Ελλείψεις σε φάρμακα διαβήτη και αντλίες ινσουλίνης λόγω clawback

Άννα Παπαδομαρκάκη - in.gr

Κλειστοί προϋπολογισμοί και clawback φέρνουν σε αδιέξοδο τους διαβητικούς που ψάχνουν φάρμακα και αντλίες ινσουλίνης, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους

Σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή της θεραπείας τους αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι και ΙΙ εξαιτίας των ελλείψεων που έχουν προκαλέσει οι οικονομικοί περιορισμοί τόσο στη φαρμακευτική δαπάνη, όσο και στα υλικά για τον διαβήτη που χορηγεί ο ΕΟΠΥΥ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τα φάρμακα εντοπίζεται στους νεότερους αντιδιαβητικούς παράγοντες που προστατεύουν την καρδιά των ασθενών με διαβήτη τύπου ΙΙ, ενώ σε ότι αφορά τους ασθενείς με διαβήτη τύπου Ι (ινσουλινοεξαρτώμενος), πρόσφατη απόφαση που ανέβασε το clawback των αντλιών ινσουλίνης για τον περασμένο Ιανουάριο στο 58%, δημιουργεί κινδύνους ελλείψεων τόσο στις αντλίες, όσο και στα αναλώσιμά τους.

Τα προβλήματα των ελλείψεων σε φάρμακα και αναλώσιμα για τους διαβητικούς δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά και περιλαμβάνονται σε μια σειρά σοβαρών και μακροχρόνιων θεμάτων που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών, όμως ήδη από τον Ιούλιο του 2019, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ) προσπαθεί ανελλιπώς να συναντηθεί με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, πράγμα που φαίνεται ακατόρθωτο τελικά, αφού μέχρι και την περασμένη Παρασκευή 28 Απριλίου δεν κατέστη δυνατό να πραγματοποιηθεί.

Μιλώντας στο in.gr για το θέμα, ο πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ Χρήστος Δαραμήλας υπογράμμισε ότι τελευταία οι ελλείψεις των αναλόγων GLP-1 έχουν φτάσει σε απίστευτα επίπεδα, καθώς ο ρυθμός αύξησης των διαβητικών τύπου ΙΙ στη χώρα μας κινείται με ποσοστά από 5-8% το χρόνο, με αποτέλεσμα μόνο το τελευταίο τετράμηνο του 2022 να έχουν ενταχθεί στα Μητρώα Ασθενών με Διαβήτη τύπου ΙΙ περί τις 60.000 άτομα.

Ο διαβήτης αυξάνεται με ρυθμό 8%

Συγκεκριμένα, το 2021 το σύνολο των ασθενών με διαβήτη ήταν 960.000 άτομα, το 2022 αυξήθηκαν στα 1.020.000 άτομα και τώρα υπολογίζονται σε 1.130.000 άτομα. Από αυτούς οι 2.500 πάσχουν από διαβήτη τύπου Ι και οι υπόλοιποι από διαβήτη τύπου ΙΙ. Ο εντυπωσιακός ρυθμός αύξησης των διαβητικών τύπου ΙΙ οδηγεί σε αμφισβητήσεις τον κ. Δαραμήλα, ο οποίος επισημαίνει πως «βαφτίζονται» διαβητικοί, παχύσαρκοι που θέλουν να χρησιμοποιήσουν τα φάρμακα αυτά για την αντιμετώπιση του επιπλέον βάρους τους, τη στιγμή που στη χώρα μας η παχυσαρκία δεν αναγνωρίζεται ως νόσος.

Σε ότι αφορά τα ανάλογα GLP-1 που είναι μια ένεση την εβδομάδα, πρόκειται για δύο σκευάσματα, τα οποία δεν είναι ανταλλάξιμα μεταξύ τους, δηλαδή δεν μπορούν να καλυφθούν οι ασθενείς με το ένα φάρμακο αν του έχει συνταγογραφηθεί το άλλο, γιατί δεν είναι όμοια μεταξύ τους.

Το αποτέλεσμα είναι να επιστρέφουν οι ασθενείς σε προηγούμενης γενιάς ενέσιμα σκευάσματα, αγωνιστές GLP – 1, που πρέπει να γίνονται ενέσιμα, καθημερινά. 

Όπως εξήγησε ο κ. Δαραμήλας, τα συγκεκριμένα σκευάσματα που βρίσκονται σε έλλειψη, αφορούν ασθενείς με καρδιαγγειακή επιπλοκή, για τη διαχείριση της γλυκόζης και την προστασία της καρδιάς.

Παρά το γεγονός ότι τα σκευάσματα αυτά βοηθούν και στην παχυσαρκία, η σχετική έγκριση έχει δοθεί μόνο από τον αμερικανικό οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων FDA και όχι από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) ή τον ΕΟΦ.

Διαπραγματεύσεις

Με βάση αυτό το δεδομένο, έγινε και η διαπραγμάτευση για την τιμή με την οποία θα αποζημιώνονται οι φαρμακευτικές από τον ΕΟΠΥΥ και «κλείδωσαν» τόσο η τιμή, όσο και οι ποσότητες για συγκεκριμένο αριθμό ασθενών. Οποιαδήποτε επιπλέον ποσότητα που θα προκαλέσει πρόσθετη κατανάλωση, θα επιστραφεί στον ΕΟΠΥΥ μέσω clawback, πέραν της έκπτωσης που αρχικά δόθηκε από την εταιρεία και η οποία εμπεριείχε τη μείωση της τιμής από το clawback των προηγούμενων ετών.

Αντίστοιχα σε ότι αφορά τις αντλίες ινσουλίνης, ο κ. Δαραμήλας υπογράμμισε ότι με απόφαση της 21ης Απριλίου, το clawback στα ορθοπεδικά από 43% κατέβηκε στο 18% μέσα σε μια νύχτα, με μια ανακατανομή των ορίων δαπάνης.

Την ίδια στιγμή το clawback για τις αντλίες παρέμεινε στο 58%, δείχνοντας έτσι το έλλειμμα του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για το συγκεκριμένο εξοπλισμό, κατά 4 εκατ. ευρώ.

Ο πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ επιχείρησε – μάταια- να επικοινωνήσει με τον υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη για την αντιμετώπιση του θέματος, όμως τελικά δεν πραγματοποιήθηκε συνάντηση.

Κίνδυνος ζωής

Τόσο οι ελλείψεις στα φάρμακα, όσο και η αναστολή εκτέλεσης συνταγών για αναλώσιμα αντλίας ινσουλίνης, οδηγεί σε υποχρεωτική αλλαγή θεραπευτικής αγωγής, θέτοντας σε κίνδυνο τη ρύθμιση της πάθησης, την υγεία και την ίδια τη ζωή των ασθενών, σύμφωνα με τον κ. Δαραμήλα.

Ο ίδιος διερωτάται τι θα γίνει με τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στην αγωγή τους, ενώ τονίζει πως τα προβλήματα αυτά αναμένεται να ενταθούν περαιτέρω με τις επικείμενες εκλογές και επισημαίνει πως για μια τετραετία οι προσπάθειες να τεθούν τα προβλήματα των ασθενών με διαβήτη στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου κατέστη αδύνατο.

Κάνοντας ύστατη έκκληση για πρόσθετη χρηματοδότηση του σχετικού προϋπολογισμού (κατηγορία Λ4Γ) του ΕΟΠΥΥ με τουλάχιστον 4 εκατ. ευρώ, επεσήμανε πως αν δεν αντιμετωπιστεί το θέμα τώρα, θα υπάρξει ανάλογη παρότρυνση των ασθενών για τις εκλογές.