Εφιάλτης που στοιχειώνει την ανθρωπότητα αιώνες τώρα, η Φυματίωση συνεχίζει να πλήττει εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμό. Συμφωνα με τις εκτιμήσεις, το ένα τρίτο του πληθυσμού της γης έχει μολυνθεί από το μυκοβακτηρίδιο που προκαλεί τη νόσο και από όσους μολυνονται ένας στους δέκα πρόκειται να εμφανίσει ενεργό νόσο στη διάρκεια της ζωής του. Παρούσα και στην Ελλάδα, με τη χώρα μας να αντιμετωπίζει προβλήματα που δυσκολεύουν τη διαχείριση της και το ποσοστό των αλλοδαπών που διαγιγνώσθηκαν σε δομές φιλοξενίας να έχει αυξηθεί σημαντικά.
Η 24η Μαρτίου είναι η παγκόσμια ημέρα φυματίωσης και το ΚΕΕΛΠΝΟ μαζί με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) έδωσαν στη δημοσιότητα στοιχεία για την πορεία της νόσου διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα.
Στη χώρα μας δηλώνονται ετησίως κατά μέσο όρο 600 περιπτώσεις φυματίωσης, με τη μέση επίπτωση της νόσου να υπολογίζεται στις 4,6 περιπτώσεις ανά 100.00 πληθυσμού. Με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα για το διάστημα 2004-2015 παρατηρήθηκε μικρή πτωτική τάση του ετήσιου αριθμού δηλούμενων περιπτώσεων.
Ωστόσο, όπως τονίστηκε σε συνέντευξη τύπου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα, το νόσημα συνεχίζει να υποδηλώνεται, με αποτέλεσμα να μην αποτυπώνεται με σαφήνεια η επιδημιολογική εικόνα της φυματίωσης στη χώρα. Από τα διαθέσιμα στοιχεία, κατά την τελευταία πενταετία έχει παρατηρηθεί αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων φυματίωσης σε ασθενείς που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (ασθενείς με HIV λοίμωξη, κρατούμενους, χρήστες ουσιών). Τα ποσοστά ασθενών με ανθεκτικές μορφές φυματίωσης έχουν παραμείνει σταθερά και είναι υψηλότερα μεταξύ ασθενών αλλοδαπής εθνικότητας.
Σύμφωνα με τον Σ. Τσιόδρα, λοιμωξιολόγος, σύμβουλος του ΚΕΕΛΠΝΟ, η αναλογία των κρουσμάτων φυματίωσης είναι 60% Έλλληνες 40% αλλοδαποί, με τους Έλληνας να είναι μεγαλύτερης ηλικίας, έχοντας προσληφθεί από τη νόσο σε μικρότερη ηλικία, ενώ οι αλλοδαποί ασθενείς είναι κυρίως σε παραγωγική ηλικία.
Αντίστοιχη ήταν, πάντως, και η εικόνα την περασμένη χρονιά. Όπως ανέφεραν οι ειδικοί, έως τα τέλη του 2016 η τάση παρέμεινε ίδια. Ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσίασαν τα στοιχεία στις δομές φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, οπου καταγράφηκαν 34 περιστατικά, που αντιστοιχούν στο 20% των συνολικών περιστατικών σε αλλοδαπούς. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2015 ήταν μόλις 2%, αλλά, όπως κατέστη σαφές, το αυξημένο ποσοστό οφείλεται στην προσβαση που έχουν οι πρόσφυγες και μετανάστες σε υπηρεσίες υγείας, εντός των δομών που δημιουργήθηκαν.
Βεβαια, τα προβλήματα, που δυσχαιρένουν την προσπάθεια αντιμετώπισης της φυματίωσης στην Ελλάδα, δεν απουσιάζουν. Όπως εξήγησαν οι επιστήμονες, μεταξύ των προβλημάτων είναι:
η έλλειψη Εθνικού Προγράμματος για τον Έλεγχο της Φυματίωσης,
η υποστελέχωση και υποχρηματοδότηση των αντιφυματικών τμημάτων και ιατρείων, των εργαστηρίων στα οποία πραγματοποιούνται εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωση της φυματίωσης,
η υποστελέχωση των διευθύνσεων δημόσιας υγείας,
η ασυνέχεια στη διαθεσιμότητα ορισμένων αντιφυματικών φαρμάκων,
η έλλειψη προγραμμάτων επιβλεπόμενης χορήγησης θεραπείας (DOT),
η οικονομική κρίση και οι δραστικές περικοπές στην υγεία και τα προγράμματα πρόληψης για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (ασθενείς με HIV λοίμωξη, χρήστες ουσιών, φυλακισμένοι, μετανάστες και πρόσφυγες).
Η φυματίωση είναι λοιμώδης νόσος που μεταδίδεται αερογενώς, από άτομα που πάσχουν από την ενεργό μεταδοτική μορφή της νόσου. Παρόλα αυτά είναι νόσος που θεραπεύεται.
Διεθνώς, το 2015 εκτιμάται ότι σημειώθηκαν παγκοσμίως 10.400.000 νέες περιπτώσεις φυματίωσης, από τις οποίες οι 323.000 στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC). Το διάστημα 2000–2015, σώθηκαν 49 εκατομμύρια ζωές μέσω της διάγνωσης και της αποτελεσματικής αντιφυματικής θεραπείας.
Παρότι αποτελεσματική θεραπεία υπάρχει, το 2015 η φυματίωση κόστισε τη ζωή 1.8 εκατομμυρίου ανθρώπων, 400.000 από τους οποίους ήταν ασθενείς με HIV λοίμωξη. Αποτελεί, δε, μία από τις 10 συχνότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως και το συχνότερο αίτιο θανάτου από λοιμώδες νόσημα, προκαλώντας περισσότερους θανάτους από την HIV λοίμωξη και την ελονοσία. Πάνω από το 95% των θανάτων από φυματίωση σημειώνονται σε χώρες χαμηλού και μέτριου εισοδήματος, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη αντιμετώπισης των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση στη διάγνωση και τη θεραπεία της νόσου. Η φυματίωση ευθύνεται για το 35% των θανάτων των ασθενών με HIV λοίμωξη, αποτελώντας κύριο αίτιο θανάτου σε αυτή την ομάδα πληθυσμού.
Την ίδια ώρα, εκτιμάται ότι 4.3 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, δηλαδή το 1/3 των ασθενών με φυματίωση, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (ασθενείς με HIV λοίμωξη, κρατούμενοι, χρήστες ουσιών, μετακινούμενοι πληθυσμοί), δεν διαγιγνώσκονται και δεν θεραπεύονται, λόγω αδυναμίας πρόσβασής τους σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Η αναζήτηση και η θεραπεία των ανθρώπων αυτών, αποτελεί βασικό βήμα για την επίτευξη του στόχου της εξάλειψης της φυματίωσης που έθεσε ο ΠΟΥ. Ο στόχος ειναι μείωση της επίπτωσης και των θανάτων από φυματίωση μέχρι το 2035, κατά 90% και 95% αντίστοιχα, συγκριτικά με το 2015.
Μήνυμα της φετινής καμπάνιας “μη μείνει κανείς πίσω”. Παροτρύνει την ανάληψη δράσης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν φαινόμενα στιγματισμού, διακρίσεων και περιθωριοποίησης και να ξεπεραστούν τα εμπόδια στην πρόσβαση στη φροντίδα υγείας για τους ασθενείς με φυματίωση.
Εν τω μεταξύ, η εμφάνιση και διασπορά στελεχών μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης ανθεκτικών στα αντιφυματικά φάρμακα αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας και θέτει σε κίνδυνο την πρόοδο που έχει επιτευχθεί παγκόσμια όσον αφορά τη θεραπεία και τον έλεγχο της φυματίωσης. Κύριοι λόγοι της ανάδυσης και εξάπλωσης του φαινομένου της αντοχής είναι η πλημμελής διαχείριση της αντιφυματικής θεραπείας (ακατάλληλα θεραπευτικά σχήματα, πλημμελής συμμόρφωση, πρόωρη διακοπή της θεραπείας) και η μετάδοση των ανθεκτικών μορφών της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο. Στην περίπτωση της ανθεκτικής φυματίωσης, οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες, υψηλού κόστους και όχι πάντα διαθέσιμες, oι ασθενείς ενδέχεται να παρουσιάσουν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας θεραπείας και διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο δυσμενούς έκβασης.
Το 2015, εκτιμάται ότι 480.000 ασθενείς σε όλον τον κόσμο νόσησαν από πολυανθεκτική φυματίωση και μόνο ένας στους πέντε από αυτούς έλαβε την κατάλληλη αντιφυματική αγωγή.
“Προκειμένου να ελεγχθεί το φαινόμενο της αντοχής, είναι απαραίτητη η εξασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών στη διάγνωση της ανθεκτικής φυματίωσης και σε κατάλληλη αντιφυματική θεραπεία, η λήψη κατάλληλων μέτρων προφύλαξης έναντι της μετάδοσης της νόσου, καθώς και η ορθή χρήση των αντιφυματικών φαρμάκων”, τονίζουν οι επιστήμονες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου