Γιατί καταρρέουν τα δημόσια συστήματα υγείας – Τι μας περιμένει το 2023

Επιμέλεια

Νατάσα Ρουγγέρη

Σε Ευρώπη και Αμερική, παρότι - υποτίθεται - ξεπεράσαμε τον σκόπελο της πανδημίας, τα δημόσια συστήματα υγείας αντιμετωπίζουν μεγάλη κρίση. Υπάρχει «φως στο τούνελ»;

Από την Βρετανία, την Ισπανία, την Γαλλία, μέχρι και τις ΗΠΑ, τα δημόσια συστήματα υγείας περνούν μία τεράστια κρίση επιβίωσης, στην οποία δεν έφτασαν μόνο και μόνο εξαιτίας της πανδημίας του κοροναϊού.

Και στην Ελλάδα, βεβαίως, όπου το ΕΣΥ έχει περάσει δια πυρός και σιδήρου, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη, κάτι που δεν οφείλεται μόνο στον συνδυασμό κοροναϊού, γρίπης και ελλείψεων φαρμάκων, αλλά σε χρόνιες παθογένειες τις οποίες καμία κυβέρνηση δεν μπόρεσε – ή δεν θέλησε – να αντιμετωπίσει.

Τέσσερις παράγοντες που επηρεάζουν την υγειονομική περίθαλψη το 2023

Ο κλάδος της υγειονομικής περίθαλψης θα αντιμετωπίσει μυριάδες προκλήσεις το επόμενο έτος, σύμφωνα με τον ιστότοπο για τα οικονομικά της Υγείας, Medical Economics.

Οι ηγέτες του κλάδου της υγειονομικής περίθαλψης αναμένουν ένα ταραχώδες 2023, αναφέρει εξάλλου πρόσφατη έκθεση της Deloitte.

Η στελέχωση με προσωπικό, ο πληθωρισμός, η συρρίκνωση των περιθωρίων κέρδους και τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας συγκαταλέγονται στις κορυφαίες ανησυχίες, που θα συνεχίσουν να αποτελούν πρόκληση για τα νοσοκομεία και τα συστήματα υγείας και θα έχουν υπέρμετρη επίδραση στη συνολική στρατηγική.

Ακολουθούν οι τέσσερις παράγοντες που η Deloitte προσδιόρισε ως τους πιο πιθανούς να επηρεάσουν την υγειονομική περίθαλψη το τρέχον έτος.

Πληθωρισμός και οικονομική αντοχή

Η υγειονομική περίθαλψη δεν έχει πλέον ανοσία στον πληθωρισμό, με το 76% των ηγετών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης να δηλώνουν ότι πιστεύουν πως θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στη στρατηγική τους. Μόνο το 7% δήλωσε ότι δεν είναι πιθανό να έχει καμία επίδραση.

Η αύξηση των δαπανών διαβίωσης θα μπορούσε να οδηγήσει ορισμένους ασθενείς να καθυστερήσουν τη συνήθη περίθαλψη και τις εξετάσεις, όπως όταν χτύπησε η πανδημία, με αποτέλεσμα χειρότερα αποτελέσματα για την υγεία.

Ενώ οι περισσότεροι ηγέτες των συστημάτων υγείας, που συμμετείχαν στην έρευνα της Deloitte, δήλωσαν ότι ο πληθωρισμός θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στη στρατηγική τους, λιγότεροι από τους μισούς διευθυντές των προγραμμάτων υγείας πίστευαν ότι θα επηρεάσει τα βραχυπρόθεσμα σχέδιά τους.

Όμως, σύμφωνα με την έκθεση, το trickle-down (σ.σ. η βασική ιδέα των «trickle down economics» είναι ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να μειώσουν τη φορολόγηση των πλουσίων, για να εξασφαλίσουν ταχύτερη ανάπτυξη και ευημερία στην υπόλοιπη κοινωνία) αποτέλεσμα της τιμολόγησης της υγειονομικής περίθαλψης πιθανότατα θα σημαίνει ότι τα συστήματα υγείας θα μπορούσαν να αισθανθούν την επίδραση μετά το 2023, όταν θα υποστούν το κύριο βάρος του οικονομικού «πόνου».

Ψηφιακός μετασχηματισμός

Με την αύξηση των επιτοκίων, οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης ενδέχεται να δυσκολευτούν περισσότερο να εκσυγχρονίσουν την τεχνολογία τους και να υιοθετήσουν ψηφιακούς μετασχηματισμούς, σύμφωνα με την Deloitte.

Μόλις το 29% των ερωτηθέντων από τα συστήματα υγείας δήλωσαν ότι η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού θα έχει πιθανότατα σημαντικό αντίκτυπο στη στρατηγική του οργανισμού τους το 2023, ενώ το 63% πιστεύει ότι θα έχει μέτρια επίδραση.

Μεταξύ των στελεχών των προγραμμάτων υγείας, ωστόσο, ο επιταχυνόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός αναμένεται να έχει «μεγάλο αντίκτυπο» (43%) ή «μέτριο αντίκτυπο» (50%) το 2023.

Η Deloitte σημειώνει ότι η διαφορά στις απαντήσεις μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι ηγέτες των προγραμμάτων υγείας θέλουν να μετασχηματιστούν ψηφιακά, αλλά μπορεί να μην γνωρίζουν πώς να το πληρώσουν ή αγωνιούν να υλοποιήσουν έργα που έχουν καθυστερήσει πολύ.

Τα προγράμματα υγείας τείνουν επίσης να προηγούνται των συστημάτων υγείας στο μέτωπο της τεχνολογίας.

Συρρίκνωση των περιθωρίων

Πολλά συστήματα υγείας είδαν μειωμένο όγκο ασθενών και εσόδων κατά τη διάρκεια της πανδημίας και δεν έχουν ακόμη ανακάμψει στα προ κοροναϊού επίπεδα.

Με το κόστος των προμηθειών και της εργασίας να αυξάνεται, το 2022 ενδέχεται να είναι ένα από τα χειρότερα οικονομικά έτη που έχουν βιώσει τα νοσοκομεία εδώ και δεκαετίες.

Τα έσοδα συνεχίζουν να συμπιέζονται από τους ασθενείς που καθυστερούν την περίθαλψη, ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός ασθενών μετακινείται σε περιπατητικά κέντρα έναντι των νοσοκομείων για μη επείγουσες διαδικασίες.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα μέσα λειτουργικά περιθώρια κέρδους μεταξύ των νοσοκομείων και των συστημάτων υγείας μειώθηκαν κατά 46% τον Σεπτέμβριο, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα ένα χρόνο νωρίτερα.

Αυτή η συμπίεση των περιθωρίων μπορεί να μην είναι βιώσιμη για πολλά νοσοκομεία – ιδιαίτερα για τους μικρούς και τοπικά ελεγχόμενους οργανισμούς. Ως αποτέλεσμα, ορισμένα νοσοκομεία μπορεί να εξαγοραστούν, ενώ άλλα μπορεί να αναγκαστούν να κλείσουν τις πόρτες τους.

Νέα μοντέλα πληρωμών και εναλλακτικοί τόποι περίθαλψης

Η μετάβαση σε νέα μοντέλα πληρωμών, όπως η φροντίδα βάσει αξίας (VBC), θεωρήθηκε ως η κορυφαία προτεραιότητα μεταξύ των στελεχών των προγράμματα υγείας που εξέτασε η Deloitte για το 2023.

Πολλά προγράμματα υγείας είναι πιθανό να εισέλθουν στο νέο έτος σε ισχυρή οικονομική θέση, λόγω των λιγότερων απαιτήσεων υγειονομικής περίθαλψης το 2022.

Τα νοσοκομεία και τα συστήματα υγείας, από την άλλη πλευρά, θα επικεντρωθούν περισσότερο στην επιβράδυνση των απωλειών το 2023. Αυτό θα μπορούσε να δυσκολέψει τα προγράμματα υγείας να μετακινήσουν τους παρόχους του δικτύου τους σε νέα μοντέλα πληρωμών.

Η έκθεση σημειώνει ότι οι καταναλωτές αναζητούν μεγαλύτερη ευκολία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εναλλακτικές τοποθεσίες περίθαλψης, που μπορούν να προσφέρουν καλύτερη εμπειρία στον πελάτη.

Οι εναλλακτικοί χώροι περίθαλψης (που ορίζονται ως περίθαλψη εκτός του παραδοσιακού ιατρείου) δεν είναι καινούργιοι, αλλά αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία, καθώς ο κόσμος του λιανικού εμπορίου και ο ψηφιακός κόσμος συγκλίνουν και ο δημόσιος τομέας αναγνωρίζει την ανάγκη να προωθηθεί η ισότητα στην υγεία και να βελτιωθεί η εμπειρία των καταναλωτών.

Ταυτόχρονα, οι καταναλωτές αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο θέλουν να έχουν πρόσβαση στη φροντίδα και πιέζουν την παραδοσιακή επίσκεψη και εμπειρία της υγειονομικής περίθαλψης να είναι περισσότερο σύμφωνη με άλλες συναντήσεις που έχουν στην καθημερινή ζωή.

Οι προσδοκίες είναι ότι τα περισσότερα προγράμματα υγείας θα έχουν κερδοφορία το 2023, αλλά τα νοσοκομεία και τα συστήματα υγείας πιθανόν να αντιμετωπίσουν άλλη μια δύσκολη χρονιά, καθώς προσπαθούν να εξισορροπήσουν τις οικονομικές πιέσεις με την ανάγκη να επενδύσουν στο μέλλον, εξασφαλίζοντας παράλληλα φροντίδα υψηλής ποιότητας.

Τα νοσοκομεία πρέπει να προετοιμαστούν για το δύσκολο 2023

Υπάρχουν πολλοί αντίξοοι άνεμοι για τα συστήματα υγείας το τρέχον έτος, αλλά υπάρχουν και ενδείξεις ότι έρχονται καλύτερες μέρες, δήλωσαν οι αναλυτές της Fitch Ratings σε τηλεδιάσκεψη.

Τα νοσοκομεία που ελπίζουν σε καλύτερες ημέρες το 2023 θα πρέπει να περιμένουν λίγο ακόμα, σημειώνει ωστόσο ο ιστότοπος, που ειδικεύεται σε θέματα υγείας, chiefhealthcareexecutive.com.

Αφού τα νοσοκομεία υπέστησαν μία από τις χειρότερες οικονομικές χρονιές τους το 2022, τα συστήματα υγείας θα πρέπει να αναμένουν περισσότερους αντίθετους ανέμους το 2023, δήλωσαν οι αναλυτές της Fitch Ratings.

«Θα είναι άλλη μια δύσκολη χρονιά», δήλωσε ο Kevin Holloran, ανώτερος διευθυντής και επικεφαλής του τομέα για την ομάδα μη κερδοσκοπικής υγειονομικής περίθαλψης της Fitch Ratings.

Ωστόσο, είπε επίσης: «Πιστεύουμε ότι αρχίζουμε να βγαίνουμε από τα χειρότερα».

«Κάπου το 2023, θα φτάσουμε… πιο κοντά στην επιστροφή στο φυσιολογικό», δήλωσε ο Holloran, προσθέτοντας αργότερα: «Υπάρχει κάποιο φως στην άκρη του τούνελ».

Η Fitch αναθεώρησε τις προοπτικές της για τον τομέα των μη κερδοσκοπικών νοσοκομείων ως «επιδεινούμενες» τον Αύγουστο. Αλλά οι αναλυτές της Fitch δήλωσαν ότι δεν βλέπουν άλλη υποβάθμιση για τον νοσοκομειακό τομέα στο σύνολό του το 2023.

Το ποσοστό των νοσοκομείων με αρνητικές προοπτικές αξιολόγησης υπερδιπλασιάστηκε πέρυσι, καθώς αυξήθηκε από 3% το 2021 σε 7% το 2022.

Περισσότερα νοσοκομεία θα μπορούσαν να δουν υποβαθμίσεις το 2023, δήλωσε ο Mark Pascaris, επικεφαλής ανάλυσης της ομάδας μη κερδοσκοπικής υγειονομικής περίθαλψης της Fitch Rating στις ΗΠΑ.

«Θα περίμενα περισσότερες αρνητικές προοπτικές, καθώς προχωράμε προς το τρέχον έτος και αυτοί οι αντίξοοι άνεμοι συνεχίζονται», δήλωσε ο Pascaris.

Τα λειτουργικά περιθώρια μπορεί επίσης να αργήσουν να ανακάμψουν. Περισσότερα από τα μισά νοσοκομεία της Αμερικής προβλέπεται να ολοκληρώσουν το 2022 με αρνητικά περιθώρια κέρδους, σύμφωνα με την Kaufman Hall, μια εταιρεία συμβούλων υγείας.

Είναι πιθανό ότι το 2023 θα μπορούσε να είναι ένα μεταβατικό έτος, όταν τα συστήματα υγείας αρχίσουν να ανακάμπτουν και θα μπορούσαν να δουν περισσότερες βελτιώσεις το 2024, δήλωσε ο Pascaris.

«Ο τομέας μπορεί να χρειαστεί να προσαρμοστεί σε μια νέα εποχή, όταν τα λειτουργικά περιθώρια κέρδους δεν θα ανταποκρίνονται στις προσδοκίες που είχαμε συνηθίσει πριν από την πανδημία», εξήγησε.