ΚΟΜΥ, ΤΟΜΥ και … το κακό συναπάντημα

του Ξενοφώντα Κ. Κροκίδη 

Διευθυντή Β΄ Παθολογικής Κλινικής 

Γενικού Νοσοκομείου Καβάλας 

Το Υπουργείο Υγείας στην προσπάθειά του για μια πιο ουσιαστική συμμετοχή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, προχώρησε πρόσφατα στη δημιουργία πεντακοσίων (500) Κινητών Ομάδων Υγείας (ΚΟΜΥ) Ειδικού Σκοπού για τη λήψη δειγμάτων βιολογικού υλικού και νοσηλευτική βοήθεια σε ύποπτα η πιθανά κρούσματα κορονοϊού, υπό την καθοδήγηση και τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Οι ΚΟΜΥ εντάσσονται στο δίκτυο της ΠΦΥ και διασυνδέονται και με άλλες μονάδες παροχής υγείας (ΦΕΚ 1177/Β΄, 6-4-2020). 

Το σχέδιο δράσης του Υπουργείου Υγείας για ενδυνάμωση του ρόλου της ΠΦΥ στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού περιλαμβάνει επίσης : 

α) Τη λειτουργία Κέντρων Υγείας ΚΥ – COVID επί 24ωρου βάσεως για τη διαλογή (διερεύνηση) διαχείριση ασθενών με λοίμωξη αναπνευστικού, που δεν χρήζουν παραπομπής σε νοσοκομείο, και 

β) Τα Κέντρα Υγείας 24ωρης λειτουργίας που θα εξυπηρετούν τους ασθενείς με χρόνια νοσήματα : υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακή ανεπάρκεια κα. (Δελτίο Τύπου Υπουργείου Υγείας, 3-4-2020). 

Το νέο αυτό δημιούργημα (ΚΟΜΥ), φέρνει αβίαστα στη μνήμη μας την αποτυχημένη προσπάθεια μετασχηματισμού στην ΠΦΥ μέσω της δημιουργίας των Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ). Ενώ στον αρχικό σχεδιασμό ήταν προγραμματισμένες να λειτουργήσουν ως «Ιατρεία Γειτονιάς», κάτι τέτοιο δεν υλοποιήθηκε και οδήγησε σε απογοήτευση όλων όσων στήριξαν με επιχειρήματα τη δημιουργία – λειτουργία τους ως ένα νέο θεσμό στο πλαίσιο της ΠΦΥ. 

Σύμφωνα με τον Καθηγητή Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννη Τούντα, στην Ελλάδα έχουμε πρωτοβάθμια περίθαλψη και μάλιστα εν αφθονία. Αυτό που δεν έχουμε είναι Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), η οποία εκτός από περίθαλψη προσφέρει πρόληψη και φροντίδα, μέσω συγκεκριμένων θεσμών, όπως είναι τα Κέντρα Υγείας (ΚΥ) και η Οικογενειακή Ιατρική, προκειμένου η ΠΦΥ να είναι προσιτή, συνεχής και διαθέσιμη καθ’ όλο το 24ωρο (Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 21-3-2008). 

Πρωτοβάθμια Περίθαλψη ≠ Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) 

Από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα, ότι όλες οι προσπάθειες ανασχεδιασμού της ΠΦΥ ήταν προσχηματικού χαρακτήρα, και δεν βασίζονται σε ένα μακρόπνοο, υλοποιήσιμο πρόγραμμα οργάνωσης της εξωνοσοκομειακής φροντίδας, στο οποίο κεντρική θέση πρέπει να έχουν οι δημόσιες δομές υγείας (Κέντρα Υγείας, Περιφερειακά Ιατρεία) και οι λειτουργοί τους και διακριτό – συμπληρωματικό ρόλο οι ιδιώτες γιατροί και οι αυτοαπασχολούμενοι εργαστηριακοί γιατροί (Βιοπαθολόγοι, Ακτινολόγοι κα).