Τέσσερις παρεμβάσεις στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας – Οι ενστάσεις του ιατρικού κόσμου

Στόχος του υπουργείου είναι να προστεθούν έως το τέλος του 2025 άλλοι 2.500 Προσωπικοί Γιατροί - Ο σχεδιασμός της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας έχει πυροδοτήσει αντιδράσεις στην ιατρική κοινότητα

ΤΟΤΑ ΚΑΡΛΑΤΗΡΑ YGEIAMOU.GR

Photo: Shutterstock

Με προσεκτικά και συντονισμένα βήματα ετοιμάζεται να εισέλθει και πάλι η ηγεσία του υπουργείου Υγείας στο δύσβατο τοπίο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), δύο χρόνια μετά την πρώτη μεγάλη προσπάθεια για τη χάραξη μιας διακριτής και πλήρους διαδρομής που να οδηγεί τους πολίτες στον Προσωπικό Γιατρό.

Παρά τη νευραλγική σημασία που έχει στο σύστημα υγείας η ύπαρξη δομών και γιατρών στην ΠΦΥ ώστε να διαχειρίζονται τον (μεγάλο) όγκο των περιστατικών που δεν χρειάζονται νοσοκομειακή περίθαλψη, τα κενά και οι δυσλειτουργίες στην ΠΦΥ της χώρας μας συσσωρεύουν όλους τους ασθενείς στα νοσοκομεία, αποτελώντας χρόνια πληγή για το ΕΣΥ.

Περίπου δύο χρόνια μετά τον πρώτο νόμο – επί υπουργίας Θάνου Πλεύρη – που έθεσε τις βάσεις στην ΠΦΥ, με τον θεσμό του Προσωπικού Γιατρού, και έξι μήνες μετά τις ανακοινώσεις της σημερινής ηγεσίας του υπουργείου – τον περασμένο Φεβρουάριο- γίνεται εκ νέου προσπάθεια να παρασχεθούν υπηρεσίες πρόληψης και υγειονομικής φροντίδας σε όλους. Το σχετικό σχέδιο νόμου «Αναμόρφωση του θεσμού του Προσωπικού Ιατρού – Σύσταση Πανεπιστημιακών Κέντρων Υγείας και άλλες διατάξεις» παρουσιάστηκε από τον υπουργό, Άδωνι Γεωργιάδη και την αναπληρώτρια υπουργό, Ειρήνη Αγαπηδάκη, και θα παραμείνει σε δημόσια διαβούλευση για τις επόμενες οκτώ ημέρες.

Από το 2022 μέχρι σήμερα περίπου 5,5 εκατομμύρια Έλληνες έχουν εγγραφεί σε Προσωπικό Γιατρό, αριθμός που μαρτυρά πως για την καθολική κάλυψη του πληθυσμού (10,5 εκατ.) χρειάζεται να διανυθεί ακόμη αρκετός δρόμος. Η δεξαμενή των Προσωπικών Γιατρών, που επιχειρεί να γεμίσει τα τελευταία δύο χρόνια το υπουργείο Υγείας, περιλαμβάνει σήμερα 2.214 Προσωπικούς Γιατρούς που εργάζονται στο δημόσιο σύστημα, κυρίως στα Κέντρα Υγείας και στις Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) και άλλους 1.331 ιδιώτες γιατρούς.

Νέα κανάλια Προσωπικών Γιατρών

Στόχος του υπουργείου είναι να προστεθούν έως το τέλος του 2025 άλλοι 2.500 Προσωπικοί Γιατροί – ώστε συνολικά να είναι πάνω από 6.000, αριθμός που θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες όλου του πληθυσμού.

Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο νομοσχέδιο, η ροή Προσωπικών Γιατρών προς τη δεξαμενή θα αυξηθεί μέσα από τρία νέα κανάλια: Από τους αγροτικούς γιατρούς και τους γιατρούς που ειδικεύονται ή θα ειδικευθούν στη Γενική Ιατρική, τους ιδιώτες γενικούς γιατρούς και τους παθολόγους επιλογής του πολίτη που δεν είναι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ αλλά και τους νοσοκομειακούς παθολόγους ή γενικούς γιατρούς, μετά τη νομοθετική ρύθμιση που επιτρέπει το ιδιωτικό ιατρείο παράλληλα, και υπό όρους, με το ΕΣΥ.

Για τις ανάγκες της νέας ΠΦΥ αλλάζει το πλαίσιο λειτουργίας της υπηρεσίας υπαίθρου, του αγροτικού των γιατρών όπως είναι ευρέως γνωστό. Οι θέσεις για αγροτικό θα αποτελούν εφεξής και θέσεις Προσωπικού Γιατρού και όσοι τοποθετούνται σε αυτές θα παρέχουν υποχρεωτικά και τις δύο υπηρεσίες (Αγροτικού – Προσωπικού Γιατρού) προς τους πολίτες της περιοχής που καλύπτουν.

Παράλληλα, μεγάλη «επένδυση» γίνεται στο πεδίο των δύο κρίσιμων για την ΠΦΥ ειδικοτήτων, της Γενικής Ιατρικής και της Εσωτερικής Παθολογίας, για τις οποίες τα στοιχεία δείχνουν ζωτικά προβλήματα. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις το 6% των νέων αποφοίτων Ιατρικής στην Ελλάδα επιλέγουν Γενική Ιατρική ή Παθολογία, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη αγγίζει το 26% (ΟΟΣΑ).

Με τη νέα νομοθετική παρέμβαση πριμοδοτούνται οι νέοι γιατροί ώστε να επιλέγουν τις κρίσιμες ειδικότητες. Ειδικότερα, από το 2025 θα ποσό ύψους 40.000 ευρώ (μικτών) σε όσους ακολουθήσουν αυτές τις δύο ιατρικές ειδικότητες. Το ποσό θα καταβάλλεται σε δύο περιόδους (30.000 ευρώ με την έναρξη της ειδικότητας και 10.000 ευρώ με την ολοκλήρωσή της και την απόκτηση του τίτλου).

Ο σχεδιασμός της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας έχει πυροδοτήσει κριτική και αντίλογο στον ιατρικό κόσμο. Υποβάθμιση των υπηρεσιών της ΠΦΥ και ανεπαρκή μέτρα, διαπιστώνει η Επαγγελματική Ένωση Παθολόγων Ελλάδος (ΕΕΠΕ), εξηγώντας πως «δεν είναι δυνατόν να εξομοιώνονται στον θεσμό του Προσωπικού Γιατρού οι ειδικευμένοι γιατροί με τους εκπαιδευόμενους στην ειδικότητα, αλλά και με τους αγροτικούς γιατρούς που δεν έχουν ειδικότητα». Επιπλέον, χαρακτηρίζουν κάθε άλλο παρά δελεαστικό μέτρο το οικονομικό κίνητρο που δίδεται στους νέους γιατρούς που θα εκπαιδευτούν στη Γενική Ιατρική ή την Εσωτερική Παθολογία: «Το ποσό των 40.000 ευρώ για τα πέντε χρόνια της ειδικότητας αντιστοιχεί σε μηνιαίο επίδομα των 666 ευρώ μικτά (350 ευρώ καθαρά), που δεν θεωρούμε ότι είναι δελεαστικό μέτρο για να προσελκύσει νέους γιατρούς στην ειδικότητα».

Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας

Κομβικό ρόλο μέσα στο νέο τοπίο της ΠΦΥ κατέχουν, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Υγείας, τα επτά Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας, ένα σε κάθε Ιατρική Σχολή/Τμήμα της χώρας, που θα λειτουργήσουν. Με βάση το χρονοδιάγραμμα – που έχει αποδειχθεί βεβαίως ότι ολοκληρώνεται με μεγάλες αποκλίσεις – η λειτουργία τους θα είναι πλήρης μέχρι το τέλος του 2025. Προς επίρρωση των νομοθετικών της κινήσεων η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αναφέρει πως έχουν εξασφαλιστεί οι θέσεις για τη στελέχωσή τους από τον προϋπολογισμό και πως καταρτίζονται ήδη οι σχετικές προκηρύξεις.

Στόχος είναι κάθε πανεπιστημιακό Κέντρο Υγείας να στελεχωθεί με μέλη ΔΕΠ, κατάλληλων ειδικοτήτων (τέσσερα στα Κέντρα Πάτρας, Αλεξανδρούπολης, Ιωαννίνων, Λάρισας και Ηρακλείου και πέντε στα Κέντρα Υγείας Αθήνας και Θεσσαλονίκης). Οι γιατροί που θα καλύψουν τα Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας θα είναι Γενικοί Ιατροί με εξειδίκευση στην Επείγουσα Ιατρική, Παθολόγοι η Γενικοί Γιατροί με μετεκπαίδευση στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων, παιδίατροι με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη και την παιδική παχυσαρκία αλλά και ψυχολόγοι υγείας ή πρόληψης της υγείας.

Τα 7 Πανεπιστημιακά Κέντρα Υγείας θα αποτελέσουν κόμβους για το μεγαλύτερο Δίκτυο Τηλεϊατρικής στη χώρα, δημιουργώντας συνδέσεις με 3.500 σημεία στην επικράτεια. Σήμερα Δίκτυο Τηλεϊατρικής έχει αναπτυχθεί – και λειτουργεί με επιτυχία, με μερικές χιλιάδες κλήσεις ετησίως- στη νησιωτική χώρα, που υπάγεται στη 2η Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής. Υπάρχουν περί τους 60 Σταθμούς Τηλεϊατρικής. Η γιγαντιαία επέκταση του Δικτύου, που θα υλοποιηθεί με κονδύλια ευρωπαϊκά, θα εξασφαλίσει την 24ωρη αδιάλειπτη ιατρική παρακολούθηση των κατοίκων όλης της χώρας.

Προσωπικός Παιδίατρος

Επιχειρώντας στοχευμένες διορθωτικές κινήσεις στην ΠΦΥ η ηγεσία του υπουργείου θεσμοθετεί για πρώτη φορά τον Προσωπικό Παιδίατρο, ανοίγοντας δωρεάν πρόσβαση σε παιδιάτρους για 530.000 ανηλίκους έως 16 χρόνων. Μάλιστα, ορίζεται ότι ο παιδίατρος θα έχει πληθυσμό ευθύνης 1.500 ανηλίκους έναντι των 2.000 που έχει ο Γενικός Γιατρός ή Παθολόγος. Δεδομένου πως η κάλυψη των ανηλίκων γίνεται κατά κύριο λόγο από τους ιδιώτες παιδιάτρους και με δαπάνη των γονέων, η εισαγωγή του Προσωπικού Παιδιάτρου κρίνεται θετική.

Η δεξαμενή των Προσωπικών Παιδιάτρων θα γεμίσει με τους παιδίατρους των Κέντρων Υγείας και των ΤΟΜΥ καθώς και με τους συμβεβλημένους παιδιάτρους του ΕΟΠΥΥ. Ωστόσο, δεν διευκρινίζονται επί του παρόντος με ποια κριτήρια και σε ποιες περιοχές θα γίνει η κάλυψη των 530.000 ανηλίκων. Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των Παθολόγων (ΕΕΠΕ) ζητούν «όπου δεν επαρκούν παιδίατροι προσωπικοί ιατροί, να καλύπτονται οι ανάγκες του πληθυσμού από γενικούς γιατρούς».

Οι εγγραφές των πολιτών

Οι πολίτες επιλέγουν τον Προσωπικό Γιατρό με τους εξής τρόπους: τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος ΠΦΥ, μέσω του γιατρού που πρόκειται να δηλωθεί ως Προσωπικός, ο οποίος διαθέτει πρόσβαση στο σύστημα, μέσω της υγειονομικής μονάδας της περιοχής κατοικίας τους ή όποιας άλλης δημόσιας δομής ΠΦΥ επιλέξουν και μέσω ιδιωτικών φαρμακείων. Όσοι πολίτες δεν πραγματοποιήσουν εγγραφή σε Προσωπικό Ιατρό της επιλογής τους έως τον ερχόμενο Ιούνιο, θα εγγράφονται από το σύστημα αυτομάτως.

Η πρόσβαση θα είναι δωρεάν σε όλες τις περιπτώσεις, εκτός εάν έχουν εγγραφεί σε ιδιώτη Γενικό Γιατρό ή Παθολόγο της επιλογής τους – σημειωτέον μπορεί να είναι νοσοκομειακός γιατρός που ασκεί ιδιωτικό έργο. Σε αυτήν την περίπτωση οι πολίτες επιβαρύνονται με το κόστος των επισκέψεων.

Το νομοσχέδιο καθιερώνει δείκτες απόδοσης και αξιολόγησης των Προσωπικών Γιατρών και καταργεί τις ποινές που προβλέπονταν το 2022 για όσους δεν είχαν ενταχθεί στο σύστημα (αυξημένες συμμετοχές σε φάρμακα και διαγνωστικές εξετάσεις).