HEALTH VIEW
«Η στιγμή είναι οριακή και επιβάλλει τη λήψη αποφάσεων. Δε μπορούμε ούτε να αναβάλλουμε ούτε να ξεγελάσουμε με μικροεπεμβάσεις».
Συνέντευξη: Γιάννης Κυριόπουλος
Στο Συνέδριο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας με τίτλο: «Οικονομία και Υγεία σε κρίση: Αδιέξοδα και Υπερβάσεις», οι αίθουσες του Συνεδρίου ήταν εφέτος κατάμεστες από επαγγελματίες της υγείας που είχαν έρθει όχι απλώς για να συναντηθούν και να συζητήσουν, αλλά για να προβληματιστούν πάνω σε συγκεκριμένες προτάσεις και πολιτικές συναισθανόμενοι το κρίσιμο των περιστάσεων. Θα τα καταφέρουμε; Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο! «Η υγεία θα είναι για τους επόμενες εβδομάδες και μήνες στην προτεραιότητα της καυτής ατζέντας της κυβέρνησης» λέει στο Healthview o κος Κυριόπουλος.
Με το συνέδριο ως αφορμή, η συνέντευξη με τον Γιάννη Κυριόπουλο, Κοσμήτορα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Καθηγητή και Διευθυντή του τομέα των οικονομικών της υγείας από το 1985, Σύμβουλο και Εμπειρογνώμονα Διεθνών Οργανισμών και για πολλούς διανοούμενο του ευρύτερου χώρου της Υγείας, αποτελεί ευκαιρία αναγνώρισης και ανάγνωσης της «μεγάλης εικόνας» στο χώρο της υγείας.
Τα αδιέξοδα του ΕΟΠΥΥ, τα καινούργια φάρμακα που δεν έρχονται, τα μέτρα της τρόικα; που μας γυρίζουν μπούμερανγκ, το κόστος σε σχέση με την αποτελεσματικότητα, το έλλειμμα πολιτικής βούλησης, το μέλλον της φαρμακοβιομηχανίας αλλά και το παρόν του κλάδου των φαρμακοποιών είναι τα βασικά σημεία της συνέντευξης που γίνονται κομμάτια ενός πάζλ για δυνατούς λύτες, ή όπως περιγράφει ο κος Κυριόπουλος - επιβεβαιώνοντας τη φήμη του ως διανοούμενος - συνθέτουν ένα σκηνικό προδιαγεγραμμένων ταξικών συγκρούσεων και συμφερόντων.
ΕΟΠΥΥ: «Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου, ή όχι;»
Ο ΕΟΠΥΥ έχει στους δύο άξονες του σοβαρότατες στρεβλώσεις. Από τη μια υπάρχει δομικό πρόβλημα και από την άλλη στερείται μιας στερεής χρηματοδοτικής βάσης. Η εξασφάλιση όμως μιας πιο στερεής και διευρυμένης χρηματοδοτικής βάσης δε λύνει το πρόβλημα, εάν δεν υπάρξουν και διαρθρωτικές αλλαγές στο οργανωτικό και διοικητικό πλαίσιο λειτουργίας του για να πιάσουν τόπο και να πάρουν αξία τα χρήματα.
Ο ΕΟΠΥΥ πρέπει να αποχτήσει δομή και πολιτικές ιατρικοασφαλιστικού σχήματος και να πάψει να είναι ένας μηχανισμός παλαιού μοντέλου συλλογής και είσπραξης εσόδων και εισφορών από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς και απόδοσης δαπανών στους προμηθευτές με έναν τρόπο μηχανιστικό, αδρό, χωρίς κριτήρια αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας.
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, οι εκτιμήσεις κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο μετά από μια σειρά αλλεπάλληλων διαψεύσεων έχουν φτάσει σήμερα να απεικονίζουν παρεκκλίσεις της τάξης του 50%. Αυτό είναι τρομακτικό και δε χρειάζεται κανένα σχόλιο. Η ανεργία στερεί πόρους από τις ασφαλιστικές εισφορές και τα δημοσιονομικά μας σε αυτή τη συγκυρία δεν έχουν την άνεση να συμπληρώσουν τη χρηματοδότηση. Ανεξάρτητα από την κρίση θεωρώ ότι μια πιο ευρεία πολυστηρικτική χρηματοδότηση θα εξασφάλιζε μεγαλύτερη ευστάθεια και βιωσιμότητα.
Δε φτάνει όμως να βρούμε χρήματα για τον ΕΟΠΥΥ. Θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να διαχέουμε το προϊόν των υπηρεσιών σε όσους το χρειάζονται και τα στοιχεία δείχνουν ένα διευρυμένο κύκλο ανασφάλιστων πολιτών που φτάνει τα τρία εκατομμύρια χωρίς πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Θα πρέπει οπωσδήποτε να γίνει ένας σχεδιασμός για αυτούς τους ανθρώπους ώστε να μπορούν και αυτοί να απολαμβάνουν υπηρεσίες υγείας όπως και ο υπόλοιπος πληθυσμός.
Οι φόροι αμαρτίας - το φιλί της ζωής;
Οι «φόροι αμαρτίας», οι φόροι δηλαδή από τα τσιγάρα, τα ποτά, τα λιπαρά τρόφιμα και τα υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και αλάτι είναι μια πρακτική που ακολουθεί η παγκόσμια κοινότητα με θαυμάσια αποτελέσματα όπως αποδεικνύει η πλούσια βιβλιογραφία. Σε έρευνα που κάναμε με το Harvard σχετικά με το κάπνισμα μας δόθηκε η ευκαιρία να διαπιστώσουμε τις θετικές συνέπειες στην πολιτική των τιμών μιας τέτοιας εξέλιξης. Οι φόροι αμαρτίας λοιπόν θα έφερναν χρήματα στον ΕΟΠΥΥ και θα ήταν μια καίρια παρέμβαση με την οποία αξίζει να ασχοληθεί το πολιτικό σύστημα.
Ελληνική φαρμακοβιομηχανία …μόνη ψάχνει – Υπομονετικές Πολυεθνικές;
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι εξαιρετικά σπουδαία και αξιέπαινη και θα μπορούσε να είναι η αιχμή του δόρατος στην επαναφορά στην ανάπτυξη. Βλέπω μικρή ενθάρρυνση και πολιτική υποστήριξη, προβλέπω όμως ότι θα είναι ισχυρός παράγοντας των εξελίξεων και μέσα στο υγειονομικό σύστημα αλλά και στην προσπάθεια για ανάπτυξη με δεδομένο ότι έχει εξωστρεφή χαρακτήρα. Αποτελεί θετική έκπληξη ότι μέχρι σήμερα έχει αντέξει και νομίζω ότι με μέσης έντασης πολιτικές και εάν για παράδειγμα η στροφή στα γενόσημα που ευαγγελίζεται η τρόικα και η κυβέρνηση πάρει μια συγκεκριμένη μορφή μέσω ιατροασφαλιστικής πολιτικής και όχι μέσω κοινωνικών αποφάσεων θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Από την πλευρά των πολυεθνικών διακρίνω μια κατανόηση των εξελίξεων. Περιμένουν ώστε με εποικοδομητικό τρόπο να συνεργαστούν και να έχουν τη θέση τους στην περίθαλψη η οποία αφορά τα καινοτομικά φάρμακα τα οποία είναι υψηλής αξίας αλλά και μεγάλης χρηματοδοτικής δυσκολίας.
Τα καινούργια φάρμακα …μπορούν να περιμένουν;
Ας είμαστε ειλικρινείς. Πολλοί από τους συμπολίτες μας έχουν ξοδέψει τεράστια ποσά και θα πρέπει να το δούμε σε βάση επιστημονική και κοινωνική. Οι επιστημονικές τεχνικές μπορούν να δώσουν εικόνα κατά πόσο είναι βιοηθικό για μερικές μέρες κακής ποιότητας επιβίωσης να ξοδευτούν χρήματα, ή μήπως είναι πιο σωστό να αποφασίσουμε να επενδύσουμε στην έρευνα για καινούρια φάρμακα που πραγματικά θα σώσουν συμπολίτες μας. Το πρόβλημα στη χώρα μας είναι ότι από τη στιγμή που ένα καινούριο φάρμακο πάρει άδεια καλύπτεται και ασφαλιστικά. Αυτή νομίζω ότι είναι μια συζήτηση που πρέπει να ανοίξει… Πιστεύω όμως ότι μπορεί να λήξει εύκολα και γρήγορα το πρόβλημα, υιοθετώντας ένα μείγμα φαρμακευτικής πολιτικής που να στηρίζεται στην ευρεία διάχυση γενοσήμων για τη διαχείριση των μεγάλων νοσημάτων όπως είναι πχ. ο διαβήτης, η υπέρταση... Δηλ. το 60% να το καλύψουμε με γενόσημα, έτσι ώστε να έχουμε διαθεσιμότητα πόρων και να μπορούμε ν’ ανοιχτούμε στην καινοτομία. Θα είναι τραγικό να χάσουμε μια τεχνολογική γενεά και ο κανόνας για να μη γίνει αυτό, είναι να δούμε το κριτήριο κόστους και αποτελεσματικότητας. Υπάρχει στη χώρα η κρίσιμη μάζα επιστημόνων που μπορεί να τα καταφέρει.
Φαρμακοποιοί- ο θάνατος του εμποράκου!
Η φαρμακευτική δαπάνη έχει μειωθεί κατά 40% κατά συνέπεια τα εισοδήματα των φαρμακοποιών έχουν μειωθεί. Είναι λογικό λοιπόν να πληρώνονται από τον ΕΟΠΥΥ πρώτοι οι φαρμακοποιοί γιατί πρέπει να πληρώσουν τους προμηθευτές τους και να ανανεώσουν το στοκ των προϊόντων τους. Με τα προβλήματα ρευστότητας που υπάρχουν και τον κύκλο των εργασιών τους να έχει πέσει, μεγάλος αριθμός φαρμακείων είναι στο «κόκκινο» και αντιμετωπίζει πρόβλημα βιωσιμότητας. Επίσης πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι τα φαρμακεία πολλές φορές λειτουργούν ως μια μορφή πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Η αχρείαστη «δραστική» επιμονή.
Η δραστική διεθνώς δεν έχει αποδείξει τίποτε και η επιλογή της δείχνει φόβο. Είναι παιδαριώδη και πρωτόγνωρα πράγματα αυτά για μια χώρα που έχει αυτοσεβασμό. Είναι άνευ ουσίας το επιχείρημα ότι με αυτό τον τρόπο διαρρηγνύεται η σχέση μεταξύ εταιρειών και γιατρών γιατί κάλλιστα μπορεί να δημιουργηθεί μια ανάλογη σχέση μεταξύ των φαρμακευτικών εταιρειών και των φαρμακοποιών.
Η αξία των μέτρων: Άγνωσται αι βουλαί …της τρόικας;
Πέραν των προβλημάτων που όπως διατυπώνονται στην καθημερινή πολιτική ρητορική, θέτουν θέμα μείωσης της εθνικής κυριαρχίας και δημοκρατικής νομιμότητας, όσον αφορά στον υγειονομικό τομέα η επιστημονική και τεχνική στόχευση των οργάνων της τροικανών είναι σε λανθασμένη κατεύθυνση.
Όλα τα μέτρα μέχρι σήμερα, είναι μέτρα περιορισμού της ζήτησης και επιβάρυνσης των νοικοκυριών, είτε με αυξημένη συμμετοχή στο κόστος, είτε με εμπόδια στην πρόσβαση, με αποτέλεσμα γιατροί νοσοκομεία και άλλες υπηρεσίες να ενισχύουν τη μονοπωλιακή τους θέση και την επικυριαρχία τους στην αγορά υγειονομικών υπηρεσιών ενώ ταυτόχρονα αδυνατίζει η πλευρά της ζήτησης. Θα έπρεπε να συμβεί ακριβώς το αντίθετο.
Μείωση φαρμακευτικής δαπάνης: Ζητούμενο και μπούμερανγκ…
Η παρέμβαση της τρόικας για τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης είναι ορθή και ενδεχομένως μειώνει υπερκέρδη που δεν έχουν ανταπόκριση στο ΑΕΠ, όμως αυτό έχει ένα όριο που κοντεύουμε να το ξεπεράσουμε και οι παρενέργειες θα μας δημιουργήσουν μεγάλα προβλήματα. Κοντεύει να μας γυρίσει μπούμερανγκ και αυτό φαίνεται από το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί από τις παράλληλες εξαγωγές και τις ελλείψεις.
Το case Ελλάδα στο πεδίο συγκρούσεων και συμφερόντων;
Ιστορικά και παραδοσιακά ο υγειονομικός τομέας είναι ένα πεδίο ταξικών συγκρούσεων και συμφερόντων. Η υγειονομική βιομηχανία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, τον 21 αιώνα. Ο κύκλος εργασιών στις προηγμένες χώρες υπερβαίνει το 10% - στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι 18% του ΑΕΠ - και απορροφά και μεγάλο όγκο απασχόλησης. Σήμερα όλες οι τεχνολογίες ανεξάρτητα από το σημείο που παράγονται τελικά μετασχηματίζονται και βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στη βιομηχανία ιατρικής περίθαλψης, άρα κατά συνέπεια αυτό (πόλεμος συμφερόντων κλπ) είναι αναμενόμενο.
Αυτό επίσης που έχει μεγάλο ρόλο σε όλα αυτά που συμβαίνουν είναι η ιδιαιτερότητα της χώρας μας, στην οποία τώρα επικρατεί μια σχολή σκέψης της μηχανιστικής μεταφοράς ξένων προτύπων και υποδειγμάτων που δεν έχουν την κατάλληλη επεξεργασία για να γίνουν αποδεκτά σε μια αγορά όπου 10 εκ. έλληνες συναλλάσσονται με 200.000 επαγγελματίες υγείας. Πουθενά στον κόσμο και κανείς, δε μπορεί να αντιγράψει τον άλλο. Το πετυχημένο μοντέλο για μια χώρα μπορεί να είναι η καταστροφή για μια άλλη.
Θα τα καταφέρουμε;
Η συνέντευξη με τον κο Κυριόπουλο έκλεισε με την ερώτηση εάν σε αυτή την κρίσιμη καμπή που βρισκόμαστε, γίνονται εκ μέρους της ηγεσίας στο χώρο της υγείας οι μεγάλες ή έστω μικρές κρίσιμες όμως κινήσεις που θα μας έβγαζαν από το τέλμα. Ο καθηγητής επέλεξε να την προσπεράσει σημειώνοντας: «Η στιγμή είναι οριακή και επιβάλλει τη λήψη αποφάσεων. Δε μπορούμε ούτε να αναβάλλουμε ούτε να ξεγελάσουμε με μικροεπεμβάσεις». Ο υγειονομικός τομέας θα πρέπει να ανασυγκροτηθεί σε μια λιτή και επαρκή βάση για να μπορούμε να έχουμε τις ιατρικές υπηρεσίες που θέλουμε και χρειαζόμαστε.
Βάννα Κεκάτου
Ημ/νία Δημοσίευσης; 28/12/2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου