Deutsche Bank: Tραπεζική κρίση στην καρδιά της Ευρώπης

AP / Natasha Livingstone

Σπύρος Αλεξόπουλος - Liberal.gr

Όποιος έχει ζήσει την εμπειρία της επιδρομής μυρμηγκιών στο σπίτι του, και ειδικά στην κουζίνα του, ξέρει πως υπάρχουν φορές που λίγο μετά τον εντοπισμό του πρώτου μυρμηγκιού ακολουθεί ο εντοπισμός του δεύτερου και λίγο αργότερα γίνεται αντιληπτό πως στο πάτωμα ή στο ντουλάπι υπάρχει ένας χείμαρρος εντόμων.

Κάτι παρόμοιο γίνεται μερικές φορές στο χρηματιστήριο και το ένα πρόβλημα διαδέχεται το άλλο καταποντίζοντας τις αγορές. Από την 8η Μαρτίου και μετά τον ρόλο των μυρμηγκιών παίζουν οι τραπεζικές μετοχές στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Το πρώτο μυρμήγκι ήταν η Silicon Valley Bank και την ακολούθησαν αρκετές άλλες στις ΗΠΑ ενώ στην Ευρώπη τον ρόλο αυτό έπαιξε η Credit Suisse (CSGN ZURICH, CS NYSE), η οποία αναγκάστηκε να δεχθεί την απορρόφησή της από την συμπατριώτισσά της UBS (UBSG ZURICH, UBS NYSE).

Την προηγούμενη Παρασκευή ζήσαμε μία δύσκολη χρηματιστηριακή ημέρα κατά την οποία οι επενδυτές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα θέαμα που δεν ήξεραν πως να αντιμετωπίσουν: την μεγαλύτερη Γερμανική τράπεζα να φαίνεται πως μπορεί να παίξει τον ρόλο του δεύτερου ευρωπαϊκού τραπεζικού μυρμηγκιού.

Χωρίς προφανή λόγο αλλά με τους επενδυτές έτοιμους να πιστέψουν εύκολα οποιαδήποτε αρνητική φήμη ή πληροφορία και να πατήσουν την σκανδάλη των πωλήσεων αν πιστέψουν πως κάποιοι άλλοι έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν το ίδιο, η μετοχή της Deutsche Bank (DBK XETRA, DB NYSE) βρέθηκε μία ώρα μετά την έναρξη της χρηματιστηριακής συνεδρίασης στην Γερμανία να χάνει μέχρι και 15% από το κλείσιμο της Πέμπτης.

Η αφορμή δεν ήταν κάποια φήμη, πληροφορία ή παράξενη δήλωση μετόχου της τράπεζας (όπως είχε γίνει με την Credit Suisse). Ήταν η απότομη άνοδος στην τιμή των χρηματιστηριακών εργαλείων με τα οποία οι επενδυτές ασφαλίζονται απέναντι στον κίνδυνο πτώχευσης μίας επιχείρησης (τα περίφημα CDs για όσους θυμούνται τα προ δεκαετίας και πλέον γεγονότα).

Η κατακόρυφη άνοδος στην τιμή των CDs για την Deutsche Bank έδωσε λοιπόν το σύνθημα για μαζικές πωλήσεις στις μετοχές του τραπεζικού κλάδου, με την γερμανική τράπεζα να υφίσταται τις ισχυρότερες πιέσεις και πολλές άλλες να πέφτουν μέχρι και κατά 10%.

Σύμφωνα με ό,τι έχουμε καταφέρει να διαβάσουμε και να ακούσουμε, δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη πως η τράπεζα αντιμετωπίζει κάποιου είδους πρόβλημα. Όχι γιατί ο καγκελάριος Σολτς δήλωσε πως δεν ανησυχεί καθόλου για την μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας η οποία είναι κερδοφόρα και έχει εξυγιανθεί πλήρως την τελευταία πενταετία, καθώς είναι προφανές πως δεν θα μπορούσε να πει κάτι άλλο ακόμα και αν ανησυχούσε πραγματικά.

Πρέπει όμως να πούμε πως όλοι οι χρηματιστηριακοί αναλυτές και οι δημοσιογράφοι του οικονομικού Τύπου στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ έδειξαν να απορούν με τον καταιγισμό πωλήσεων. Για παράδειγμα, οι αναλυτές του Reuters οι οποίοι πριν μία εβδομάδα έλεγαν πως η Credit Suisse δύσκολα θα κατάφερνε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της τόνιζαν πως η γερμανική τράπεζα δεν είναι στην ίδια θέση.

Επισήμαναν μάλιστα πως η τράπεζα δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει ουσιαστικό κίνδυνο από τα δάνεια που έχει χορηγήσει στις εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων στην χώρα της. Ούτε εξαρτάται από δισεκατομμυριούχους καταθέτες που μεταφέρουν τις καταθέσεις τους με το πάτημα ενός κουμπιού όπως η Credit Suisse και η Silicon Valley Bank.

Ο αρμόδιος αναλυτής της Citigroup δήλωσε η πτώση της μετοχής της γερμανικής τράπεζας ήταν κατ’ ουσία παράλογη. Οι αναλυτές της Autonomous, τμήματος της μεγάλης εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων, δήλωσαν εμφατικά πως η Deutsche Bank δεν είναι η επόμενη Credit Suisse, συμπληρώνοντας πως ούτε η έκθεση της τράπεζας στον τομέα της ανάπτυξης εμπορικών ακινήτων ούτε οι θέσεις της σε παράγωγα προϊόντα δικαιολογούν κάποια ουσιαστική ανησυχία.

Φυσικά, όλα αυτά δεν σημαίνουν πως αν οι αγορές και οι καταθέτες αρχίσουν να πανικοβάλλονται πραγματικά, να ρίχνουν κάθε μέρα τις τιμές και να αποσύρουν τις καταθέσεις τους, η Deutsche Bank και οι υπόλοιπες τράπεζες δεν θα αρχίσουν να αντιμετωπίζουν πραγματικά προβλήματα. Σημαίνουν όμως πως αυτή την στιγμή μιλάμε περισσότερο για μία χρηματιστηριακή παρά για μία τραπεζική κρίση.

Αυτό φάνηκε και στην συνέχεια της χρηματιστηριακής συνεδρίασης της Παρασκευής, καθώς οι απώλειες της μετοχής της Deutsche Bank στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης περιορίστηκαν τελικά στο 8,53% (όχι βέβαια πως αυτό δεν είναι μεγάλο ποσοστό πτώσης) ενώ η μετοχή της στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης μείωσε ακόμα περισσότερο το ποσοστό της πτώσης. Αντίστοιχη βελτίωση σημείωσαν και οι τιμές των μετοχών όλων των άλλων ευρωπαϊκών αλλά και των αμερικανικών τραπεζών.

Φαίνεται λοιπόν πως, προς το παρόν τουλάχιστον, οι επενδυτές ηρέμησαν και ο πανικός υποχωρεί. Είναι όμως αλήθεια πως δεν μπορούμε ακόμα να είμαστε σίγουροι πως οι αγορές δεν πρόκειται να επιτεθούν εκ νέου στην Deutsche Bank ή σε κάποια άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή τράπεζα. Ούτε μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα μεγάλης χειροτέρευσης του κλίματος στα διεθνή χρηματιστήρια.

Σε μία τέτοια περίπτωση, υπάρχει και το ενδεχόμενο να δούμε όλο και περισσότερους επενδυτές να πιστεύουν πως η Deutsche Bank αντιμετωπίζει όντως προβλήματα και να βρεθούμε μπροστά στο φαινόμενο της αυτοεπιβεβαιούμενης προφητείας. Δεν είναι ένα ενδεχόμενο που θεωρούμε πραγματικά πιθανό αλλά στις αγορές (και στην ζωή) δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι για τίποτα.

Με αυτό στο μυαλό μας, δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε πως κατά την χρηματιστηριακή συνεδρίαση της Παρασκευής η τιμή του χρυσού άγγιξε κάποια στιγμή τα 2.006 δολάρια/ουγγιά, ξεπερνώντας για δεύτερη φορά τις τελευταίες μέρες το επίπεδο των 2.000 δολαρίων/ουγγιά, κάτι που είχε να γίνει από τον περσινό Μάρτιο λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία.

Αργότερα την Παρασκευή, ο χρυσός υποχώρησε προς το επίπεδο των 1.980 δολαρίων/ουγγιά, καθώς οι πιέσεις στον τραπεζικό κλάδο μετριάστηκαν. Δεν χρειάζεται και πολλή σκέψη για να καταλάβουμε πως, όσο μικρές και να είναι οι πιθανότητες εμφάνισης πραγματικών προβλημάτων στις μεγάλες τράπεζες, οι επενδυτές έχουν αρχίσει να σκέφτονται όλο και πιο σοβαρά αυτό που λέμε επιλογές ασφαλείας. Ο χρυσός φυσικά είναι συνήθως στις πρώτες θέσεις του σχετικού καταλόγου.

Το πιθανότερο είναι πως η Deutsche Bank δεν θα βρεθεί σε πραγματικά δύσκολη θέση, όχι μόνο λόγω του ότι τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της προς το ασφαλέστερο, αλλά και γιατί οι εποπτικές αρχές στην Ευρώπη είναι βέβαιο πως βρίσκονται ήδη σε κατάσταση συναγερμού. Ακόμα και αν κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου μέχρι την αρχή του Μαρτίου, είναι βέβαιο πως τώρα είναι εντελώς ξύπνιες.

Λογικά δεν θα δούμε πολλά άλλα τραπεζικά μυρμήγκια, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να πάρουμε και τα μέτρα μας