Τρία βήματα για καλύτερες υπηρεσίες και μικρότερο κόστος μέσω ψηφιακής υγείας

Από Άννα Παπαδομαρκάκη Healthmag.gr

Πολλαπλασιαστή ισχύος αποτελεί η ψηφιακή υγεία, αφού στις ανεπτυγμένες χώρες η επένδυση ενός ευρώ σε αυτήν, οδηγεί σε εξοικονόμηση 7 ευρώ. Εντούτοις, στη χώρα μας, επενδύεται ετησίως μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό από τον ετήσιο Προϋπολογισμό του τομέα της Υγείας και συγκεκριμένα μόλις το 1,5 τoις χιλίοις της δημόσιας δαπάνης υγείας, δηλαδή τουλάχιστον 10 φορές λιγότερο από όσο θα έπρεπε να είναι, βάσει πρακτικών άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Την ίδια στιγμή, η δημόσια δαπάνη για φαρμακευτικά και άλλα υγειονομικά αναλώσιμα στα δημόσια νοσοκομεία ανέρχεται κοντά στα 2 δις ευρώ, ενώ η συνολική δαπάνη του φαρμάκου (Νοσοκομειακό Φάρμακο, Φάρμακα ΕΟΠΥΥ, Αποζημιωμένο Φάρμακο Κοινότητας) αγγίζει στα 3,9 δις. ευρώ σύμφωνα με τη σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ.

Συνολικά, η δαπάνη υγείας κυμαίνεται γύρω στα 14,5 δισ. ευρώ, ενώ οι δημόσιες δαπάνες υγείας ανέρχονται κοντά στα 9 δις ευρώ στο δημόσιο τομέα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

Το κράτος δαπανά συνολικά για την ηλεκτρονική υγεία, σε ετήσια βάση, κοντά στα 13 εκ. ευρώ (Δημόσια Νοσοκομεία, ΗΔΙΚΑ, ΕΟΠΥΥ κα), ενώ ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών των εταιρειών και οργανισμών ηλεκτρονικής υγείας στην Ελλάδα ανέρχεται περίπου στα 30 εκ. ευρώ, τόσο για τον Δημόσιο όσο και για τον Ιδιωτικό Τομέα Υγείας.

Τα στοιχεία αυτά, παραθέτει έκθεση του Ελληνικού Συνδέσμου Πληροφορικής Υγείας (ΕΣΠΥ), με αφορμή πρότασή του για την πρόληψη και προαγωγή της υγείας του πληθυσμού.

Στην έκθεση, επισημαίνεται ακόμη, ότι η εφαρμογή Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας στους παρόχους υγείας μπορεί :

να μειώσει την άσκοπη επανάληψη των παρακλινικών εξετάσεων τουλάχιστον κατά 6%, ενώ η εφαρμογή διαδικασιών στην εκτέλεσή τους μπορεί να οδηγήσει στην μείωση των εξετάσεων κατά 20%.

να μειώσει τις ημέρες νοσηλείας τουλάχιστον κατά 5% και

να μειώσει τα λάθη στην φαρμακευτική αγωγή από 50% έως 90%.

Στην πρότασή του ο Σύνδεσμος σημειώνει πως η Ψηφιακή Υγεία, έχει τεράστια θετική επίδραση στην καθημερινότητα των ιατρών και ευρύτερα των λειτουργών και επαγγελματιών υγείας και σίγουρα των πολιτών, ενώ παράλληλα αποτελεί το βασικό εργαλείο για την πληροφόρηση του Υπουργείου Υγείας και των επιτελικών του δομών, τη χάραξη νέων στρατηγικών και την αποτελεσματική διοικητική λειτουργία των φορέων Υγείας.

Έτσι, προτείνει να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις και στους οργανισμούς για να αναπτύξουν και να επενδύσουν σε νέες ψηφιακές υπηρεσίες υγείας προς όφελος όλων, αλλά κυρίως των πολιτών.

Η πρόταση

Ο Σύνδεσμος προτείνει την διάρθρωση της ψηφιακής υγείας σε τρεις πυλώνες, ως εξής:

Πρώτος Πυλώνας: Ενίσχυση της Συμμετοχικότητας του Πολίτη (Participatory Medicine – Συμμετοχική Υγεία) ως απαραίτητο στοιχείο κάθε δράσης πρόληψης και προαγωγής της υγείας.

Δεύτερος Πυλώνας: Υιοθέτηση και Διείσδυση των Καινοτόμων Υπηρεσιών Υγείας που θα συμβάλουν στην παρακολούθηση του επιπέδου της υγείας του πολίτη, στην ενεργή συμμετοχή του, προλαμβάνοντας και εξοικονομώντας δαπάνες από την δευτεροβάθμια φροντίδα, με αποτέλεσμα τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό όφελος.

Τρίτος Πυλώνας: Στοχευμένη ενίσχυση της νέας οικονομίας της πληροφορικής, η οποία μπορεί να θέσει την Ελλάδα σε κέντρο καινοτομίας για την ψηφιακή υγεία και έτσι να οδηγήσει στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών προς όφελος της οικονομίας της χώρας, να μετακυλήσει μέρος των δαπανών Υγείας στην νέα οικονομία και να επιφέρει σημαντική μείωση των δαπανών της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας.

Για την επίτευξη των τριών ανωτέρω πυλώνων προτείνει τις ακόλουθες παρεμβάσεις οι οποίες δεν επιφέρουν Δημοσιονομικό Κόστος.

Μετασχηματισμός της ΗΔΙΚΑ σε φορέα παροχής υπηρεσιών πυρήνα

Η ΗΔΙΚΑ θα πρέπει να ανασχηματιστεί ώστε να παρέχει υπηρεσίες μόνο μέσω διαλειτουργικότητας με άλλες εφαρμογές υφιστάμενες ή νέες, κάτω από ένα πλαίσιο πιστοποίησης και ασφάλειας. Με αυτό το τρόπο θα επιταχυνθεί ο κύκλος εφαρμογής νέων λειτουργικοτήτων και πολιτικών ψηφιακής υγείας και θα παρασχεθούν κίνητρα επένδυσης και βιωσιμότητας σε φορείς του ιδιωτικού τομέα με στόχευση την εξωστρέφεια.

Στο σημείο αυτό, φέρνει ως παράδειγμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Δημόσιο Οργανισμό για την Ηλεκτρονική Υγεία του Βελγίου o οποίος:

■ Δεν αναπτύσσει το ίδιο λογισμικό για τη διαχείριση των ηλεκτρονικών αρχείων των ασθενών. Αυτό είναι επιλογή του Παρόχου Υπηρεσιών Υγείας και των παρόxων λογισμικού που αυτοί επέλεξαν.

■ Δεν έχει μονοπώλιο στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών σε φορείς της υγειονομικής περίθαλψης.

Στη βάση αυτή ο κυρίαρχος σκοπός της ΗΔΙΚΑ θα μπορούσε να είναι:

■ η ασφάλεια, η φιλοξενία και η διαλειτουργικότητα για τα ιατρικά δεδομένα των Πολιτών και όχι η παροχή μέσω τρίτων ιδιωτών κατασκευαστών, εφαρμογών όπως αυτές της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης και του Εθνικού Φακέλου Υγείας.

■ η παροχή υποστήριξης σε ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστήμια, εκπροσώπους παρόχων υπηρεσιών υγείας, εταιρειών .

Σημειώνει μάλιστα πως δεν είναι βιώσιμο η ΗΔΙΚΑ ΑΕ να υποστηρίζει 60.000 χρήστες (ιατρούς και φαρμακεία) και αύριο 10.000.000 πολίτες.

Αυτό το μοντέλο είναι ξεπερασμένο, διότι έχει μεγάλο κόστος με αποτέλεσμα χαμηλού επιπέδου υπηρεσίες υποστήριξης, υστέρηση στην ανάπτυξη νέων ψηφιακών υπηρεσιών και δυσαρέσκεια στην ιατρική κοινότητα και στην κοινωνία των πολιτών.

Άμεση Ανάγκη Πιστοποίησης

Στο σημείο αυτό, ο ΕΣΠΥ επισημαίνει την ανάγκη πιστοποίησης της ασφάλειας, της λειτουργικότητας και της διαλειτουργικότητας των εφαρμογών ψηφιακής υγείας που διασυνδέονται με τις υπηρεσίες πυρήνα και με τις βάσεις δεδομένων του Υπουργείου Υγείας, της ΗΔΙΚΑ και του ΕΟΠΥΥ και των υπολοίπων φορέων.

Τονίζει ότι σήμερα, καμία από τις εφαρμογές ηλεκτρονικής υγείας που διαλειτουργούν δεν είναι πιστοποιημένες. Δεν υπάρχει έστω, μια συμβατική σχέση των μερών για την χρήση των συστημάτων διαλειτουργικότητας και πρόσβασης των χρηστών των τρίτων εφαρμογών στα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα

Αντίθετα, η διαλειτουργικότητα σε τεχνικό επίπεδο είναι υποβαθμισμένη διότι παρέχεται χωρίς μεθοδολογία και τεχνική διαφάνεια.

Ενίσχυση της καινοτομίας και ανάπτυξης της νέας οικονομίας

Ο ΕΣΠΥ σημειώνει ότι από τα παραδείγματα άλλων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει παρατηρηθεί μεγάλη ανάπτυξη σε καινοτόμες υπηρεσίες Υγείας προς τους πολίτες και προς την ενίσχυση των νέων μοντέλων Πρόληψης και Προαγωγής Υγείας από την στιγμή που ακολουθήθηκαν οι προαναφερόμενες παρεμβάσεις.

Και προσθέτει, πως οφείλουμε ως χώρα να θέσουμε στόχο την ενίσχυση των πολλαπλασιαστών των βασικών δεικτών αυτής της οικονομίας η οποία θα εκφραστεί και από τον υποβιβασμό του κόστους λειτουργίας του συστήματος υγείας.