Πέντε νέες στρατηγικές αλλαγές στο ασφαλιστικό το 2018

Του Δημήτρη Κατσαγάνη - Capital.gr

Ανατροπές σε πέντε στρατηγικούς τομείς του ασφαλιστικού–συνταξιοδοτικού συστήματος φέρνει το 2018.

Σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου που ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016, αλλά και όλες οι μετέπειτα επικαιροποιήσεις του, από το νέο έτος:

*Οι εισφορές θα εισπράττονται από τις εφορίες.

*Το χαράτσι των επαγγελματιών και των αγροτών θα υπολογίζεται με βάση το ακαθάριστο εισόδημά τους.

*Καταργείται κάθε προνοιακό επίδομα των συνταξιοδοτικών ταμείων.

*Κόβεται η ειδική κρατική χρηματοδότηση για νέες κύριες συντάξεις και εφάπαξ.

*Οι ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις επανϋπολογίζονται.

Μ' άλλα λόγια, το 2018 εμφανίζεται μια τάση απόσυρσης του κράτους από το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό σύστημα σ’ ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των παροχών των Ταμείων.

Αυτή η τάση διαπερνά την εξαφάνιση, σχεδόν, του ΕΚΑΣ από 1/1/2018, αλλά και το τέλος της ειδικής κρατικής επιχορήγησης για την καταβολή των εκκρεμών αιτήσεων για κύριες συντάξεις και εφάπαξ τον Ιούνιο του 2018. 

Την ίδια στιγμή, από την άλλη μεριά, εμφανίζεται μια τάση παραπέρα σύνδεσης του κράτους με τα Ταμεία σ' ό,τι αφορά όχι μόνο τον υπολογισμό των εισφορών των μη μισθωτών, αλλά πλέον και την είσπραξή τους.

Αυτή η τάση διαπερνά τον υπολογισμό των εισφορών των επαγγελματιών και των αγροτών με βάση το ακαθάριστο εισόδημα που δηλώνουν στην εφορία και προπαντός την είσπραξη όλων των εισφορών (μισθωτών, μη μισθωτών) από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.

1)Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα εισπράττει τις εισφορές

Αναλυτικότερα, το 2018 πρέπει προετοιμαστούν όλοι οι όροι προκειμένου η ΑΑΔΕ –και όχι ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης όπως συμβαίνει σήμερα- να εισπράττει τις πάσης φύσεως εισφορές (κύριας, επικουρικής ασφάλισης, εφάπαξ, ανεργίας) κοντά 4 εκατομμυρίων άμεσα ασφαλισμένων της χώρας.

Σχετικό σχέδιο ενοποίησης των μηχανισμών είσπραξης εισφορών και φόρων υπό την ΑΑΔΕ πρέπει να ετοιμασθεί το αμέσως επόμενο διάστημα από το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπ. Εργασίας. Αυτή είναι η 1η νέα στρατηγική ανατροπή που φέρνει το 2018 στο Ασφαλιστικό. 

2)Οι εισφορές των επαγγελματιών και των αγροτών θα υπολογίζονται με βάση το ακαθάριστο εισόδημα που δηλώνουν στην εφορία

Ο υπολογισμός των εισφορών 1,5 εκατομμυρίου μη μισθωτών θα συνεχίσει να "περνά" από την ΑΑΔΕ, καθώς θα γίνεται με βάση το εισόδημά τους.

Μόνο που από 1/1/2018 οι εισφορές τους θα υπολογίζονται με βάση το ακαθάριστο -και όχι το καθαρό- δηλωτέο εισόδημα τους, με έκπτωση, όμως, το 15%.

Αυτή είναι η 2η ανατροπή στο ασφαλιστικό.

Ωστόσο, η αλλαγή αυτή θα φανεί πρακτικά από το 2019, μιας και το 2018 θα καταβληθούν εισφορές, όπως αυτές έχουν υπολογισθεί με βάση το καθαρό δηλωτέο εισόδημα του 2016.

3)Τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν θα δίνουν αποκλειστικά κρατικά επιχορηγούμενα επιδόματα 

Ενώ η κεντρική διοίκηση θα παρεισφρήσει πιο πολύ στον τομέα υπολογισμού και είσπραξης των εισφορών των συνταξιοδοτικών ταμείων, θα κάνει ακριβώς το αντίθετο στο πεδίο της χρηματοδότησης των παροχών των ταμείων.

Το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, το οποίο από 1/1/2018 ανέρχεται μόλις σε 35 ευρώ (σ.σ. έχει φανεί ήδη στις συντάξεις Ιανουαρίου που καταβλήθηκαν στις 19-21 Δεκεμβρίου) θα καταργηθεί πλήρως από 1/1/2019. 

Αυτή είναι η 3η νέα στρατηγική ανατροπή στο ασφαλιστικό.

Αυτό θα φανεί στις συντάξεις Ιανουαρίου του 2019 που θα καταβληθούν τέλη Δεκεμβρίου 2018.

Έτσι θα εκλείψει το μεγαλύτερο αποκλειστικά κρατικά επιχορηγούμενο επίδομα που έδιναν τα συνταξιοδοτικά ταμεία.

Έτσι τα ταμεία, θα δίνουν εφεξής αποκλειστικά σχεδόν ασφαλιστικές παροχές, δηλαδή παροχές οι οποίες θα σχετίζονται 100% με τις καταβληθείσες εισφορές κάθε ασφαλισμένου. 

4)Τελειώνει η ειδική κρατική επιχορήγηση για την καταβολή νέων συντάξεων και εφάπαξ 

Παράλληλα, τον Ιούνιο του 2018, σταματά το πρόγραμμα ειδικής επιχορήγησης του κράτους προς τα ταμεία για την καταβολή των νέων συντάξεων και εφάπαξ.

Αυτό είναι το 4ο πεδίο των ανατροπών στο ασφαλιστικό σύστημα. 

Το πρόγραμμα επιχορήγησης των νέων συντάξεων χρηματοδοτούταν από τις υποδόσεις του Προγράμματος Προσαρμογής, οι οποίες εκταμιεύονταν μετά το κλείσιμο κάθε αξιολόγησης.

Αν υποθέσει κανείς πως πράγματι θα τελειώσει το Πρόγραμμα Προσαρμογής το ερχόμενο καλοκαίρι, τότε θα τελειώσει και η ειδική κρατική χρηματοδότηση για την πληρωμή των νέων συντάξεων. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει οι νέες συντάξεις να καταβάλλονται αποκλειστικά με τακτικούς πόρους τους, δηλαδή την τακτική κρατική επιχορήγηση και τις ασφαλιστικές εισφορές. 

5)Οι παλιές συντάξεις επανυπολογίζονται 

Το 5ο και τελευταίο πεδίο των ανατροπών δεν είναι άλλο εκείνο που αφορά στις ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις.

Η κυβέρνηση έχει ψηφίσει πως 1/1/2019 θα κοπούν έως 18% οι καταβαλλόμενες κατά την 12/5/2017 κύριες συντάξεις μέσω του περιορισμού της "προσωπικής διαφοράς" που θα προκύψει από τον επανυπολογισμό τους με βάση τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου.

Ο επανυπολογισμός αυτός έχει σχεδόν ολοκληρωθεί.

Ωστόσο, στην κυβέρνηση ήδη απεργάζονται σχέδιο αποτροπής ή μετριασμού στο μισό των περικοπών αυτών με "όπλο" τις προβλέψεις της για καλύτερο από το αναμενόμενο πλεόνασμα στον ΕΦΚΑ αλλά και την άντληση επιπλέον εσόδων από τις εξόδους στις αγορές.