Απασφάλιση του πληθυσμού λόγω κρίσης επιδεινώνει την υγεία

Τα προβλήματα του συστήματος υγείας λόγω οικονομικής κρίσης αναλύθηκαν από Έλληνες και ξένους ομιλητές στο συνέδριο των Financial Times για την υγεία.

IATRONET

Όσοι ασθενείς χάνουν την ασφάλεια τους υποχρεούνται να πληρώνουν οι ίδιοι την αγωγή τους, με αποτέλεσμα οι μισοί να τη διακόπτουν επειδή δεν έχουν να πληρώσουν.

Έτσι, το 8% των ασθενών με χρόνιο ή σοβαρό νόσημα έμεινε χωρίς θεραπεία, καθώς έχασε την ασφάλειά του μέσα στο 2013, ενώ το 40% των ασθενών μείωσαν δόσεις ή σταμάτησαν επικουρικές αγωγές με αποτέλεσμα να χειροτερεύσει η ασθένειά τους.

Επιπλέον, οι περισσότεροι πολίτες θεωρούν ότι ξοδεύουν περισσότερα σήμερα για την υγεία τους, απ΄ ότι πλήρωναν προ κρίσης, με αποτέλεσμα περικοπές σε οικογενειακά έξοδα, ακόμη και φαγητό.

Τα στοιχεία αυτά σχετικής έρευνας, παρουσιάστηκαν στη διάρκεια του συνεδρίου των Financial Times «Shaping a healthier Nation, Shaping a healthier Europe», με κύριο θέμα του την οικονομική κρίση και τις συνέπειές της στο χώρο της Υγείας.

Στο συνέδριο παρουσιάστηκαν σημαντικές ομιλίες, παρεμβάσεις, μελέτες και στατιστικά στοιχεία από την Ελλάδα και τις χώρες της Ε.Ε. καθώς συμμετείχαν 53 κορυφαίοι ομιλητές και συντονιστές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, 130 εκπρόσωποι δημοσίων και ιδιωτικών φορέων υγείας και πάνω από 500 σύνεδροι.

Το συνέδριο άνοιξε με ομιλία του ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος υπερασπίστηκε των μεταρρυθμίσεων στην υγεία, αναφέροντας ότι αυτές ήταν μονόδρομος για μια χώρα που θέλει να παραμείνει στο ευρώ και στην Ευρώπη. Ανέφερε ότι πολλοί πίστευαν ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις δεν θα προχωρούσαν, ωστόσο η πραγματικότητα τους διέψευσε. Παράλληλα, ο κ. Γεωργιάδης τόνισε ότι: «Η κυβέρνησή μας αυτό το τελευταίο διάστημα, έχει επιδείξει πολύ μεγάλη αποφασιστικότητα και η χώρα – ο τόπος έχει επιτύχει πολύ μεγάλη πρόοδο η οποία αναγνωρίζεται απ’όλο τον πλανήτη πλην των ελλήνων δημοσιογράφων. Κάθε αντικειμενικός παρατηρητής μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι στην Ελλάδα η οποία πριν από 2 χρόνια ήταν περίπου στο χείλος του γκρεμού, τουλάχιστον έχουμε επιτύχει σήμερα να κερδίσουμε επαξίως τη θέση μας στον πυρήνα της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Προφανώς δεν έχουμε τελειώσει ακόμη την πορεία, έχουμε πολλά πράγματα ακόμη να κάνουμε. Αλλά σας διαβεβαιώνω ότι θα τα κάνουμε».

Ο υφυπουργός Υγείας, Αντώνης Μπέζας, στην ομιλία του επεσήμανε ότι μία από τις βασικότερες παραμέτρους εξόδου της χώρας από την κρίση, είναι η ανασυγκρότηση του χώρου της Υγείας, η δημιουργία δηλαδή ενός βιώσιμου συστήματος και ο περιορισμός των ανισοτήτων. Για να γίνει όμως πραγματικότητα αυτή η ανασυγκρότηση, η μόνη λύση είναι η φυγή προς τα εμπρός και η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων. Και αυτό έγινε με τη δημιουργία του ΠΕΔΥ, που αποτελεί τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον χώρο της Υγείας, από τη δημιουργία του ΕΣΥ. Με το ΠΕΔΥ δημιουργείται ένα σύστημα καθολικό και λειτουργικό, στην υπηρεσία του πολίτη. Ένα σύστημα που θα παρέχει αποτελεσματική κοινωνική προστασία σε εκείνους που την έχουν ανάγκη. Που θα παρέχει δημόσιες υπηρεσίες σε όλους, με τρόπο αποτελεσματικό και φερέγγυο, με τρόπο που σέβεται τα χρήματα των φορολογουμένων.

Η Jane Griffiths, Co-chair of the joint Executive Committee of PhRMA and EFPIA (European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations, Group Company Chairman of Janssen EMEA (Europe, the Middle East and Africa), Chair of the Europe Committee of the Pharmaceutical Research and Manufacturers of America (PhRMA), στην ομιλία της ανέφερε ότι είναι ανησυχητικές οι συνέπειες των περικοπών στην υγεία στις οποίες προβαίνουν όλες οι χώρες της Ευρώπης στην υγεία των πολιτών. Η έλλειψη επενδύσεων στην καινοτομία, η έλλειψη πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες και η απόσυρση αρκετών φαρμακευτικών εταιρειών από την Ευρώπη δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο, που έχει αυξανόμενα δυσμενείς συνέπειες στην υγεία. Η κ. Griffiths παρουσίασε στη συνέχεια ένα βιώσιμο μοντέλο επενδύσεων στην καινοτομία, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση τόσο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης όσο και σε σημαντική μείωση του κόστους για τα συστήματα υγείας.

Ο Aaron Reeves, Researcher, Quantitative Sociology, Oxford University, μέλος της ομάδας ερευνητών που εξετάζουν τις συνέπειες της κρίσης στην Ελλάδα και των οποίων οι δημοσιεύσεις στην επιθεώρηση «The Lancet» έχουν προκαλέσει πολλές συζητήσεις, παρουσίασε με στατιστικά στοιχεία τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην υγεία των Ελλήνων. Ειδικότερα, ανέφερε ότι τα κρούσματα σοβαρών ασθενειών, όπως ο HIV, έχουν πολλαπλασιαστεί. Το 43% των Ελλήνων δεν μπορεί να πληρώσει για να έχει πρόσβαση στην υγεία. Σε αυτή την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται κυρίως οι ηλικιωμένοι. Τόνισε ότι υπάρχει άρνηση στην πολιτική ηγεσία να δεχτεί τις δραματικές συνέπειες που έχει προκαλέσει η φτώχεια στην υγεία των Ελλήνων, με πιο κύρια αντίδραση να μην υποστηρίζει με στοιχεία τις σχετικές μελέτες. Και προέβλεψε ότι η συνεχιζόμενη αυτή άρνηση θα διευρύνει ακόμα περισσότερο τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες στην Υγεία.

Ο George Tsakos, Senior Lecturer, Department of Epidemiology and Public Health, University College London (UCL), London, United Kingdom, ο οποίος έχει μελετήσει θέματα κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων στην υγεία, δήλωσε ότι οι ανισότητες στην Υγεία αποτελούν «βόμβα» στα θεμέλια κάθε έθνους, υπονομεύοντας το μέλλον του. Το πρόβλημα είναι κομβικό, γιατί δεν αφορά μόνο τους μη έχοντες, αλλά όλες τις κοινωνικές διαβαθμίσεις. Οι πολιτικές που πρέπει να εξεταστούν δεν αφορούν μόνο την υγεία, αλλά και συνολικότερα θέματα, όπως η αγορά εργασίας, η εκπαίδευση και οι κοινωνικές δαπάνες.

Εκ μέρους της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, ο Κώστας Αθανασάκης μίλησε για το πώς επηρεάζει η κρίση την υγεία. Συγκεντρωτικά δεδομένα από το 2002-2013 σε σύνολο 15.000 ερωτηματολογίων, τα οποία συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε η ΕΣΔΥ, αποδεικνύουν ότι τα άτομα με καλή υγεία μειώνονται κάθετα στο παραπάνω διάστημα, ενώ υπάρχει σαφής σχέση του μειούμενου ΑΕΠ με την επιδείνωση της υγείας των πολιτών στην Ελλάδα.

Στο συνέδριο η Τίνα Τρίψα, Country Manager, ΙPSOS, παρουσίασε έρευνα της IPSOS, με τίτλο: «Socioeconomic inequalities in health: The perspective of Health professionals and Greek citizens», η οποία διενεργήθηκε ειδικά για το συνέδριο των Financial Times και η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, παρά τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν, όσοι ασθενείς χάνουν την ασφάλειά τους πρέπει να πληρώσουν οι ίδιοι για να συνεχίσουν την αγωγή τους. Αυτό απάντησε το 71% των ιατρών που πήραν μέρος στην έρευνα. Αλλά και το υπόλοιπο 29% των γιατρών που θεωρούν ότι μπορούν να μην πληρώσουν οι ίδιοι οι ασθενείς, δεν αναφέρθηκαν στα μέτρα του υπουργείου, αλλά σε εκδηλώσεις κοινωνικής αλληλεγγύης.

Οι ιατροί εκτιμούν ότι το 17% των ασθενών τους σε χρόνια αγωγή, έχασε την ασφάλειά του μέσα στο 2013 και από αυτούς σχεδόν οι μισοί (44%) διέκοψαν την αγωγή τους, επειδή δεν είχαν να πληρώσουν. Με ένα απλό υπολογισμό, λοιπόν, το 8% των ασθενών με χρόνιο ή άλλο σοβαρό νόσημα έμειναν χωρίς θεραπεία, καθώς έχασαν την ασφάλειά τους μέσα στο 2013. Τέσσερεις στους δέκα ασθενείς με χρόνιο ή άλλο σοβαρό νόσημα δήλωσαν ότι επηρεάστηκε ο τρόπος που έπαιρναν τη θεραπεία τους, καθώς έπρεπε να πληρώσουν (γιατρό ή φάρμακα), και ένα ποσοστό μείωσε δόσεις ή σταμάτησε την επικουρική αγωγή. Και–σε συμφωνία με όσα είπαν οι ιατροί - ένα 8% του συνόλου διέκοψε εντελώς τη θεραπεία του. Ακόμα, αναφέρθηκαν συνέπειες για την υγεία τους, καθώς ένας στους τρεις ασθενείς που τροποποίησαν την αγωγή αντιμετώπισε χειροτέρευση της ασθένειας του. Τέλος, η πλειονότητα των πολιτών πιστεύει ότι ξοδεύει περισσότερα για την υγεία του σήμερα σε σχέση με τα όσα ξόδευε προ κρίσης. Για να ανταποκριθούν κάνουν περικοπές σε άλλα οικογενειακά έξοδα. Μάλιστα, 1 στους 3 δήλωσε ότι κάνει περικοπές σε φαγητό και άλλα βασικά είδη του σπιτιού.

Τις πολιτικές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας παρουσίασε ο Δρ. Άγις Τσουρός, M.D., Ph.D., FFPH Director, Policy and Governance for Health and Well-being (WHO/Europe), τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι η υγεία πλέον βρίσκεται πολύ ψηλά στην πολιτική και οικονομική ατζέντα διεθνώς. Τόνισε ότι η συμφωνία των χωρών-μελών του ΠΟΥ για το «Εurope 2020» αποτελεί αναγνώριση των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη όσον αφορά την ποιότητα υγείας των πολιτών. Τα προβλήματα αυτά είναι σύνθετα και επιδεινώνονται από την οικονομική κρίση, η οποία πλήττει όλες τις χώρες, λιγότερο ή περισσότερο.

O Gaetan Lafortune, Senior Economist, Health Division του ΟΟΣΑ, τόνισε την ανάγκη να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε αναγκαίες υπηρεσίες υγείας σε όλο τον πληθυσμό. Όπως είπε: «για να πραγματοποιηθεί αυτός ο στόχος πρέπει να εστιαστεί η προσοχή στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του value for money». Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα κατέχει υψηλή θέση στην ΕΕ σε κατανάλωση αντιβιοτικών και διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων. Σύμφωνα με τον κ. Lafortune η μείωση των παραπάνω θα μπορούσε να συντελέσει στην εξοικονόμηση πόρων ώστε να υπάρχει ιατροφαρμακευτική κάλυψη για όλο τον πληθυσμό.

Ο καθηγητής Mark Lawler, European Cancer Concord Project Lead, μίλησε για την αναγκαιότητα καλύτερης ποιότητας περίθαλψης για τους ευρωπαίους πολίτες, ειδικά σε εποχή οικονομικής κρίσης. Ανέλυσε την Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων Ασθενών, ως έναν καταλύτη για την αλλαγή.

Σημαντική ήταν η παρουσία, για πρώτη φορά στην Ελλάδα του EMA, τον οποίο εκπροσώπησε η Dr Isabelle Moulon, Head of Department, Patients and Healthcare Professionals, European Medicines Agency, η οποία ανέφερε την προσπάθεια του ΕΜΑ να «εμπλέξει» τους ασθενείς στη χάραξη πολιτικών και στις διαδικασίες του. Ωστόσο, τόνισε ότι η στενή αυτή συνεργασία για να αποφέρει όφελος και για τις δύο πλευρές πρέπει να τίθεται σε ένα καλά οργανωμένο και δομημένο πλαίσιο.

Για την επίτευξη ενός βιώσιμου και αειφόρου μοντέλου για την Υγεία με τη βοήθεια της έρευνας και της καινοτομίας μίλησε ο Haseeb Ahmad, CEO, Greece, Cyprus and Malta, MSD. Ανέφερε ότι τα Εθνικά Συστήματα Υγείας των προηγμένων χωρών και συμπερασματικά και της Ελλάδος θα αντιμετωπίσουν στο μέλλον προβλήματα οικονομικής βιωσιμότητας. Η αλλαγή των μεθόδων χρηματοδότησης και του τρόπου λειτουργίας τους μπορεί να τα καταστήσει βιώσιμα. Ο κ. Ahmad ανέφερε ότι οι πολιτικές που στοχεύουν μόνον στη μείωση του κόστους, αρχικά οδηγούν στο περιορισμό της πρόσβασης των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας, ενώ μακροπρόσθεσμα οδηγούν στην αύξηση των δαπανών της. Σύμφωνα με τον κ. Ahmad, η απάντηση βρίσκεται στην επιλογή υπηρεσιών και προϊόντων υγείας με την καλύτερη αναλογία κόστους -οφέλους και η πληρωμή των προμηθευτών με βάση το παραγόμενο αποτέλεσμα σε όρους βελτίωσης της υγείας των ασθενών.

Σεληνιακό τοπίο έχουν αφήσει οι πολιτικές του Μνημονίου στην υγεία των Ελλήνων πολιτών, σύμφωνα με τον Ανδρέα Ξανθό, βουλευτή, υπεύθυνο Τομέα Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ. Το τοπίο αυτό κυριαρχείται από φτωχοποίηση, κοινωνικό αποκλεισμό, απασφάλιση, λειτουργική κατάρρευση του συστήματος υγείας. Το πρωτογενές πλεόνασμα, επεσήμανε ο κ. Ξανθός, προέρχεται όσον αφορά την υγεία από απλήρωτες εφημερίες, οφειλόμενα του ΕΟΠΥΥ, περικοπές φαρμάκων, απολύσεις στον χώρο της Υγείας. Δήλωσε ότι το ΠΕΔΥ είναι ένα νομοσχέδιο χωρίς καμιά σοβαρή προετοιμασία, χωρίς σοβαρό υπόβαθρο, ενώ δήλωσε ότι είναι απαραίτητα μέτρα ανακούφισης για τον ελληνικό πληθυσμό, ειδικότερα για τις ευπαθείς ομάδες και τους χρονίως πάσχοντες.

Ειδική θέση στο συνέδριο κατείχε το θέμα της Πρόσβασης στην Καινοτομία. Ο Jeroen Commissaris, President & Managing Director, AstraZeneca, ανέλυσε το διεθνές τοπίο στο χώρο της Υγείας με έμφαση στην Ευρώπη, αναλύοντας το ποσοστό που καταλαμβάνει το κόστος φαρμάκων στο σύνολο των δαπανών υγείας σε διάφορα κράτη της Ε.Ε., καθώς και τις επιδράσεις στο κόστος φαρμάκων που έχει η ευρύτερη χρήση γενοσήμων. Ανέφερε ότι η καινοτομία είναι κρίσιμος παράγοντας σε μια βιώσιμη περίθαλψη, ενώ επεσήμανε την ανάγκη στενής συνεργασίας μεταξύ όλων των συμμετεχόντων στην υγεία.

Ο Κωνσταντίνος Φρουζής, πρόεδρος του ΣΦΕΕ, ανέφερε ότι η ελληνικη Πολιτεία θα πρέπει να αποφασίσει πολύ σύντομα εάν θα είναι κοινωνικά ευαίσθητη και θα φροντίσει την υγεία των πολιτών. Όμως για να γίνει αυτό, πρέπει η χώρα να επιτρέψει να υπάρξει καινοτομία και επενδύσεις. Επεσήμανε ότι η μη υιοθέτηση καινοτομίας στην Ελλάδα είναι μια βαθειά ριζωμένη αντίληψη, η οποία διατρέχει όλους τους κλάδους της οικονομίας και όχι μόνο την υγεία. Δήλωσε ότι τα ¾ της αύξησης του προσδόκιμου ζωής οφείλεται σε καινοτόμα φάρμακα. Μεταξύ των προτάσεων του κ. Φρουζή περιλαμβάνεται re-allocation στον τομέα των δαπανών υγείας, περιλαμβανομένων και των νοσοκομείων, γιατί υπάρχει ακόμα περιθώριο, όπως και η επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων που επιτρέπουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες.

Στο συνέδριο μίλησαν επίσης οι : Πασχάλης Αποστολίδης, General Manager, AbbVie Pharmaceuticals S.A., Vice President SFEE (Hellenic Association of Pharmaceutical Companies), Member of the Executive Committee of the PhRMA Innovation Forum (PIF), Μιχάλης Καραμούζης, Medical Oncologist, Assistant Professor, Department of Biological Chemistry, Medical School, University of Athens, και ο Stanimir Hasurdjiev, εκπρόσωπος του European Patients Forum.

Για το νέο τοπίο που διαμορφώνεται με το ΠΕΔΥ μίλησαν οι: Δημήτριος Κοντός, πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, Γιώργος Πατούλης, πρόεδρος ΙΣΑ, Γιώργος Βελιώτης, πρόεδρος του Insurance Europe Health Committee, Θεόδωρος Λιακόπουλος, Managing Director, Johnson & Johnson Hellas, Γρηγόρης Σαραφιανός, πρόεδρος ΠΑΣΙΔΙΚ, Μανώλης Κουταλάς και Νικόλαος Ιωσήφ από τη Medisyn και Γιώργου Παναγιωταράκου, από τη Siemens Healthcare Greece ενώ υπήρξε και ειδική συνεδρία για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, με ομιλίες των: Ιωάννη Κυριόπουλου, Κυριάκου Σουλιώτη, Αθανάσιου Βοζίκη, Γιώργου Βελιώτη και Λευτέρη Θηραίου.