Oι επιβαρύνσεις του clawback από ελέφαντας έγιναν δεινόσαυρος - Σπάνε το φράγμα του 66% φέτος

Μεταρρυθμίσεις γίνονται αλλά με βηματισμό χελώνας.

Δέσποινα Καραγιαννοπούλου - iatronet.gr

Επιχειρηματικό Ρεπορτάζ Υγείας

Χωρίς σταματημό και χωρίς ταβάνι τρέχει το clawback για τα φάρμακα 1Α (νοσοκομειακά) και τα 1Β (διάθεση από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ), όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς που έλαβαν τη λυπητερή για το 2023.

Ανησυχία, απογοήτευση, προβληματισμός, χαρακτηρίζουν τις διοικήσεις των εταιρειών για την ανεξέλεγκτη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί αναγνωρίζοντας ότι πλέον δεν έχουν να αντιμετωπίσουν έναν ελέφαντα αλλά ένα δεινόσαυρο.

Πριν μερικούς μήνες, ακόμη και ο Υπουργός Υγείας είχε περιγράψει τις επιβαρύνσεις ως "ελέφαντα στο δωμάτιο", τη στιγμή μάλιστα που η Ελλάδα επιδιώκει να προσελκύσει επενδύσεις από πολυεθνικές.

Κατάσταση που γνωρίζουν καλά και οι ασθενείς, με τους Συλλόγους ασθενών να πιέζουν το Υπουργείο Υγείας να επιταχύνει τα μέτρα ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης καθώς ο κίνδυνος να στερηθούν καινοτόμα φάρμακα δεν είναι απλός ορατός αλλά κοντεύει να γίνει συγκάτοικός τους.

Η ''λυπητερή''

Επιβεβαιώνοντας τα στοιχεία της νέας ανόδου του CL, στοιχεία από παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι το πρώτο εξάμηνο του 2023 οι επιστροφές διαμορφώθηκαν στο 62,67% από 60% το αντίστοιχο διάστημα του 2022.

Ηδη έχουν ξεκινήσει να αποστέλλονται και τα σημειώματα για το δεύτερο εξάμηνο του 2023 ανεβάζοντας περαιτέρω το clawback στο 66% από 57% που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 2022.

Αυτό σημαίνει ότι σταθμισμένα η μέση επίπτωση θα διαμορφωθεί για την περσινή χρονιά στο 64,5% όταν το 2022 ήταν στο 58,2%.

Το χειρότερο όλων

Πάντα υπάρχει χειρότερο (όπως και καλύτερο). Το χειρότερο λοιπόν όλων είναι ότι για το 2024 ο ρυθμός ανάπτυξης της δαπάνης στο εν λόγω κανάλι είναι υψηλότερο από την επιπρόσθετη χρηματοδότηση των 100 εκατ. ευρώ που θα δοθεί από το RRF (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας).

Οι φετινές εκτιμήσεις ανεβάζουν το clawback για τα φάρμακα 1Α και 1Β ίσως και λίγο πιο πάνω από το 66%. Παρότι δηλαδή θα μπουν χρήματα, αυτό ακάθεκτο θα συνεχίσει την ανοδική του πορεία.

Η λύση είναι μία και είναι μονόδρομος -αν θέλει η Πολιτεία να ελέγχει τον εκτροχιασμό της φαρμακευτικής δαπάνης να πάρει μέτρα δραστικά για τον έλεγχο της συνταγογράφησης ακόμη και αν αυτό σημαίνει μετωπική σύγκρουση με συμφέροντα προς πάσα κατεύθυνση και ανεξάρτητα από το όποιο πολιτικό κόστος μπορεί να υπάρξει.

Επίσης να αντιληφθεί πια ότι η Πολιτεία δεν μπορεί να εναπόκειται στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας για τη χρηματοδότηση της φαρμακευτικής φροντίδας με τη δημόσια δαπάνη να παραμένει μεταξύ των χαμηλότερων στην Ε.Ε.

Το 2012 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη ήταν 4,3 δισ. και η συμμετοχή της πολιτείας 3,6 δισ. Το 2023 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 7,1 δισ., ενώ η συμμετοχή της πολιτείας είναι μόλις 2,8 δισ.

Αυτό σημαίνει ότι η αγορά τα τελευταία 11 χρόνια μεγάλωσε 65%, ενώ η δημόσια χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 22%.

Επιπλέον, δεδομένου ότι η χρηματοδότηση του RRF θα ολοκληρωθεί το 2025 και από το 2024 θα ισχύουν νέοι δημοσιονομικοί κανόνες σε όλες τις οικονομίες της Ε.Ε., υπάρχει άμεση ανάγκη να εξασφαλιστεί επαρκής δημόσια χρηματοδότηση.

Αν και οι μεταρρυθμίσεις του συστήματος υγείας στην χώρα έχουν ξεκινήσει και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, τονίζουν στελέχη της φαρμακευτικής αγοράς, εξελίσσονται με βηματισμό χελώνας ενώ πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η πραγματική τους απόδοση θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματική τους εφαρμογή και την υποστήριξή τους από το πολιτικό προσωπικό της χώρας, αλλά και της κοινωνίας στο σύνολό της.

Εν κατακλείδι, η χάραξη μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής προϋποθέτει συμφωνία κυρίων (κράτους και εταιρειών) στις βασικές αρχές, δηλαδή της δικαιοσύνης, της προβλεψιμότητας, της σταθερότητας και της συνυπευθυνότητας, θεμελιώνοντας έτσι την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας (κάτι που είχε ξαναζητηθεί για την περίοδο 2021-2023 αλλά δεν επετεύχθη).

Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται πρωτίστως, από τη μία αύξηση της δημόσιας επένδυσης στο φάρμακο (σε όλα τα κανάλια διανομής και ειδικά στα νοσοκομεία), και από την άλλη συγκράτηση του ρυθμού αύξησης της δαπάνης, πρωταρχικά με έλεγχο της συνταγογράφησης, με εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων, με δημιουργία μητρώων ασθενών, με πλήρη ψηφιοποίηση της υγείας, με αύξηση της διείσδυσης των γενόσημων, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για την εισαγωγή νέων, πιο ακριβών θεραπειών.