Ανακαλύφθηκε αντιβιοτικό κατά των ανθεκτικών μυκητιασικών λοιμώξεων και βακτηρίων

Το νέο αντιβιοτικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τα σημερινά προβληματικά μικρόβια. Η τοξικότητά του είναι χαμηλή.

Φίλιππος Ζάχαρης - IATRONET

Ειδικά ρεπορτάζ - Σύλλογοι Ασθενών και ΜΚΟ

Κινέζοι φαρμακοποιοί ανακάλυψαν ένα νέο μακρολιδικό αντιβιοτικό που έδειξε ευρύ φάσμα δράσης κατά μυκήτων ανθεκτικών σε άλλα αντιβιοτικά σε αρχικές εργαστηριακές δοκιμές. Αναστέλλεται επίσης η ανάπτυξη βακτηριακών παθογόνων διαφυγής.

Λόγω ενός ανεξάρτητου μηχανισμού δράσης, το νέο αντιβιοτικό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για τα σημερινά προβληματικά μικρόβια, ιδίως καθώς η τοξικότητά του φαίνεται να είναι χαμηλή σύμφωνα με τα αποτελέσματα που δημοσιεύονται στο "Nature".

Εκτός από το γνωστό πρόβλημα με τα βακτήρια, αρκετοί παθογόνοι για τον άνθρωπο μύκητες έχουν επίσης αναπτύξει ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά τα τελευταία χρόνια. Ένα παράδειγμα είναι οι παραλλαγές του Candida auris με μειωμένη ευαισθησία και στις 4 ομάδες αντιμυκητιασικών (πολυένια, αζόλες, εχινοκανδίνες και 5-φλουκυτοσίνη).

Καθώς τα περισσότερα αντιβιοτικά έχουν βρεθεί σε βακτήρια ή μύκητες, οι ερευνητές του Κεντρικού Εργαστηρίου Φυσικών Φαρμάκων του Πανεπιστημίου Nanjing ξεκίνησαν την αναζήτηση νέων δραστικών συστατικών στη φύση.

Ωστόσο, δεν περιπλανήθηκαν στα λιβάδια και τα δάση απομακρυσμένων περιοχών.

Το σημείο εκκίνησης ήταν η έρευνα μέσω υπολογιστών. Οι ερευνητές ανέλυσαν τις αλληλουχίες περισσότερων από 310.000 βακτηριακών γονιδιωμάτων.

Μεταξύ των 1,78 εκατομμυρίων τμημάτων γονιδίων που κωδικοποιούν πρωτεΐνες, αναζήτησαν συγκεκριμένα τις γενετικές οδηγίες για μόρια που επιτίθενται στην κυτταρική μεμβράνη των μυκήτων, όπως τα αντιμυκητιασικά πολυένια. Ανάμεσα σε 280 ομάδες βιοσυνθετικών γονιδίων, βρήκαν τελικά ένα μακρολίδιο που χρησιμοποιεί με επιτυχία ο Streptomyces netropsis για να αμυνθεί κατά των μυκήτων.

Σε μικροβιολογικές δοκιμές, αυτό το μακρολίδιο, που οι ερευνητές ονόμασαν μαντιμυκίνη, δεν ήταν αποτελεσματικό μόνο κατά των πολυανθεκτικών μυκήτων Candida και Cryptococcus neoformans και Aspergillus fumigatus, οι οποίοι μπορεί να είναι επικίνδυνοι για τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.

Η μαντιμυκίνη θα μπορούσε επίσης να είναι αποτελεσματική κατά των πολυανθεκτικών βακτηρίων Eskape, τα οποία εμφανίζονται συχνά σε νοσοκομειακές λοιμώξεις. Δεν ήταν ανιχνεύσιμη βακτηριοκτόνος δράση κατά των Gram-θετικών ή Gram-αρνητικών παθογόνων μικροοργανισμών.

Οι ερευνητές αποδίδουν την επίδραση στους ανθεκτικούς μικροοργανισμούς σε διαφορετικό μηχανισμό δράσης. Τα περισσότερα άλλα αντιμυκητιασικά δεσμεύονται στην εργοστερόλη ή αναστέλλουν τη σύνθεση αυτού του δομικού στοιχείου στην κυτταρική μεμβράνη των μυκήτων. Η μαντιμυκίνη, από την άλλη πλευρά, σχηματίζει σύμπλοκα με τα φωσφολιπίδια της μεμβράνης. Αυτό αυξάνει τη διαπερατότητα για τα ιόντα. Το αποτέλεσμα είναι η κατάρρευση των κυττάρων του μύκητα.

Η μαντιμυκίνη έχει αποδειχθεί μη τοξική και εξαιρετικά αποτελεσματική σε αρχικές μελέτες σε ζώα. Σε αντίθεση με την αμφοτερικίνη Β, η μαντιμυκίνη δεν φαίνεται να βλάπτει τους νεφρούς και δεν παρατηρήθηκε αιμόλυση ακόμη και σε υψηλές δόσεις.

Τα ποντίκια προστατεύονταν αξιόπιστα από διεισδυτική λοίμωξη Candida σε υψηλότερη δόση, η οποία ήταν πάντα θανατηφόρα στην ομάδα ελέγχου.

Η μανδιμυκίνη αποδείχθηκε αποτελεσματική σε λοιμώξεις μαλακών μορίων με πολυανθεκτικά φάρμακα C. albicans, C. auris και C. neoformans και θεράπευσε δερματικές και κολπικές μυκητιασικές λοιμώξεις.

Λόγω των πολυάριθμων αλυσίδων σακχάρων, η μαντιμυκίνη είναι υδατοδιαλυτή και, επομένως, επίσης διαθέσιμη από το στόμα, γεγονός που θα μπορούσε να διευκολύνει τη θεραπεία στα εξωτερικά ιατρεία.

Η επιβεβαίωση από άλλες ερευνητικές ομάδες εξακολουθεί να λείπει. Επομένως, δεν είναι σαφές εάν η μαντιμυκίνη μπορεί να καλύψει το θεραπευτικό κενό που προκύπτει από τον αυξανόμενο αριθμό ανθεκτικών μυκητιασικών λοιμώξεων.

Πηγές:

Deutsches Ärzteblatt