Το αφήγημα της κυβέρνησης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας... νοσεί

Παναγιώτα Καρλατήρα - protothema.gr

Παραμένει ένα προχειροφτιαγμένο σχέδιο που πηγαινοέρχεται με συνεχή «σβήσε- γράψε» από το υπουργείο Υγείας στον ΕΟΠΥΥ και αντίθετα.

Στο νέο αφήγημα της κυβέρνησης εξελίσσεται η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), η «πιο εμβληματική μεταρρύθμιση στο δημόσιο σύστημα υγείας μετά την ίδρυση του ΕΣΥ» όπως την είχε περιγράψει ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, τον Απρίλιο του 2016. 

Δύο χρόνια μετά την παρουσίαση του φιλόδοξου εγχειρήματος και στην εκπνοή μιας ακόμη, από πολλές, παράτασης – που έχει καταληκτική προθεσμία τον Αύγουστο- η λειτουργία της ΠΦΥ, μέσω των περίφημων Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ), παραμένει ένα προχειροφτιαγμένο σχέδιο που πηγαινοέρχεται με συνεχή «σβήσε- γράψε» από το υπουργείο Υγείας στον ΕΟΠΥΥ και αντίθετα. Και το κυριότερο, οι πυλώνες της ΠΦΥ, οι περίφημοι οικογενειακοί γιατροί (περίπου 4.000 γενικοί γιατροί, παθολόγοι, παιδίατροι) στους οποίους πρέπει να εγγραφεί ο πληθυσμός και μέσω αυτών μόνο να λαμβάνει παραπεμπτικό προκειμένου να επισκεφθεί ειδικευμένο γιατρό, ακόμη αναζητούνται. 

Ωστόσο, η έλλειψη οικογενειακών γιατρών και η «μαύρη τρύπα» στο ιατρικό δυναμικό της ΠΦΥ δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα την ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Παρότι το οικοδόμημα της ΠΦΥ είναι ακόμη στα θεμέλια και δεν υπάρχουν ούτε δομές ούτε οικογενειακοί γιατροί, με μπαράζ αποφάσεων τον τελευταίο μήνα οι αρμόδιοι ρυθμίζουν ζητήματα όπως η αμοιβή, το ωράριο, ο τρόπος δημιουργίας του «πληθυσμού ευθύνης» κάθε γιατρού, η ηλεκτρονική εγγραφή των ασφαλισμένων στον οικογενειακό γιατρό και η «κυκλοφορία» τους μέσα στις δομές υγείας στο νέο σύστημα – η επίσκεψη στον οικογενειακό γιατρό και το παραπεμπτικό από αυτόν θα «ξεκλειδώνει» τις πόρτες των ιατρείων των ειδικευμένων γιατρών σε πρώτη φάση και αργότερα και τα νοσοκομεία. 

Οι αλλεπάλληλες προκηρύξεις του υπουργείου Υγείας για 1.195 θέσεις γιατρών για τις ΤΟΜΥ και οι δύο προσκλήσεις ενδιαφέροντος του ΕΟΠΥΥ για 2.800 οικογενειακούς γιατρούς είχαν πολύ μικρή απήχηση στον ιατρικό κόσμο. Η προθεσμία για την τελευταία προκήρυξη του υπουργείου Υγείας έληξε την περασμένη Παρασκευή – ζητούνταν ενδιαφερόμενοι για την κάλυψη 809 θέσεων γενικών γιατρών ή παθολόγων και 144 παιδιάτρων. Η προηγούμενη προκήρυξη, το περασμένο καλοκαίρι, είχε επίσης ισχνή συμμετοχή: τότε, για τις 956 θέσεις γενικών γιατρών ή παθολόγων οι υποψήφιοι ήταν μόλις 364 και για τις 239 θέσεις παιδιάτρων είχαν κατατεθεί 219 αιτήσεις. Υπενθυμίζεται ότι για τις ΤΟΜΥ ζητούνται γιατροί με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, διετούς διάρκειας, η οποία μπορεί να ανανεωθεί για άλλα δύο χρόνια, όσο διαρκεί δηλαδή το τετραετές συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόγραμμα για την ΠΦΥ. Μάλιστα, σε μία προσπάθεια να δελεάσουν τους Έλληνες γιατρούς οι επικεφαλής του υπουργείου αύξησαν και τις μηνιαίες αποδοχές τους για τους πρώτους έξι μήνες της σύμβασης δίνοντας τους τις αποδοχές και τα επιδόματα του Επιμελητή Α΄ (1.894 ευρώ οι παθολόγοι, 1.833 ευρώ οι γενικοί γιατροί και οι παιδίατροι). Στη συνέχεια η αμοιβή θα καθορίζεται με βάση τον αριθμό των εγγεγραμμένων πολιτών και με συντελεστές όπως η ηλικία τους. 

Καθώς το ενδιαφέρον στις προκηρύξεις της Αριστοτέλους ήταν μικρό, δρομολογήθηκαν προσκλήσεις ενδιαφέροντος για συμβεβλημένους οικογενειακούς γιατρούς από τον ΕΟΠΥΥ. Οι θέσεις αυτές αφορούν οικογενειακούς γιατρούς που πρέπει να καλύψουν τον πληθυσμό στις περιοχές όπου δεν θα αναπτυχθούν ΤΟΜΥ. Ούτε στην πρόσκληση του ΕΟΠΥΥ ανταποκρίθηκαν οι γιατροί: για 2.800 θέσεις υποβλήθηκαν 625 αιτήσεις. 

Υπό την πίεση της ολοκλήρωσης της ΠΦΥ μέσα στο καλοκαίρι καθώς αποτελεί μνημονιακό προαπαιτούμενο, οι επικεφαλής του υπουργείου βρήκαν μια εύκολη και προσωρινή λύση, «βαφτίζοντας» εσπευσμένα ως οικογενειακούς γιατρούς τους παθολόγους, τους γενικούς γιατρούς και τους παιδιάτρους που υπηρετούν στα Κέντρα Υγείας και στα αγροτικά και περιφερειακά ιατρεία οι οποίοι έχουν σύμβαση ΕΣΥ, καλύπτοντας πάγιες τακτικές και εφημεριακές ανάγκες. 

Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελληνική Εταιρία Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής μέλη της οποίας είχαν ανταποκριθεί στην πρόσκληση του ΕΟΠΥΥ για σύμβαση με ιδιώτες οικογενειακούς γιατρούς την περασμένη Πέμπτη, ανακοίνωσαν ότι αναγκάζονται να υπαναχωρήσουν διότι «το σχέδιο σύμβασης που δόθηκε από τον ΕΟΠΥΥ είναι μνημείο προχειρότητας με λάθος (;) σε κομβικής σημασίας θέμα, συγκεκριμένα αν επιτρέπεται να λαμβάνουμε αμοιβή για ασθενείς της λίστας μας που μας επισκέπτονται εκτός του δεσμευμένου από τον ΕΟΠΥΥ καθημερινού τετράωρου και με ομιχλώδεις και ελλείπεις διευκρινήσεις για το πώς θα λειτουργεί ένας οικογενειακός ιατρός συμβεβλημένος με τον ΕΟΠΥΥ». 

Τα αναπάντητα ερωτήματα σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της ΕΛΕΓΕΙΑ, κ. Ευάγγελο Φραγκούλη είναι πολλά. Έτσι, μεταξύ άλλων διερωτάται: Ποια η νομική ισχύς της διευκρίνησης του ΕΟΠΥΥ (από 19/6) πως «οι ιδιώτες συμβεβλημένοι οικογενειακοί ιατροί εξυπηρετούν τον εγγεγραμμένο πληθυσμό τους και δεν εισπράττουν επιπλέον αμοιβή, όταν ο δικαιούχος προσέρχεται εντός του δηλωμένου ωραρίου του ιατρού (υπονοώντας πως επιτρέπεται να λαμβάνουν αμοιβή, όταν οι δικαιούχοι προσέρχονται εκτός του ωραρίου)», «Πώς θα αντιμετωπίζονται τα έκτακτα περιστατικά, όταν τα ραντεβού θα είναι δεσμευμένα από τακτικά περιστατικά;», «Πώς είναι δυνατόν κάποιος να αναμένει από τους ιατρούς που αμείβονται με ψιχία να πραγματοποιούν, με ιδία μέσα, κατ' οίκον επισκέψεις σε ασθενείς;». 

Εγκλωβισμένοι σε αυτή τη «μεταρρύθμιση» στην Υγεία είναι οι Έλληνες πολίτες. Από τη μία πλευρά, το υπουργείο Υγείας καλεί τους πολίτες να εγγραφούν στους οικογενειακούς γιατρούς μέσω ανακοινώσεων ή μηνυμάτων που εμφανίζονται στις ιατρικές συνταγές και ξεκινά να εφαρμόζει το σύστημα παραπομπών (gatekeeping) στα...τυφλά, αφού δεν υπάρχουν οι οικογενειακοί γιατροί που θα το στηρίξουν, και από την άλλη, ο ΕΟΠΥΥ στις 15 Ιουλίου διακόπτει τις ισχύουσες συμβάσεις των περίπου 1.950 παθολόγων, γενικών γιατρών και παιδιάτρων του Οργανισμού. Συνεπώς, από τα μέσα του ερχόμενου μήνα οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ θα είναι ακάλυπτοι σε επίπεδο ΠΦΥ, καθώς σύμφωνα με τον κυβερνητικό προγραμματισμό το 70% του πληθυσμού των αστικών περιοχών ήταν προγραμματισμένο να καλύπτεται από ιδιώτες συμβεβλημένους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ασφαλισμένοι θα πληρώνουν για επίσκεψη σε αυτές τις τρεις ειδικότητες γιατρών του Οργανισμού. 

Ο οικογενειακός γιατρός θα είναι η πρώτη επαφή του πολίτη στο σύστημα Υγείας. Στην πλήρη ανάπτυξη του σχεδίου, κάθε πολίτης θα έχει εγγραφεί σε οικογενειακό γιατρό ο οποίος θα έχει το πλήρες ιστορικό του και θα τον συμβουλεύει σε όλα τα θέματα υγείας του. Θα είναι εκείνος που θα τον παραπέμπει σε ειδικό γιατρό αναλόγως το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει ή σε δημόσιο νοσοκομείο. Οι πολίτες εγγράφονται στους οικογενειακούς γιατρούς μέσω της πλατφόρμας rdv.ehealthnet.gr, στην οποία μπαίνουν με κωδικούς taxisnet και τον ΑΜΚΑ τους.