«Διάτρητα» τα προσωπικά ιατρικά δεδομένα των ασθενών μετά την πανδημία – Τι πρέπει να γίνει

Γιάννα Σουλάκη - IATROPEDIA

“Τρύπα” στην προστασία των προσωπικών ιατρικών δεδομένων βλέπουν οι γιατροί, με αφορμή την πανδημία του κορονοϊού.

Συμβάντα “παραβίασης” προσωπικών δεδομένων στους ηλεκτρονικούς φακέλους υγείας καταγράφουν οι Ιατρικοί Σύλλογοι.

Και συγκεκριμένα, ο Ιατρικός Σύλλογος Ηρακλείου Κρήτης, που έχει δεχθεί πολλές καταγγελίες από πολίτες, για γιατρούς που φέρονται να έχουν παραβιάσει τα προσωπικά δεδομένα του ιατρικού ηλεκτρονικού φακέλου των ασθενών.

«Το τελευταίο διάστημα γινόμαστε αποδέκτες καταγγελιών από πολίτες, ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ, για παραβίαση προσωπικών δεδομένων του ηλεκτρονικού φακέλου υγείας τους, από ιατρούς» τονίζουν.

Ο Ιατρικός Σύλλογος εφιστά την προσοχή στα μέλη του, ζητώντας τους να εξασφαλίζουν τη συγκατάθεση του ασθενούς, πριν την προβολή του ιατρικού ιστορικού του, ιδιαίτερα κατά την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.

Μάλιστα συνιστά, ο ιατρός να μην εισέρχεται στο τμήμα του φακέλου του ασθενούς που αφορά το ιστορικό του, ακόμη κι αν έχουν τη συγκατάθεσή του, εάν προηγουμένως, «δεν έχετε ήδη ανοίξει επίσκεψη στην ΗΔΙΚΑ, ή σε ότι αφορά τους νοσοκομειακούς ιατρούς εάν ο ασθενής δεν νοσηλεύεται ή δεν βρίσκεται σε ενεργό επίσκεψη στα εξωτερικά ιατρεία».

Άννα Μαστοράκου: “Στην πανδημία δεν προστατεύθηκαν αποτελεσματικά τα προσωπικά δεδομένα”

Μιλώντας στο iatropedia.gr, η πρόεδρος της Ένωσης Ιατρών ΕΟΠΥΥ (ΕΝΙ ΕΟΠΥΥ), Άννα Μαστοράκου, υποστηρίζει πως το τελευταίο διάστημα εντοπίζεται σημαντικό “κενό” στο σύστημα της ΗΔΙΚΑ.

Η «διαφυγή» αυτή προκλήθηκε από τα έκτακτα μέτρα που είχαν ληφθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, λέει.

“Υπήρχε θωράκιση πριν από την COVID-19 στα προσωπικά δεδομένα, αλλά από την πανδημία και μετά, υπήρξε χαλάρωση. Την περίοδο πριν από την COVID υπήρξε μια συστράτευση των γιατρών για να προστατευθούν τα προσωπικά δεδομένα των ασθενών, αλλά μετά όταν ήρθε η πανδημία αυτό χαλάρωσε πάρα πολύ, σε σημείο “κακουργήματος”, σημειώνει.

Είναι γεγονός πάντως, όπως αναφέρει η Άννα Μαστοράκου, πώς στην πανδημία προέκυψαν σοβαροί λόγοι προστασίας της δημόσιας Υγείας και γι’ αυτό απαιτήθηκε «διαφάνεια» στα στοιχεία που αφορούσαν τη νόσηση των πολιτών από COVID-19.

Αυτό, όμως, επέφερε “χαλάρωση” στην προστασία των προσωπικών δεδομένων από το σύστημα της ΗΔΙΚΑ.

“Όταν για παράδειγμα ανακοινώναμε στον gov.gr τα αποτελέσματα στα τεστ των ασθενών, δεν ξέραμε ποιος ακριβώς “βλέπει” τα αποτελέσματα αυτά. Τα βλέπει μόνο ο αποδέκτης; Το βλέπουν κι άλλοι; Γιατί και η ΗΔΙΚΑ είχε ενημέρωση και η Πολιτική Προστασία είχε ενημέρωση. Υπήρχαν πολλοί εμπλεκόμενοι φορείς που γνώριζαν -για λόγους Δημόσιας Υγείας- αν κάποιος πολίτης ήταν θετικός, ή ήταν καραντίνα. Εκεί υπήρξε μια μεγάλη διασταλτική ερμηνεία και δεν μπορώ να πω ότι εκεί προστατεύθηκε ο κόσμος και η κοινωνία, αυτός δηλαδή που ήταν θετικός”, σημειώνει.

Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έχει δρομολογήσει την ακόμη μεγαλύτερη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, καθώς με την ολοκλήρωση του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας (ΗΦΥ) το επόμενο διάστημα, ευαίσθητα δεδομένα των πολιτών μπορεί να βρεθούν εκτεθειμένα.

“Η “χαλάρωση” στη θωράκιση των προσωπικών δεδομένων, έγινε φυσικά για λόγους δημόσιας Υγείας. Γιατί έπρεπε αυτός που ήταν θετικός έπρεπε να μην κυκλοφορεί, έπρεπε να προστατευθεί ο διπλανός του κλπ. Αλλά αυτό από την άποψη της προστασίας των προσωπικών δεδομένων ήταν πολύ προβληματικό. Αλλά τώρα που έχει ανακοινώσει ο Κυριάκος Πιερρακάκης ότι όλα τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα είναι στο gov.gr, χρειάζεται οπωσδήποτε κάποια διασφάλιση”, λέει η πρόεδρος των γιατρών του ΕΟΠΥΥ.

Τι πρέπει να γίνει

Ο Ιατρικός Σύλλογος Ηρακλείου τονίζει ότι θα πρέπει να τηρούνται οι διαδικασίες στην εξ αποστάσεως συνταγογράφηση, μέσω της άυλης διαδικασίας και διευκρινίζει ότι θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε επανασυνταγογράφηση θεραπειών σε χρόνιους πάσχοντες, που είναι γνωστό το ιατρικό ιστορικό τους.

Η Άννα Μαστοράκου προσθέτει ότι, άδεια για την πρόσβαση στα προσωπικά ιατρικά στοιχεία του ΗΦΥ, θα πρέπει να δίνει μόνο ο ίδιος ο ασθενής.

“Ο πολίτης που έχει το δικαίωμα πάνω στα προσωπικά του δεδομένα θα πρέπει να δώσει αυτός άδεια χρήσης στον γιατρό. Δεν μπορεί ελευθέρως, όποιος μπαίνει στο σύστημα, να βλέπει τι εξετάσεις κάνει η Γιάννα Σουλάκη, ή η Μαστοράκου. Όχι. Αυτό δεν επιτρέπεται. Πρέπει να υπάρχει προστασία των προσωπικών δεδομένων. Ο μόνος δικαιούχος είναι ο πολίτης και μόνο ο πολίτης θα δώσει το δικαίωμα να πάει αυτό το αποτέλεσμα στον θεράπων γιατρό. Γιατί αύριο μεθαύριο, μπορεί ο γιατρός να αλλάξει. Και ο ασθενής να πάει σε επόμενο. Αυτό λοιπόν, αυτή τη στιγμή, είναι “κενό” στο σύστημα. Είναι “διαφυγή”, όπως λέει.

Τέλος η πρόεδρος σημειώνει ότι πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση μόνο με προσωπικούς κωδικούς.

“Το έχουμε εντοπίσει και το έχουμε πει, πως αυτό το σύστημα δεν λειτουργεί έτσι όπως θα έπρεπε. Πρέπει να υπάρχει μια προστασία, μέσω “κωδικών” οι οποίοι να ανήκουν στον χρήστη και να δίνει αυτός πρόσβαση, όποτε και εάν θελήσει, στον γιατρό του ή στον επαγγελματία υγείας. Αυτό είναι κυρίως θέμα της ΗΔΙΚΑ. Εμείς ως ΕΝΙ ΕΟΠΥΥ είχαμε κάνει μια παρουσίαση πως βλέπουμε το σύστημα, με τον ιατρικό φάκελο κλπ. Είχαμε κάνει συνάντηση με επιτελικούς παράγοντες του Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το είχαμε πει για τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων, κι ότι πρέπει να έχει συναινέσεις σε πολλά σημεία. Και έχουμε στείλει και υπόμνημα συγκεκριμένο”, καταλήγει η Άννα Μαστοράκου.