'Εως 20 φορές περισσότεροι οι θάνατοι από τον τυφώνα "Ντάνιελ" στη Θεσσαλία

Ξεπερνούν τον επίσημο απολογισμό, καθώς καταγράφηκαν 335 πλεονάζουσες απώλειες. Υψηλότερο τίμημα πλήρωσαν τα χαμηλότερα στρώματα.

Δραματικά χειρότερες από τον επίσημο απολογισμό είναι οι επιπτώσεις του κυκλώνα "Ντάνιελ, που έπληξε το 2023 τη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα.

iatronet.gr

Ο πραγματικός αριθμός των θανάτων στους πληγέντες νομούς είναι έως και 20 φορές υψηλότερος από τον επίσημο απολογισμό των θυμάτων.

Το στοιχείο επιβεβαιώνει τους επιστημονικούς ισχυρισμούς ότι η αποτίμηση του μεγέθους και των επιπτώσεων των πλημμυρικών γεγονότων με τη χρήση των άμεσων απωλειών υποεκτιμά σημαντικά τις πραγματικές επιπτώσεις των πλημμυρών στην υγεία των πληγέντων πληθυσμών.

Τα παραπάνω προκύπτουν, μεταξύ άλλων από μελέτη του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία (ΚΕΠΥ), η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα.

Ο κυκλώνας "Ντάνιελ" έπληξε στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2023 την Ελλάδα οδηγώντας σε μεγάλης έκτασης πλημμύρες στους νομούς Καρδίτσας, Μαγνησίας, Τρικάλων και Φθιώτιδας.

Σύμφωνα με τις επίσημες καταγραφές και τα επίσημα διαθέσιμα στοιχεία, η πλημμύρα προκάλεσε 17 άμεσους θανάτους τις πρώτες ημέρες της καταστροφής και σημαντικές εξάρσεις κρουσμάτων λεπτοσπείρωσης, σαλμονέλλωσης και λοιμώξεων από τον ιό του Δυτικού Νείλου κατά το πρώτο τετράμηνο μετά την καταστροφή.

Δυστυχώς οι επίσημες καταγραφές των υγειονομικών επιπτώσεων του κυκλώνα "Ντάνιελ" αποτυπώνουν μόνο την κορυφή του παγόβουνου του φορτίου νοσηρότητας και θνησιμότητας που δέχτηκαν οι πληθυσμοί στις πληγείσες περιοχές μετά την καταστροφική πλημμύρα.

Mελέτη της ερευνητικής ομάδας του ΚΕΠΥ δείχνει ότι κατά το πρώτο τρίμηνο μετά την καταστροφική πλημμύρα, στους νομούς Καρδίτσας, Μαγνησίας, Τρικάλων και Φθιώτιδας εκδηλώθηκαν 335 πλεονάζοντες θάνατοι, 335 δηλαδή περισσότεροι θάνατοι σε σχέση με τους αναμενόμενους βάσει των ιστορικών δεδομένων θνησιμότητας στις εν λόγω περιοχές από τα έτη 2015 - 2019.

Τα αποτελέσματα της μελέτης του ΚΕΠΥ επίσης υποδηλώνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος της πλεονάζουσας θνησιμότητας (281 από τους 335 πλεονάζοντες θανάτους) επήλθε μετά την πρώτη εβδομάδα της καταστροφικής πλημμύρας, επιβεβαιώνοντας προηγούμενες μελέτες σχετικά με τις σημαντικές μεσοπρόθεσμες (και όχι απλά άμεσες) αρνητικές επιπτώσεις των πλημμυρών στην υγεία των πληγέντων πληθυσμών.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, αν και στοιχεία σχετικά με τις αιτίες θανάτων για την χρονική περίοδο 2023 - 2024 δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, μέρος μόνο της πλεονάζουσας ολικής θνησιμότητας που καταγράφηκε στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα μπορεί να αποδοθεί στους δηλωθέντες άμεσους θανάτους της πλημμύρας, ή τους δηλωθέντες θανάτους τους σχετιζόμενους με τις εξάρσεις λοιμωδών και υδατογενών - τροφιμογενών νοσημάτων που παρατηρήθηκαν στις πληγείσες περιοχές μετά την πλημμύρα.

Βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας, υποθέτουν πως το μεγαλύτερο μέρος της πλεονάζουσας θνησιμότητας προήλθε από καρδιαγγειακά ή και αναπνευστικά νοσήματα κύρια λόγω της γενικευμένης επιδείνωσης των κοινωνικοοικονομικών καθοριστών της υγείας στους πληγέντες πληθυσμούς ή και της διατάραξης της πρόσβασης τους σε υπηρεσίες Υγείας.

Βάσει επίσης της διεθνούς βιβλιογραφίας, υποθέτουν με ασφάλεια ότι η κατανομή της πλεονάζουσας θνησιμότητας δεν υπήρξε ομοιόμορφη στους πληγέντες πληθυσμούς και ότι τα χαμηλά κοινωνικονομικά στρώματα στη Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα πλήρωσαν δυσανάλογο τίμημα στην υγεία τους μετά από την πλημμύρα.

Οι "ανθρωπογενείς πλημμυρικές καταστροφές" κατά κανόνα αντιμετωπίζονται ως επείγουσες καταστάσεις, των οποίων μάλιστα η βαρύτητα αξιολογείται από το οικονομικό ύψος των ζημιών ή τον αριθμό των άμεσων θανάτων που αυτές προκαλούν.

Η διεθνής εμπειρία αλλά και τα ευρήματα από την καταστροφή που επήλθε με τον κυκλώνα "Ντάνιελ" υποδεικνύουν ότι ο τρόπος αυτός αντιμετώπισης δεν είναι επαρκής.

Οι πλημμύρες έχουν πολυεπίπεδες, άμεσες και μεσο - μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία των πληγέντων πληθυσμών και ιδίως των οικονομικά ασθενέστερων και ευάλωτων ομάδων.

Απαιτούν μακρόπνοο σχεδιασμό, συνεχή επιδημιολογική επιτήρηση των πληγέντων κοινοτήτων, διαρκή παρακολούθηση της νοσηρότητας και θνησιμότητας τους (από όλα τα νοσήματα και όχι μόνο από τα λοιμώδη), διαρκή επιτήρηση της πρόσβασης τους σε υπηρεσίες υγείας και ενδυνάμωση των τοπικών δημόσιων συστημάτων υγείας καθώς και γενικευμένες παρεμβάσεις για την ταχεία και πλήρη κοινωνικοοικονομική ανάταξη και αποκατάστασή τους.