Αλλο εισόδημα για φόρο και άλλο για σύνταξη οι επαγγελματίες

ΘΑΝΟΣ ΤΣΙΡΟΣ - kathimerini.gr

Ο ελεύθερος επαγγελματίας στην Ελλάδα μπορεί να δηλώνει όσο χαμηλό εισόδημα επιθυμεί για να αποφύγει φόρους, εισφορά αλληλεγγύης και ασφαλιστικές εισφορές. Κανονικά, για την επιλογή του να εμφανίζει εισοδήματα κάτω των 7.000 ευρώ τον χρόνο σε ποσοστό 89%, όπως προκύπτει από την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων, θα έπρεπε να «τιμωρείται» με μια χαμηλή σύνταξη. Ούτε αυτό συμβαίνει. Καταρχάς, ο νόμος Κατρούγκαλου, λόγω του θεσμού της κατώτερης σύνταξης, επιβραβεύει ούτως ή άλλως τους έχοντες ή εμφανίζοντες πολύ χαμηλά εισοδήματα, μεταξύ των οποίων και τους φοροφυγάδες. Από την άλλη, νομοθετική διάταξη που ψηφίστηκε το καλοκαίρι στη Βουλή και η οποία θα εξειδικευθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες με σχετική υπουργική απόφαση δίνει στον επαγγελματία το δικαίωμα για άλλο (χαμηλότερο) εισόδημα να πληρώνει φόρο και για άλλο (μεγαλύτερο) να ασφαλίζεται προκειμένου να διεκδικήσει μια καλύτερη σύνταξη.

Πιο απλά, όποιος επαγγελματίας έχει… περίσσευμα, ακόμη και αν στην εφορία δηλώνει πενιχρές αποδοχές των 5.000 ή 6.000 ευρώ ετησίως, θα μπορεί να προσέρχεται στο ασφαλιστικό του ταμείο και να αναλαμβάνει οικειοθελώς την υποχρέωση να καταβάλλει περισσότερα με προφανή στόχο να λάβει μεγαλύτερη σύνταξη.

Η διάταξη, η οποία έχει προφανείς εισπρακτικούς στόχους και η οποία αναμένεται να εξειδικευθεί το επόμενο διάστημα με σχετική απόφαση, έχει ως εξής: «Οι ασφαλισμένοι με αίτησή τους, που υποβάλλεται στον ΕΦΚΑ οποτεδήποτε, μπορούν να επιλέξουν τα ως άνω ποσοστά (σ.σ. το 20% που καταβάλλεται στον ΕΦΚΑ για το δικαίωμα της σύνταξης) να υπολογίζονται επί ανώτερης βάσης υπολογισμού από εκείνη που προκύπτει βάσει του μηνιαίου εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου (σ.σ. αναφέρεται στον τρόπο υπολογισμού με βάση το φορολογητέο εισόδημα του προηγούμενου έτους, το οποίο όμως από το 2018 θα προσαυξάνεται και με τις ασφαλιστικές εισφορές του προηγούμενου έτους).

Στην περίπτωση αυτή, το ύψος της βάσης υπολογισμού, ο κλάδος υπέρ του οποίου θα εισφέρει, καθώς και το χρονικό διάστημα εφαρμογής της, επιλέγονται από τους ασφαλισμένους με την ως άνω αίτησή τους, με την επιφύλαξη για το ανώτατο όριο ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος.

Η εφαρμογή της νέας βάσης υπολογισμού αρχίζει από την πρώτη του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης και παύει να ισχύει και πριν από τη παρέλευση του ορισθέντος σύμφωνα με τα ανωτέρω χρονικού διαστήματος αυτοδικαίως, οποτεδήποτε προκύψει ανώτερη βάση υπολογισμού βάσει του μηνιαίου εισοδήματος σε σχέση με την επιλεγείσα, καθώς και από τον επόμενο μήνα από την ανάκληση της αίτησης ή την υποβολή νέας αίτησης εκ μέρους του ασφαλισμένου».

Λόγω του ελάχιστου πλαφόν των 158 ευρώ μηνιαίως που προβλέπει η ασφαλιστική νομοθεσία, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, ακόμη και αν δηλώνουν 1.000 ή 2.000 ευρώ τον χρόνο στην εφορία, τεκμαίρεται ότι το ετήσιο εισόδημά τους είναι 7.032 ευρώ προκειμένου να υπολογιστεί η σύνταξή τους βάσει του νέου νόμου. Εισόδημα κάτω από το όριο των 7.032 ευρώ δηλώνουν πλέον οι εννιά στους δέκα, ενώ το ποσοστό αναμένεται να γίνει ακόμη μεγαλύτερο το 2018, οπότε και θα αποτυπωθούν τα δηλωθέντα εισοδήματα του 2017.

Ποια σύνταξη μπορεί να εξασφαλίσει αυτός που δηλώνει 4.000 ή 5.000 ευρώ τον χρόνο στην εφορία; Κατ’ ελάχιστον 394,65 ευρώ τον μήνα, κάτι που εξαρτάται από τα χρόνια ασφάλισης. Ετσι:

1. Με 15 χρόνια η σύνταξη βγαίνει στα 394,65 ευρώ.

2. Με 20 χρόνια ανεβαίνει στα 456,8 ευρώ και χωρίς να συνυπολογιστεί το επικουρικό.

3. Με 25 χρόνια το ποσό της κύριας σύνταξης ανεβαίνει στα 485,9 ευρώ.

4. Με 30 χρόνια η σύνταξη υπολογίζεται στα 520,3 ευρώ.

5. Με 35 χρόνια το νέο σύστημα βγάζει μεικτή σύνταξη 565,25 ευρώ.

6. Με 40 χρόνια το ποσό διαμορφώνεται στα 619,57 ευρώ.

Είναι προφανές ότι ειδικά γι’ αυτούς που θα ασφαλιστούν για περισσότερα από 20-25 χρόνια, η σύνταξη βγαίνει μεγαλύτερη ακόμη και από το μηνιαίο εισόδημα που δηλώνεται στην εφορία.

Το κέρδος από την οικειοθελή αύξηση των ασφαλιστέων αποδοχών

Η σύνταξη μπορεί να γίνει και ακόμη υψηλότερη με τη διάταξη που ψηφίστηκε το καλοκαίρι. Ανεβάζοντας στα χαρτιά το εισόδημα βάσει του οποίου θα υπολογίζεται η σύνταξη από τις 7.000 ευρώ τον χρόνο στις 10.000 ευρώ, αυτομάτως οι εισφορές θα ανεβαίνουν από τα 158 ευρώ στα 207 ευρώ τον μήνα, αλλά η σύνταξη θα μπορεί να φτάσει στα ακόλουθα επίπεδα:

1. Με 15 χρόνια η σύνταξη βγαίνει στα 424 ευρώ αντί 394,65 ευρώ που θα έβγαινε αν ο επαγγελματίας δεν αποφάσιζε να αυξήσει οικειοθελώς τις ασφαλιστέες αποδοχές του.

2. Με 20 χρόνια στα 497 ευρώ αντί 456,8 ευρώ.

3. Με 25 χρόνια στα 538 ευρώ αντί 485,9 ευρώ.

4. Με 30 χρόνια η σύνταξη υπολογίζεται στα 587,5 αντί 520,3 ευρώ.

5. Με 35 χρόνια στα 651 ευρώ αντί 565,25 ευρώ.

6. Με 40 χρόνια το ποσό διαμορφώνεται στα 728,58 ευρώ (αντί 619,57 ευρώ χωρίς την προσαύξηση).

Το 89% των ελεύθερων επαγγελματιών της χώρας, περίπου 490.000 φορολογούμενοι, εμφάνισε στις φορολογικές δηλώσεις του 2017 εισόδημα χαμηλότερο των 7.032 ευρώ και πληρώνει στον ασφαλιστικό του φορέα μόνον το ελάχιστο μηνιαίο ποσό των 158 ευρώ που προβλέπει ο νόμος. Συγκριτικά με το 2016, παρατηρήθηκε νέα αύξηση, καθώς το αντίστοιχο ποσοστό ήταν λίγο χαμηλότερο από το 88%.

Αντιθέτως, μειώθηκαν οι... εύποροι, ελεύθεροι επαγγελματίες: το ποσοστό αυτών που εμφάνισαν φορολογητέα κέρδη άνω των 40.000 ευρώ στις φετινές φορολογικές δηλώσεις περιορίστηκε στο 1,05%, όταν το 2016 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 1,55%.