Rebate και Claw back : Οι αλχημείες του Υπουργείου Υγείας

Τα μαγικά μέτρα του ΕΟΠΥΥ δεν αγγίζουν τα προβλήματα του χώρου που εποπτεύει.

 Η έκπτωση αξιών, μεθόδων και πρακτικών έχει εξελιχθεί σε ζούγκλα. Όπου ζούγκλα σημαίνει αγώνας επιβίωσης.

Του Αριστείδη Κάντα, Βιοπαθολόγου 

Για όσους δεν υφίστανται το δρεπάνι του «rebate» και του «claw back», οι έννοιες αυτές είναι άγνωστες, όπως άγνωστες ήταν και για τους παθόντες, πριν από το 2012 που εμφανίστηκαν σε νόμο του Υπουργείου Υγείας (ΥΥ). Τάχιστα, λοιπόν, ας αναφέρουμε πως πρόκειται για εργαλεία που ανακαλύφτηκαν από το Υπουργείο Υγείας προκειμένου να περιορίσει τις υπερβολικές δαπάνες του, στο φάρμακο, στις διαγνωστικές εξετάσεις και σε άλλες δαπάνες των υπηρεσιών υγείας. 

Τα γεγονότα έχουν ως εξής: To 2012, το ΥΥ αποφάσισε ο προϋπολογισμός του Εθνικού Οργανισμού Υγείας (ΕΟΠΥΥ) να είναι κλειστός και μάλιστα μειωμένος τουλάχιστον κατά 50% σε σχέση με τις δαπάνες του Οργανισμού πριν από το 2012. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, το ΥΥ Υγείας είχε την ευρηματική ιδέα της εισαγωγής των εργαλείων «rebate» και «claw back», τα οποία περικόπτουν τα αιτούμενα ποσά στους λογαριασμούς που υποβάλλουν οι συμβεβλημένοι που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στου ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ. 

Σε αδρές γραμμές, τα μέτρα αυτά λειτουργούν ως εξής: Το «rebate», κατά πρώτον, εφαρμόζει εκπτώσεις στους λογαριασμούς που υποβάλλουν οι συμβεβλημένοι πάροχοι με τη λογική του Προκρούστη. Στους υψηλούς λογαριασμούς, οι οποίοι προφανώς οφείλονται σε υψηλό πλήθος υπηρεσιών, επιβάλλονται μεγάλες περικοπές – εκπτώσεις έτσι ώστε να μικρύνουν, ενώ στους χαμηλούς λογαριασμούς, οι περικοπές είναι μικρότερες ή και καθόλου. 

Μετά την αφαίρεση των εκπτώσεων-«rebate», στη συνέχεια, το «claw back» περικόπτει τα εναπομείναντα ποσά των λογαριασμών, ανάλογα με την υπέρβαση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ. Για παράδειγμα, αν το ποσόν που το σύνολο των Διαγνωστικών Κέντρων (ΔΚ) ζητάει από τον ΕΟΠΥΥ είναι διπλάσιο του ετήσιου προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ, τότε στον λογαριασμό του κάθε ΔΚ γίνεται περικοπή κατά 50%. 

Στο σημείο αυτό αξίζει να τεθεί ένα ερώτημα: Γιατί για τις έννοιες «εκπτώσεις»-«rebate» και «αρπαγή»-«claw back» χρησιμοποιήθηκαν ξενικοί όροι; Μήπως γιατί η Ελληνική γλώσσα είναι φτωχή και δεν μπορεί να τις εκφράσει; Η απάντηση είναι απλή: Είναι τέτοιου μεγέθους η λεηλασία που περιέχεται στο νόμο περί «rebate» και «claw back» που οι εμπνευστές του ντρέπονταν να την πουν στα Ελληνικά. 

Τέλος πάντων, η εφαρμογή των δύο αυτών «μαγικών» μέτρων λειτούργησε στην εντέλεια. Οι προϋπολογισμοί του ΕΟΠΥΥ τις χρονιές 2013, 2014 και 2015 υλοποιήθηκαν στο ακέραιο. Όμως, οι περικοπές του 50% ήταν εξοντωτικές για τα Διαγνωστικά Κέντρα, τα οποία εξέφρασαν την αγανάκτησή τους προς τον ΕΟΠΥΥ. 

Και τότε, οι μάγοι του ΕΟΠΥΥ, προκειμένου να αμβλύνουν τη χρήση των «Rebate» και «Claw back», σοφίστηκαν ένα άλλο εύρημα. Πήραν τον τιμοκατάλογο των εργαστηριακών εξετάσεων που σημειωτέον ίσχυε από το 1991 και μείωσαν τις τιμές του κατά 50% περίπου. Πράγμα που σημαίνει πως οι λογαριασμού που υποβάλλουν πλέον τα Διαγνωστικά Κέντρα μειώθηκαν στο μισό. Παρ’ όλα αυτά, δεν καταργήθηκαν τα «rebate» και «claw back», τα οποία συνεχίζουν να είναι απαραίτητα στην κοπτική-ραπτική προκειμένου να υλοποιείται με ακρίβεια ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ. 

Το συμπέρασμα είναι πως με τις μεθόδους αυτές το YY, ο ΕΟΠΥΥ εν προκειμένω, ενδιαφέρεται αποκλειστικά και μόνον για να λύσει το ταμειακό του πρόβλημα, χωρίς καθόλου να σκοτίζεται για την εύρυθμη λειτουργία στον τομέα που εποπτεύει. Δε νοιάζεται να εξορθολογήσει το σύστημα έτσι ώστε να περιοριστεί η υπερσυνταγογράφηση, η προκλητή συνταγογράφηση, η πλασματική συνταγογράφηση και η κατευθυνόμενη συνταγογράφηση, που για πολλές δεκαετίες αποτελεί ανοιχτή πληγή στο χώρο της Υγείας. 

Το Υπουργείο Υγείας, με τις αλχημείες που εφαρμόζει, δηλώνει με κυνισμό: Εγώ αυτά τα χρήματα διαθέτω κι εσείς κάνετε ό,τι σας αρέσει. Γράψτε εικονικές εξετάσεις, συνεχίστε την υπερσυνταγογράφηση και την κατευθυνόμενη συνταγογράφηση προς συγκεκριμένα εργαστήρια, ζητήστε περιττές εξετάσεις, ικανοποιήστε τις απαιτήσεις των ασθενών σας που σας ζητούν φάρμακα και εξετάσεις που εκείνοι αποφασίζουν. Κάνετε ό,τι θέλετε. Εμάς το ζήτημα δε μας αφορά γιατί εμείς το πρόβλημά μας το λύσαμε. Επί τέλους, ο προϋπολογισμός μας εφαρμόζεται στα μέτρα μας. 

Έτσι, εκεί που νομίζαμε πως η οικονομική κρίση μπορεί να αποτελέσει και μια ευκαιρία για την εξυγίανση των νοσηρών πρακτικών που κατέστρεψαν τη χώρα, διαπιστώνουμε πως κάτι τέτοιο δε συνέβη. Τα μαγικά μέτρα του ΕΟΠΥΥ δεν αγγίζουν τα προβλήματα του χώρου που εποπτεύει. Περιορίζονται στην εξ ορισμού περιστολή των δαπανών του κράτους και τέρμα. Πράγμα που σημαίνει πως φθάσαμε σ’ ένα καινούριο δόγμα: Άλλο το κράτος και άλλο η κοινωνία. Το κράτος νοιάζεται για το συμφέρον του και η κοινωνία ας νοιαστεί για το δικό της. Το κράτος πορεύεται με τα προνόμια και την ασφάλεια που του παρέχουν οι νόμοι που για λογαριασμό του ψηφίζονται «εν μια νυκτί» και η κοινωνία, οι γιατροί, οι ασθενείς και τα ΔΚ, εν προκειμένω, ας νοιαστούν για το δικό τους. 

Για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ το νέο δόγμα αποτελεί πλέον γεγονός. Η έκπτωση αξιών, μεθόδων και πρακτικών έχει εξελιχθεί σε ζούγκλα. Όπου ζούγκλα σημαίνει αγώνας επιβίωσης. Και ο αγώνας επιβίωσης νομιμοποιεί τη συναλλαγή μεταξύ των εμπλεκομένων, την κλοπή και την απάτη μεταξύ των ανταγωνιστών, την αδιαφορία για την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Σε ωραίο σημείο φθάσαμε!