18η Έκθεση Προόδου Παρατηρητηρίου Covid19

11 Οκτωβρίου, 2020

Παρατηρητήριο Covid19

18η έκθεση

Περίοδος 1 – 7 Οκτωβρίου 2020

Η 18η έκθεση προόδου του Παρατηρητηρίου αφορά το διάστημα 1 έως 7 Οκτωβρίου και έχει ως στόχο να διαπιστωθεί κατά πόσο οι τάσεις στους βασικούς άξονες παρατήρησης, που είχαν ήδη διαφανεί από τις προηγούμενες εκθέσεις, επαληθεύονται ή αντιστρέφονται με την προσθήκη ολοένα και περισσότερων επικαιροποιημένων δεδομένων.

Στον άξονα της υγείας και της πολιτικής προστασίας, η τελευταία εβδομάδα εμφανίζει επιδείνωση με αύξηση στον μέσο όρο ημερησίων κρουσμάτων (με συνεχιζόμενη έντονη ημερήσια μεταβλητότητα), σταθεροποίηση του ημερήσιου αριθμού θανάτων και αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων.

Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των ημερησίων κρουσμάτων διαμορφώνεται σε 7ήμερη κυλιόμενη βάση στα 354 κρούσματα από 314 στην προηγούμενη έκθεση. Περισσότερο από το 50% των νέων κρουσμάτων συνεχίζει να καταγράφεται στην Αττική. Επισημαίνεται ότι στο εξεταζόμενο διάστημα (1-7 Οκτωβρίου), σε τρεις ημέρες καταγράφηκαν πάνω από 400 κρούσματα, ενώ στις 2 Οκτωβρίου σημειώθηκε νέο αρνητικό ρεκόρ 460 κρουσμάτων. Ο μέσος όρος ηλικίας των κρουσμάτων είναι τα 40 έτη.

Πίνακας 1: Κρούσματα ανά ημέρα (κυλιόμενοι 7-ημεροι μέσοι όροι), 07.10.20

Χώρα	Μέσος όρος	Μ.Ο. ανά 1 εκ. κατοίκους	Χώρα	Μέσος όρος	Μ.Ο. ανά 1 εκ. κατοίκους
Ολλανδία	3,700	216	Σλοβενία	168	81.1
Ισπανία	9,306	199.1	Δανία	426	73.6
Γαλλία	11662	178.7	Κροατία	221	54
Ηνωμένο Βασίλειο	10936	161.1	Αλβανία	145	50.6
Βέλγιο	1846	159.3	Σουηδία	463	45.8
Ρουμανία	1935	100.6	Ιταλία	2317	36.5
Αυστρία	857	95.2	Ελλάδα	354	32.8
Ευρωπαϊκή Ένωση	–	94.7	Βουλγαρία	228	31.5
Βόρεια Μακεδονία	171	82.2	Γερμανία	2262	26.1
Πορτογαλία	836	82	Σερβία	69	10.2

Πηγή: www. ourworldindata.org

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο αριθμός των ασθενών που χρειάζονται διασωλήνωση παρουσιάζει αυξητική τάση από τα τέλη Αυγούστου, γεγονός που καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη πίεση στο σύστημα υγείας. Η πληρότητα σε κλίνες ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 στην επικράτεια παρουσιάζει αύξηση στο 37% (από 32% στην προηγούμενη έκθεση), σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Στην Αττική, η πληρότητα κλινών ΜΕΘ/ΜΑΦ για κρούσματα COVID-19 ανέρχεται σε 65%.

Συμπερασματικά, η παρούσα κατάσταση συνεχίζει να απαιτεί πολύ αυξημένη επαγρύπνηση και αυστηρή τήρηση των προληπτικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί.

Ο κυλιόμενος μέσος όρος των τεστ ανά ημέρα διαμορφώθηκε σε 10.212 την τελευταία εβδομάδα. Μεγάλο μέρος αυτών πραγματοποιείται με δειγματοληπτικούς ελέγχους στις πύλες εισόδου της χώρας και με στοχευμένους ελέγχους σε διάφορες περιοχές της επικράτειας. Σύμφωνα με τα διαγνωστικά test που πραγματοποιούνται σε όλη την χώρα, ποσοστό 5% – 12% των κρουσμάτων είναι εισαγόμενα. Παράλληλα, το τελευταίο επταήμερο έχουν διενεργηθεί συνολικά 15.252 έλεγχοι ταχείας ανίχνευσης αντισωμάτων (Rapid Ag).

Το πλήθος των διασωληνωμένων ασθενών στις ΜΕΘ αυξήθηκε σε 88 (από 78 στην προηγούμενη έκθεση), ενώ ο μέσος όρος του ημερήσιου αριθμού των θανάτων παρέμεινε σχεδόν σταθερός σε 4,7 (από 4,9). Σύμφωνα με τα διεθνή διαθέσιμα δεδομένα, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται σε σχετικά καλή κατάσταση στον δείκτη θανάτων λόγω COVID ανά 1 εκ. κατοίκους (104η θέση / 40 θάνατοι ανά 1 εκ. κατοίκους) όταν ο μέσος όρος παγκοσμίως είναι 137,9 θάνατοι ανά 1 εκ. κατοίκους. Ο ρυθμός διπλασιασμού των κρουσμάτων διαμορφώθηκε σε 36 από 35 ημέρες και των θανάτων σε 68 από 100 ημέρες.

Συνολικά, με βάση τις προαναφερθείσες τάσεις, ο ΕΟΔΥ εκτιμά ότι ο δείκτης Rt για την επικράτεια παραμένει στην μονάδα, ενώ για την περιφέρεια Αττικής ο δείκτης Rt υπολογίζεται οριακά άνω της μονάδας.

Η κινητικότητα του πληθυσμού, στις περισσότερες κατηγορίες, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες μεταβολές σε σχέση με την προηγούμενη έκθεση. Το μόνο αξιοσημείωτο αποτέλεσμα είναι η μείωση της κινητικότητας στα πάρκα και τους υπαίθριους χώρους.

Ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) της Markit για τον τομέα μεταποίησης στην Ελλάδα ενισχύθηκε για δεύτερο συνεχόμενο μήνα κατά 0,6 μονάδες, στις 50 μονάδες τον Σεπτέμβριο, που αποτελεί την υψηλότερη τιμή από τον Φεβρουάριο. Τιμή του δείκτη PMI πάνω από 50 υποδηλώνει επέκταση της δραστηριότητας του μεταποιητικού τομέα σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, ενώ τιμή κάτω των 50 υποδηλώνει συστολή. Τα στοιχεία της έρευνας υπέδειξαν ότι οι λειτουργικές συνθήκες στον μεταποιητικό τομέα παρέμειναν αμετάβλητες τον Σεπτέμβριο, δίνοντας τέλος σε μία περίοδο έξι μηνών συνεχούς συρρίκνωσης. Παράλληλα, η παραγωγή σταθεροποιήθηκε σε γενικές γραμμές, ενώ καταγράφηκε η ταχύτερη αύξηση του αριθμού των εργαζομένων σε διάστημα επτά μηνών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία εμπορευματικών συναλλαγών της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), η συνολική αξία εξαγωγών – αποστολών μειώθηκε κατά -14,2% τον Αύγουστο, ενώ οι εισαγωγές – αφίξεις κατέγραψαν μεγαλύτερο ρυθμό πτώσης (-19,6%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές και εισαγωγές υποχώρησαν κατά -5% και -7% αντίστοιχα τον Αύγουστο. Την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά -11,9% και οι εισαγωγές κατά -15,1%. Αξίζει να σημειωθεί ότι χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές παρουσίασαν μικρή αύξηση (+0,8%) στο οκτάμηνο, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά -6,8% την ίδια περίοδο.

Όσον αφορά τους πρόδρομους δείκτες οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε κατά -1,6% τον Σεπτέμβριο, με τον ρυθμό πτώσης να δείχνει σημάδια επιτάχυνσης (-6,3%) τις πρώτες τέσσερις ημέρες του Οκτωβρίου. Τα στοιχεία του Bruegel για την εβδομαδιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας υποδεικνύουν μείωση -5% την εβδομάδα 28 Σεπτεμβρίου έως 2 Οκτωβρίου, έναντι πτώσης -3% την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως τις 2 Οκτωβρίου, η μέση εβδομαδιαία μείωση στην Ελλάδα ανήλθε σε -6,1% έναντι -4,9% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Σε χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά, όπως η Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία, τα ποσοστά μεταβολής ήταν -5,9%, -7,3% και -12,1% αντίστοιχα για την ίδια περίοδο.

Ο ρυθμός μείωσης του αριθμού επιβατών, τόσο των διεθνών όσο και των εσωτερικών πτήσεων, στο ΔΑΑ το πρώτο πενθήμερο του Οκτωβρίου παρέμεινε σε επίπεδα αντίστοιχα του Σεπτεμβρίου. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του αριθμού των επιβατών διεθνών πτήσεων μειώθηκε κατά -70% το πρώτο πενθήμερο του Οκτωβρίου σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, ενώ ο αριθμός των επιβατών εσωτερικών πτήσεων κατέγραψε μικρότερη πτώση κατά -56,5%. Συνολικά, ο μέσος ημερήσιος αριθμός επιβατών εξωτερικών και εσωτερικών πτήσεων το πρώτο πενθήμερο του Οκτωβρίου ανήλθε σε 17,305 και 10,653 αντίστοιχα.

Ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών συνέχισε να ενισχύεται με ισχυρό διψήφιο ρυθμό για πέμπτο συνεχόμενο μήνα επιταχυνόμενος σε +37,1% το διάστημα 1 – 25 Σεπτεμβρίου, έναντι αύξησης κατά +30,5% τον Αύγουστο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως 25 Σεπτεμβρίου, ο όγκος ηλεκτρονικών συναλλαγών εμφανίζει μέση αύξηση +24,3%, με τάση επιτάχυνσης μετά τον Μάιο και την σταδιακή άρση του lockdown. Παράλληλα, η αξία των ηλεκτρονικών συναλλαγών αυξάνεται για τέταρτο συνεχόμενο μήνα κατά +2,8% το διάστημα 1 – 25 Σεπτεμβρίου από +2,9% τον Αύγουστο. Συνολικά, στο διάστημα από τις αρχές Μαρτίου έως 25 Σεπτεμβρίου, η αξία ηλεκτρονικών συναλλαγών καταγράφει ρυθμό αύξησης +1,5%.

Οι πληρωμές μέσω του συστήματος ΔΙΑΣ στο δημόσιο εμφανίζουν συνολικά μείωση σε σχέση με πέρυσι για το διάστημα από 23 Μαρτίου έως 25 Σεπτεμβρίου, γεγονός που συνδέεται με την αναστολή πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων για όσους πλήττονται. Εντούτοις, το ποσοστό μείωσης τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο εμφανίζει επιβράδυνση σε σύγκριση με την επίδοση του Ιουλίου.

Όσον αφορά την εξέλιξη των καταναλωτικών δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων, η περίοδος 23 Μαρτίου – 1 Οκτωβρίου καταγράφει μείωση -9,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Σεπτέμβριο ο ρυθμός μεταβολής (-1,7%) επιβραδύνθηκε σε σύγκριση με τον Αύγουστο (-4,4%).

Σταδιακή βελτίωση εμφανίζουν τομείς της οικονομικής δραστηριότητας που είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με ραγδαία και απότομη μείωση της ζήτησης λόγω της επιβολής των μέτρων περιορισμού.

Σημαντική αύξηση συνεχίζει να καταγράφεται στα διόδια (+97,9% τον Σεπτέμβριο από +122,2% τον Αύγουστο), στις υπηρεσίες courier (+64,7% από +47,6%), στους φούρνους (+61,5% από +68,5%), στις εταιρίες ενέργειας (+57,5% από +62,4%), στα φαρμακεία (+36,2% από +27,7%), στα οικοδομικά υλικά (+29,1% από +30%), στα super markets και παντοπωλεία (+20,2% από +19,2%).

Τονίζεται πως οι παραπάνω αυξήσεις αντικατοπτρίζουν και μια μεταστροφή των πολιτών σε ηλεκτρονικά κανάλια πληρωμών και δεν αποτελούν αποκλειστικά ένδειξη αυξημένης ζήτησης.

Αντίθετα, μείωση συνεχίζει να παρατηρείται στους χώρους εστίασης (-16,1% τον Σεπτέμβριο από -7,9% τον Αύγουστο), στις εταιρίες μεταφορών (-55,5% από -30,1%), στα πολυκαταστήματα (-71,7% από -68,4%) και στα ταξιδιωτικά γραφεία (-72% από -64%).

Εν κατακλείδι, τα ευρήματα της 18ης έκθεσης προόδου του Παρατηρητηρίου καταδεικνύουν επιδείνωση του υγειονομικού σκέλους με αύξηση του μέσου όρου ημερησίων κρουσμάτων, με έντονη ημερήσια μεταβλητότητα, σταθεροποίηση των ημερήσιων θανάτων και αύξηση του αριθμού των διασωληνωμένων ασθενών. Επίσης, ο δείκτης Rt για την επικράτεια παραμένει σε 1, ενώ στην Αττική υπολογίζεται οριακά άνω της μονάδας. Στο οικονομικό σκέλος, επισημαίνεται η βελτίωση του δείκτη PMI για δεύτερο συνεχόμενο μήνα τον Σεπτέμβριο, η μείωση των εισαγωγών και εξαγωγών στον Αύγουστο, η υποχώρηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας τις πρώτες ημέρες του Οκτωβρίου, καθώς και η συνεχιζόμενη ενίσχυση τόσο του όγκου, όσο και της αξίας, ηλεκτρονικών συναλλαγών κατά το διάστημα 1 – 25 Σεπτεμβρίου.