Φραγμός στα καινοτόμα φάρμακα από το clawback - Οι ασθενείς πληρώνουν το έλλειμμα χρηματοδότησης

Περισσότερα από 7.000 νέα φάρμακα αναπτύσσονται παγκοσμίως και μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται 1.813 για τον καρκίνο...

Γράφει: Καραγιώργος Δημήτρης - IATRONET

Οι ασθενείς και κυρίως όσοι πάσχουν από σοβαρές παθήσεις, θα πληρώσουν την αδυναμία της ελληνικής Πολιτείας να χρηματοδοτήσει επαρκώς τη φαρμακευτική περίθαλψη.

Την ώρα που έχουν γίνει θεαματικά βήματα και δεκάδες καινοτόμα προϊόντα κυκλοφορούν και αναμένεται να κυκλοφορήσουν στην παγκόσμια αγορά, η χώρα μας κάνει βήματα προς τα πίσω, εξαιτίας δύο κυρίως παραγόντων:

Της οικονομικής κρίσης και των επιπτώσεων στα δημοσιονομικά. Το υπουργείο Υγείας κρατά καθηλωμένη τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη και ρίχνει το βάρος στους ασθενείς.

Της αδυναμίας να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές, με τις οποίες θα εξορθολογιστεί η κατανάλωση φαρμάκων και θα δοθεί έμφαση στην κάλυψη πραγματικών αναγκών.

Η εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη (ΕΟΠΥΥ) έχει οριστεί τα τελευταία τρία χρόνια στο 1,945 δισ. ευρώ και η νοσοκομειακή στα 530 εκατομμύρια. Επιστήμονες και παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν πως τα ποσά αυτά δεν επαρκούν να καλύψουν τις ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού.

Η δαπάνη "τρέχει" ανεξέλεγκτη και η Πολιτεία "κρύβεται" πίσω από τον αυτόματο μηχανισμό επιστροφών (clawback).

Δεν προχωρεί σε θεσμικές παρεμβάσεις, ώστε τα υπάρχοντα κονδύλια να διατεθούν ορθολογικά. Ενδεικτικό είναι πως στα χρόνια της κρίσης η φαρμακευτική δαπάνη έχει συρρικνωθεί λόγω της οριζόντιας μείωσης των τιμών. Δεν συνέβη, όμως, το ίδιο με την κατανάλωση φαρμάκων, η οποία αυξάνεται σταθερά!

Αδιαφορώντας για το τελευταίο, το υπουργείο Υγείας φροντίζει επιμελώς να στέλνει αλλού τον λογαριασμό, χωρίς να ασκεί ουσιαστική πολιτική φαρμάκου. Μειώνει τις τιμές και ζητεί πίσω από τις εταιρείες κάθε ευρώ που ξεπερνά τους “κλειστούς” προϋπολογισμούς ΕΟΠΥΥ και νοσοκομείων.

Επιβαρύνει, επίσης, τους πολίτες και ειδικά τις πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι.

Τριπλάσιο

Η στρέβλωση παίρνει πλέον ανεξέλεγκτες διαστάσεις, καθώς οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις επιστρέφουν στο δημόσιο 1,2 δισ. ευρώ τον χρόνο, ποσό που είναι αναλογικά τριπλάσιο από το μέσο ευρωπαϊκό.

Ποιός θα φροντίσει για τον έλεγχο της ζήτησης; Ποιός θα πάρει την πρωτοβουλία να εξορθολογίσει τον τρόπο χορήγησης φαρμάκων, αν όχι η Πολιτεία;

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, επικρατεί ανασφάλεια σε σχέση με το κατά πόσο θα φτάσουν έγκαιρα στον Έλληνα ασθενή οι καινοτόμες θεραπείες που απαιτούνται.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι προοπτικές ανάπτυξης και εισόδου νέων φαρμάκων στην ελληνική αγορά δεν είναι καθόλου αισιόδοξες. Δεν αποκλείεται, έτσι, να αυξηθούν οι ανικανοποίητες ανάγκες των ασθενών.

Καινοτομία

Την ώρα που τίθεται ο προβληματισμός αυτός, περισσότερα από 7.000 νέα φάρμακα αναπτύσσονται παγκοσμίως. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται 1.813 φάρμακα για τον καρκίνο, 1.329 για νευρολογικές παθήσεις, 1.256 για μεταδοτικές ασθένειες, 599 για καρδιαγγειακά προβλήματα, 511 για ψυχικές παθήσεις, 475 για τον διαβήτη και 159 για το AIDS.

Οι ειδικοί σημειώνουν πως η αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης δεν οφείλεται στις τιμές των φαρμάκων, αλλά συνδέονται με τη μη ελεγχόμενη κατανάλωσή τους.

Στην ελληνική αγορά υπάρχουν πολλά φάρμακα (off patent και γενόσημα), τα οποία είναι τόσο φθηνά, που το κόστος τους καθιστά αδύνατη τη συνέχιση της κυκλοφορίας τους στην εγχώρια αγορά.

Το μοντέλο τιμολόγησης δεν μπορεί πλέον να φέρει άλλη εξοικονόμηση και το μόνο που κάνει είναι να διαιωνίζει τις στρεβλώσεις, με αποτέλεσμα την απόσυρση 240 καταξιωμένων φαρμάκων από την αγορά την τελευταία διετία.

Επανεξαγωγές

Δημιουργεί, επίσης, σημαντικούς κινδύνους επάρκειας και αύξηση των επανεξαγωγών εισαγόμενων φαρμάκων, με αποτέλεσμα το συχνό φαινόμενο των ελλείψεων στα φαρμακεία.

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), στα τέλη Οκτωβρίου έλλειπαν από τα φαρμακεία 97 φάρμακα, εκ των οποίων τα 22 ήταν νοσοκομειακά, τα 9 εμβόλια και τα 15 φάρμακα αρμοδιότητας του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ).

Το προεδρείο του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ) απευθύνει μία τριπλή πρόταση, με σκοπό να μπει μία τάξη στο ανεξέλεγκτο τοπίο:

Να υπάρξει συμμάζεμα της σπατάλης, ώστε να μειωθεί η άδικη και αυθαίρετη επιβολή των αναδρομικών επιστροφών. Να γίνουν δομικές αλλαγές, όπως συνέβη και σε άλλες χώρες. Να υπάρξει συνυπευθυνότητα με την Πολιτεία και να μπει ένα όριο στο τι καλύπτουν οι εταιρείες και τι η Πολιτεία, όπως επίσης συμβαίνει σε άλλες χώρες.