Σε 8 «παίχτες» το 66% του τζίρου των ιδιωτικών κλινικών

Γιώργος Σακκάς - Healthmag.gr

Με βάση τα στοιχεία της Deloitte, 8 όμιλοι ιδιωτικών κλινικών διαχειρίζονται περίπου 600 εκατ. ευρώ από τα 900 εκατ. ευρώ που παράγει ο κλάδος

Υψηλή συγκέντρωση λόγω εξαγορών αλλά παράλληλα και σημαντική συρρίκνωση λόγω των δεκάδων λουκέτων, εμφανίζει ο κλάδος των ιδιωτικών κλινικών στη χώρα, στην αυγή του 2019. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από 166 κλινικές το 2009, το 2016 υπήρχαν 151. Όμως την ίδια στιγμή σύμφωνα με την Πανελλήνια Ένωση Ιδιωτικών Κλινικών, οι εν ενεργεία ιδιωτικές μονάδες δεν ξεπερνούν σήμερα τις 120. Mε βάση επίσης ένα σημαντικό δείγμα εταιρειών, διαπιστώνεται ότι την εξεταζόμενη περίοδο, ήτοι 2009-2018, ο κύκλος εργασιών των εταιρειών κινήθηκε έντονα πτωτικά, καταγράφοντας απώλειες της τάξης του 35%, εκτιμώμενος σήμερα στα επίπεδα των 900 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα λοιπόν με μελέτη της Deloitte, οι 8 κορυφαίοι ιδιωτικοί πάροχοι υγειονομικής δευτεροβάθμιας περίθαλψης αντιπροσώπευαν περίπου το 66% του συνολικού κύκλου εργασιών ενώ διαχειρίζονταν το 44% των συνολικών κλινών όλων των γενικών κλινικών στην Ελλάδα. Οι τρεις δε από αυτούς αντιπροσώπευαν σχεδόν το 52% του μεριδίου αγοράς του κλάδου ιδιωτικών γενικών κλινικών. Αντίστοιχα δύο πάροχοι κάλυψαν περίπου το 58% της αγοράς των μαιευτηρίων και τρεις πάροχοι το 35% των διαγνωστικών κέντρων.

Συνολικά η Deloite εκτιμά τα εξής μερίδια: Ιατρικό Αθηνών 23%, Υγεία 18%, Metropolitan 12%, Euromedica 7%, Άγιος Λουκάς 6%, Ευρωκλινική 6%, Metropolitan General 5%, Ντυνάν 4%, Mediterraneo 4%, Βιοκλινική 2% και λοιποί 15%. Από τις 10 εταιρείες, να αναφέρουμε ότι Υγεία, Metropolitan και Metropolitan General, αποτελούν πλέον έναν όμιλο που ελέγχεται από το fund CVC. Τα δε στοιχεία προκύπτουν από την ανάληση των ισολογισμών του 2016, όμως και με βάση τα στοιχεία του 2017 και τις εκτιμήσεις για το 2018, η κατάσταση δεν έχει αλλάξει. 

Ο κλάδος

Όπως επισημαίνεται από εκπροσώπους της αγοράς, σήμερα λειτουργούν 70 Ιδιωτικές Γενικές Κλινικές, 15 Ειδικές (Μαιευτικές, Καρδιολογικές, Παθολογικές) και 35 Ψυχιατρικές. Τα προηγούμενα χρόνια παρατηρήθηκε συρρίκνωση του κλάδου καθώς τα δημοσιονομικά μέτρα και ιδίως τα rebate και clawback πίεσαν δραματικά τις εταιρείες με αποτέλεσμα να κλείσουν (επίσημα ή ανεπίσημα) οι δεκάδες κλινικές που σημειώθηκαν.

Τρανταχτά παραδείγματα είναι η κλινική Κυανούς Σταυρός στην Αθήνα , η οποία είχε το 2009 κύκλο εργασιών της τάξης των 21 εκατ. ευρώ, αλλά και η Στασινόπουλος Νευροψυχιατρικές Κλινικές στη Θεσσαλονίκη με τζίρο την ίδια χρονιά 14 εκατ. ευρώ. Και φυσικά να μην ξεχνάμε και τον όμιλο Euromedica, όπου από το συνολικό τζίρο των περίπου 155 εκατ. ευρώ το 45-50% προέρχονταν από τις κλινικές του ομίλου και η οποία ακόμη παλεύει με το βραχνά των δανειακών υποχρεώσεων που τον οδηγεί στον έλεγχο από το fund Farallon, μια διαδικασία όμως η οποία παρουσιάζει κάποια προβλήματα. 

Από την παρατεταμένη κρίση όμως, δεν επλήγησαν μόνο οι μεσαίοι και μικρότεροι "παίχτες" του κλάδου. Συγκρίνοντας τα στοιχεία των 12 μεγαλύτερων εταιρειών που λειτουργούν ακόμη, το διάστημα 2009-2017, φαίνεται πως από συνολικό κύκλο εργασιών της τάξης του 1,04 δις. ευρώ, ο τζίρος υποχώρησε στα επίπεδα των 726 εκατ. ευρώ ήτοι πτώση της τάξη του 30%. Αυτό το ποσοστό αφορά του πιο μεγάλους και πιο ανθεκτικούς παίχτες. Σε χαμηλότερα μεγέθη εταιρειών, η πίεση του τζίρου ήταν ακόμη πιο έντονη και σε συνδυασμό με τα λουκέτα, η συνολική υποχώρηση του κύκλου εργασιών ξεπερνά το 35% όπως προαναφέραμε.

Επίσης, σύμφωνα τώρα με τις οικονομικές καταστάσεις του 2017 για τις 17 μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου με τζίρο άνω των 10 εκατ. ευρώ, οι οποίες εκτιμάται ότι εκπροσωπούν πάνω από το 80% της συνολικής δραστηριότητας των κλινικών, διαπιστώνεται ότι αυτές κινήθηκαν με ελαφρά άνοδο πωλήσεων της τάξης του 1,2% σε σχέση με το 2016. Τα δε συνολικά προ φόρων αποτελέσματα είναι ζημιογόνα στα 46 εκατ. ευρώ λόγω του Ντυνάν και της εταιρείας Ιασώ. Το ιδιαίτερα αρνητικό στοιχείο πάντως το ζήτημα των υποχρεώσεων οι οποίες μάλιστα είναι υπερδιπλάσιες των ιδίων κεφαλαίων. Συγκεκριμένα στο δείγμα των 17 εταιρειών, οι υποχρεώσεις, οι οποίες είναι κατά βάση βραχυπρόθεσμες δανειακές, διαμορφώνονται στα 1,25 δις. ευρώ. Εδώ να πούμε και πάλι ότι ξεχωρίζει μεταξύ των πλέον υπερχρεωμένων εταιρειών το Ντυνάν, το οποίο χρωστά πολλά στη μητρική Τράπεζα Πειραιώς και που λόγω αυτής της κατάστασης δεν έγινε εφικτή η πώλησή του.

Προοπτικές

Όπως αναφέραμε, ο κλάδος παρουσιάζει έντονη συρρίκνωση. Πέρα από το κλείσιμο των εταιρειών και τη διακοπή λειτουργίας τους, έχουμε και τις εξαγορές από ξένα funds. Δεν είναι τυχαίο το ότι οι επιχειρηματίες του κλάδου αναφέρουν ότι το τοπίο μέσα στο 2019 θα αλλάξει ριζικά "με άγνωστο Χ τον τρόπο που θα παρουσιάσουν κερδοφορία οι κλινικές των funds". Κι αυτό το σημειώνουν καθώς ειδικά το CVC συγκέντρωσε με υψηλό τίμημα τις τρεις κορυφαίες του κλάδου, Υγεία, Μετροπολιταν και Ιασώ General. Ένα τέτοιος όμιλος αναμένεται να αποτελέσει βασικά σημαντική πίεση για το σύνολο του κλάδου καθώς λόγω μεγέθους μπορεί να "χτυπήσει" τις τιμές και να έχει μεγαλύτερη διαπραγματευτική ικανότητα κυρίως με τις ασφαλιστικές εταιρείες. Από την άλλη μεριά όμως μπορεί να αναγκαστεί να δουλέψει με χαμηλά περιθώρια κέρδους. 

Το Ντυνάν, η Ευρωκλινική και το Ιασώ, είναι οι εταιρείες στις οποίες επικεντρώνεται το ενδιαφέρον, με το Ντυνάν να απομακρύνεται από το ενδεχόμενο της πώλησης σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.