Πώς το αντιγριπικό εμβόλιο βοηθάει το ανοσοποιητικό να καταπολεμήσει τον καρκίνο

Μιχάλης Θερμόπουλος - Onmed.gr

Η έγχυση εμβολίων γρίπης απευθείας σε όγκους πυροδοτεί την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Bigstock

Η αλλαγή του μικροπεριβάλλοντος των όγκων για την αύξηση της ανταπόκρισης του ανοσοποιητικού συστήματος σε αυτούς έχει υπάρξει στόχος αμέτρητων ερευνών και κλινικών μελετών.

Η πλειοψηφία των ασθενών έχει όγκους που είναι “κρύοι”, δηλαδή, οι όγκοι δεν περιέχουν πολλά ανοσοκύτταρα ή έχουν κύτταρα που καταστέλλουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να τους καταπολεμήσει.

Η αύξηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος μέσα σε έναν όγκο μπορεί να τον αλλάξει από "κρύο" σε "καυτό", δηλαδή πιο αναγνωρίσιμο από το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι “ζεστοί” όγκοι εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά ανταπόκρισης στη θεραπεία και οι ασθενείς με τέτοιους όγκους έχουν βελτιωμένα ποσοστά επιβίωσης.

Γιατροί και επιστήμονες στο Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου Rush ανακάλυψαν ότι η έγχυση όγκων με εμβόλια γρίπης, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων εμβολίων για την εποχική γρίπη, μετατρέπει τους ψυχρούς όγκους σε ζεστούς, μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια νέα ανοσοθεραπεία για τη θεραπεία του καρκίνου. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν το 2020 στο Proceedings of the National Academy of Sciences.

Τα αδρανοποιημένα εμβόλια της γρίπης μπορούν να κάνουν τους όγκους “ζεστούς”

Ορισμένες ανοσοθεραπείες χρησιμοποιούν ζωντανά παθογόνα (οργανισμούς που προκαλούν ασθένειες) ως θεραπείες για τον καρκίνο, αλλά αυτές οι θεραπείες έχουν δείξει διαρκή αποτελέσματα μόνο σε περιορισμένο αριθμό ασθενών και τύπους καρκίνου. “Θέλαμε να κατανοήσουμε το πώς οι ισχυρές ανοσολογικές μας αποκρίσεις έναντι παθογόνων -όπως η γρίπη- και τα συστατικά τους θα μπορούσαν να βελτιώσουν την πολύ πιο αδύναμη ανοσοαπόκρισή μας έναντι ορισμένων όγκων”, δήλωσε ο δρ. Andrew Zloza, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Εσωτερικής Ιατρικής του Rush Medical College και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Καρκίνος πνεύμονα

Με βάση δεδομένα από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που είχαν καρκίνο του πνεύμονα και ταυτόχρονα νοσηλεύονταν για λοίμωξη του πνεύμονα από γρίπη έζησαν περισσότερο από εκείνους που είχαν καρκίνο του πνεύμονα χωρίς γρίπη. Βρήκαν παρόμοια έκβαση σε ποντίκια με όγκους και λοίμωξη από γρίπη στον πνεύμονα.

“Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που δεν καταλαβαίνουμε για τις ζωντανές λοιμώξεις και αυτό το αποτέλεσμα δεν επαναλαμβάνεται σε όγκους όπου οι μολύνσεις από γρίπη δεν εμφανίζονται φυσικά, όπως το δέρμα”, είπε ο δρ. Zloza.

Μελάνωμα

Για να βρουν μια εναλλακτική λύση στους περιορισμούς της ζωντανής μόλυνσης, οι ερευνητές αδρανοποίησαν τον ιό της γρίπης, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα εμβόλιο κατά της γρίπης.

Διαπίστωσαν ότι η άμεση ένεση αυτού του εμβολίου στο μελάνωμα του δέρματος ποντικών είχε ως αποτέλεσμα οι όγκοι είτε να αναπτυχθούν πιο αργά είτε να συρρικνωθούν! Η ένεση έκανε τον όγκο “ζεστό”, αυξάνοντας την αναλογία ενός τύπου ανοσοδιεγερτικών κυττάρων (δενδριτικά κύτταρα) στον όγκο, οδηγώντας σε αύξηση ενός τύπου κυττάρων γνωστών ως CD8+ Τ κύτταρα, τα οποία αναγνωρίζουν και σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα.

Είναι σημαντικό ότι η έγχυση ενός όγκου μελανώματος δέρματος στην μία πλευρά του σώματος όχι μόνο είχε ως αποτέλεσμα τη μειωμένη ανάπτυξη αυτού του όγκου, αλλά και την μειωμένη ανάπτυξη ενός δεύτερου όγκου δέρματος στην άλλη πλευρά του ίδιου ποντικού στην οποία δεν είχε γίνει έγχυση με αντιγριπικό εμβόλιο.

Καρκίνος μαστού

Οι συγγραφείς της μελέτης παρατήρησαν παρόμοια συστηματικά αποτελέσματα σε ένα μοντέλο ποντικού με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού, όπου τόσο η ανάπτυξη του πρωτογενούς όγκου όσο και η φυσική εξάπλωση του όγκου του μαστού στους πνεύμονες μειώθηκαν μετά την ένεση αντιγριπικού εμβολίου μόνο στον πρωτοπαθή όγκο. “Με βάση αυτό το αποτέλεσμα, ελπίζουμε ότι στους ασθενείς, η ένεση σε έναν όγκο με εμβόλιο γρίπης θα οδηγήσει σε ανοσοαποκρίσεις και στους άλλους όγκους τους”, είπε ο δρ. Zloza.

Τα εμβόλια γρίπης μείωσαν επίσης την ανάπτυξη του όγκου

“Οι επιτυχίες μας με ένα εμβόλιο γρίπης που δημιουργήσαμε μας έκαναν να αναρωτηθούμε εάν τα εμβόλια εποχικής γρίπης, που ήδη κυκλοφορούν, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και με σκοπό τις θεραπείες για τον καρκίνο. Δεδομένου ότι αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί σε εκατομμύρια ανθρώπους και έχουν ήδη αποδειχθεί ασφαλή, σκεφτήκαμε ότι η χρήση εμβολίων για τη γρίπη για τη θεραπεία του καρκίνου θα μπορούσε να γίνει γρήγορα στους ασθενείς”, είπε ο δρ. Zloza.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η έγχυση τέτοιων εμβολίων γρίπης είχε επίσης ως αποτέλεσμα τη μείωση της ανάπτυξης του όγκου!

Για να προσδιορίσουν εάν παρόμοια αποτελέσματα θα μπορούσαν να επιτευχθούν με όγκους από ασθενείς, οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα μοντέλο ποντικιού, το οποίο ονόμασαν AIR-PDX. Για να δημιουργήσουν αυτό το μοντέλο, εμφύτευσαν ένα κομμάτι όγκου και ανοσοκυττάρων από έναν ασθενή με καρκίνο σε ένα ποντίκι που δεν έχει το δικό του λειτουργικό ανοσοποιητικό σύστημα (αυτό εμπόδισε το ποντίκι να απορρίψει τα εμφυτευμένα κύτταρα).

"Τέτοια μεταμόσχευση μας επιτρέπει να χρησιμοποιούμε φάρμακα κατηγορίας ασθενών σε ένα ζωντανό σύστημα. Αυτό είναι όσο πιο κοντά μπορούμε να δοκιμάσουμε κάτι πριν από μια κλινική δοκιμή", είπε ο δρ. Zloza.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν όγκο από καρκίνο πνεύμονα ενός ασθενούς και όγκο από μετάσταση μελανώματος σε μοντέλα AIR-PDX. Διαπίστωσαν ότι η έγχυση του εμβολίου γρίπης απευθείας σε αυτούς τους όγκους που προέρχονται από ασθενείς, τους προκαλεί συρρίκνωση, ενώ οι όγκοι που δεν υποβλήθηκαν σε θεραπεία συνέχισαν να αναπτύσσονται.

Τα εμβόλια κατά της γρίπης μπορούν να συνδυαστούν με ανοσοθεραπεία

Οι ερευνητές διαπίστωσαν, επίσης, ότι τα εμβόλια κατά της γρίπης μπορούν να μειώσουν την ανάπτυξη του όγκου ακόμα και όταν χρησιμοποιούνται μόνα τους, είτε ο όγκος ανταποκρίνεται είτε όχι στην ανοσοθεραπεία. Όταν συνδύασαν το εμβόλιο της γρίπης με την ανοσοθεραπεία, σημειώθηκε ακόμη μεγαλύτερη μείωση στην ανάπτυξη του όγκου.

“Αυτά τα αποτελέσματα προτείνουν ότι τελικά τόσο οι ασθενείς που ανταποκρίνονται, όσο και εκείνοι που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες ανοσοθεραπείες, μπορούν να ωφεληθούν από την έγχυση εμβολίων γρίπης απευθείας στον όγκο”, είπε ο δρ. Zloza.

Δεν λειτουργούν ενάντια στον καρκίνο όλα τα αντιγριπικά εμβόλια

Σε αυτήν την έρευνα χρησιμοποιήθηκαν πέντε διαφορετικά εμβόλια γρίπης για την περίοδο γρίπης 2017-2018. Τέσσερα ήταν αποτελεσματικά στην επίτευξη των ίδιων αποτελεσμάτων στην καταπολέμηση των όγκων.

Ένα εμβόλιο γρίπης με ένα συνθετικό ανοσοενισχυτικό (ένας ανοσολογικός τροποποιητής) δεν είχε αντικαρκινική δράση και διατήρησε άλλα κύτταρα (ρυθμιστικά Β κύτταρα - Bregs) που καταστέλλουν μια ανοσοαπόκριση. Όταν το ανοσοενισχυτικό αφαιρέθηκε από το εμβόλιο, έγινε αποτελεσματικό. Ομοίως, όταν αφαιρέθηκαν τα Β κύτταρα, το εμβόλιο έγινε επίσης αποτελεσματικό.

Το ότι και τα πέντε εμβόλια παρείχαν προστασία από τη γρίπη, αλλά το ένα ήταν αναποτελεσματικό στην μείωση της ανάπτυξης του όγκου “καταδεικνύει μια αποσύνδεση μεταξύ των αρχών των ανοσολογικών αποκρίσεων που απαιτούνται για την καταπολέμηση των παθογόνων έναντι των όγκων. Υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη για πρόσθετη έρευνα σχετικά με το ποια βοηθητικά φάρμακα περιλαμβάνονται στις ανοσοθεραπείες και ποια εμβόλια θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του καρκίνου”, είπε ο δρ. Zloza.

Πηγή: sciencedaily.com