σε ολόκληρη την ΕΕ, το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών αυξήθηκε από κάτω του από 10 % το 1960 σε σχεδόν 20 % το 2015, και προβλέπεται να αυξηθεί σε περίπου 30 % έως το 2060. Η γήρανση του πληθυσμού, σε συνδυασμό με τα αυξανόμενα ποσοστά χρόνιων παθήσεων και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, θα καταστήσει αναγκαία την πραγματοποίηση αλλαγών στον τρόπο παροχής της υγειονομικής περίθαλψης, όπως είναι η ανάπτυξη της ηλεκτρονικής υγείας (eHealth), η μείωση της παραμονής στο νοσοκομείο μέσω της καλύτερης οργάνωσης υπηρεσιών όσον αφορά την πρωτοβάθμια και την κατ’ οίκον περίθαλψη, και οι συνετότερες δαπάνες για φάρμακα, μεταξύ άλλων μέσα από την πλήρη αξιοποίηση των ευκαιριών για αντικατάσταση με γενόσημα.

Σχολιάζοντας το πόρισμα της έκθεσης, ο Γεν.Γραμματέας του ΟΟΣΑ, Angel Gurría, τόνισε: “Πολύ περισσότερες ζωές θα μπορούσαν να σωθούν εάν τα πρότυπα περίθαλψης βελτιώνονταν στο καλύτερο δυνατό επίπεδο σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για τη μείωση των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση στην περίθαλψη και την ποιότητα αυτής, και τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας πρέπει να καταστούν αποδοτικότερα ως προς τη διοχέτευση πόρων εκεί όπου θα επηρεάσουν με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τα αποτελέσματα στον τομέα της υγείας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την πρόληψη”.

Πρωτοβουλία “Η κατάσταση της υγείας στην ΕΕ”

Η πρωτοβουλία “Η κατάσταση της υγείας στην ΕΕ” έχει στόχο να βοηθήσει τα κράτη μέλη να ανταποκριθούν στις παραπάνω προκλήσεις μέσα από τη στήριξη των προσπαθειών τους για πληρέστερη γνώση και ισχυρότερη, τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής. Περιλαμβάνει μια σειρά αναλυτικών προϊόντων τα οποία έχουν διαμορφωθεί σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τις Πολιτικές και τα Συστήματα Υγείας.

Η έκθεση που δημοσιεύεται αποτελεί το πρώτο προϊόν αυτού του κύκλου. Το επόμενο στάδιο είναι η δημιουργία, το αργότερο έως τα τέλη Νοεμβρίου του 2017, προφίλ υγείας και για τις 28 χώρες της ΕΕ, τα οποία θα αναδεικνύουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καθεμίας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει.

Τα 28 προφίλ θα συνοδεύονται από αναλυτικό έγγραφο της Επιτροπής, το οποίο θα συνδέει τα συμπεράσματα με το ευρύτερο θεματολόγιο της ΕΕ και θα δίνει έμφαση στις συνθήκες που επικρατούν σε κάθε κράτος μέλος. Ο κύκλος θα ολοκληρωθεί με προαιρετικές ανταλλαγές τις οποίες μπορούν να προτείνουν τα κράτη μέλη.