Burnout: Απειλή για την ασφάλεια των ασθενών η εξουθένωση των ιατρών [μελέτη]

Oι ιατροί με επαγγελματική εξουθένωση έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμπλακούν σε περιστατικά που έχουν επίπτωση στην ασφάλεια των ασθενών, όπως φαρμακευτικά και γενικότερα ιατρικά λάθη.

Φίλιππος Ζάχαρης IATRONET

Ειδικά ρεπορτάζ - Σύλλογοι Ασθενών και ΜΚΟ

Οι γιατροί που πάσχουν από επαγγελματική εξουθένωση (burnout) εμπλέκονται συχνότερα σε περιστατικά που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των ασθενών.

Αυτό προκύπτει από τη μεγαλύτερη και πιο ολοκληρωμένη μετα-ανάλυση για το θέμα αυτό μέχρι σήμερα, η οποία δημοσιεύθηκε στο "British Medical Journal".

Σύμφωνα με τη μελέτη, η επαγγελματική εξουθένωση είναι πιο συχνή μεταξύ των που εργάζονται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών και τις μονάδες εντατικής θεραπείας.

Ένας μεγάλος αριθμός μελετών δείχνει πλέον ότι η επαγγελματική εξουθένωση μεταξύ των ιατρών έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας παγκοσμίως. Το 2018, μια συστηματική ανασκόπηση μελετών από 45 χώρες διαπίστωσε επικράτηση έως και 80% - ανάλογα με τον ορισμό της επαγγελματικής εξουθένωσης.

Επαγγελματικές ενώσεις και εξιδεικευμένες εταιρείες προειδοποιούν επανειλημμένα ότι η επαγγελματική εξουθένωση έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο στην υγειονομική περίθαλψη.

Αυτό που λείπει, ωστόσο, είναι οι πληροφορίες σχετικά με το πώς η επαγγελματική εξουθένωση των γιατρών επηρεάζει την ποιότητα της φροντίδας των ασθενών.

Ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης - μεταανάλυσης, Alexander Hodkinson από τη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Leeds, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και οι συνεργάτες του ανέλυσαν τα αποτελέσματα 170 μελετών παρατήρησης σχετικά με αυτό το ερώτημα.

Η ανάλυσή τους σε 239.246 ιατρούς έδειξε ότι οι ιατροί με επαγγελματική εξουθένωση είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εμπλακούν σε περιστατικά ασφάλειας των ασθενών, όπως φαρμακευτικά λάθη. Ήταν, επίσης, υπερδιπλάσιες οι πιθανότητες να επιδείξουν έλλειψη επαγγελματισμού και επίσης υπερδιπλάσιες οι πιθανότητες να λάβουν χαμηλή βαθμολογία ικανοποίησης από τους ασθενείς.

Η ισχυρότερη συσχέτιση μεταξύ της επαγγελματικής εξουθένωσης και των περιστατικών ασφάλειας των ασθενών ήταν μεταξύ των ιατρών ηλικίας 20 - 30 ετών και μεταξύ των ιατρών που εργάζονταν στα επείγοντα περιστατικά.

Σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση, ο μεγαλύτερος κίνδυνος επαγγελματικής εξουθένωσης ήταν μεταξύ των νοσοκομειακών ιατρών, των ιατρών ηλικίας 31 - 50 ετών και των ιατρών επειγόντων περιστατικών και εντατικής θεραπείας. Η επαγγελματική εξουθένωση πάντως ήταν λιγότερο συχνή στους γενικούς ιατρούς.

Η ερευνητική ομάδα του Hodkinson ανέφερε ότι οι γιατροί με επαγγελματική εξουθένωση είχαν έως και 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να είναι δυσαρεστημένοι με την εργασία τους. Ήταν επίσης περισσότερο από 3 φορές πιο πιθανό να σκέφτονται ή να σχεδιάζουν να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους ή να μετανιώσουν για την επιλογή της καριέρας τους.

Ο Hodkinson και οι συνεργάτες του επισημαίνουν ότι όροι όπως η ασφάλεια των ασθενών, ο επαγγελματισμός και η επαγγελματική ικανοποίηση ορίστηκαν διαφορετικά στις μελέτες που αναλύθηκαν. Αυτό μπορεί να συνέβαλε σε μερική υπερεκτίμηση της συσχέτισής τους με την επαγγελματική εξουθένωση των ιατρών.

Τα μέσα και τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν στις 170 μελέτες διέφεραν επίσης σημαντικά. Και ο σχεδιασμός των original μελετών κατέστησε δυνατή τη δημιουργία αιτιώδους σχέσης μεταξύ της επαγγελματικής εξουθένωσης των ιατρών και της ποιότητας της φροντίδας των ασθενών σε πολύ περιορισμένο βαθμό.

Παρ' όλα αυτά, οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η επαγγελματική εξουθένωση των ιατρών αποτελεί ισχυρό προγνωστικό παράγοντα για την ποιότητα της φροντίδας των ασθενών.

Προτείνουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή στρατηγικών για τη μείωση της επαγγελματικής εξουθένωσης στο εργατικό δυναμικό των νοσοκομείων, ώστε να διασφαλιστεί η ποιοτική φροντίδα των ασθενών.

Πηγές:

British Medical Journal