Τρίτη 11 Δεκεμβρίου 2012

"Η λογική των οριζόντιων μέτρων στην υγεία είναι λάθος πολιτική"

Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, Γιάννης Τούντας εξηγεί πώς τα μέτρα που αποφασίστηκαν για την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης συνδέονται και με τις έντονες ελλείψεις που παρατηρούνται στην αγορά. Τίθεται επίσης κατά των οριζόντων μέτρων στην υγεία που μπορεί να οδηγήσουν σε γενικευμένη ανθρωπιστική κρίση και τονίζει την ανάγκη να γίνουν στο μέλλον διορθωτικές κινήσεις. Συνέντευξη στην Βίκυ Κουρλιμπίνη.

Κύριε Τούντα, τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις στην αγορά, κυρίως σε φάρμακα ευρείας κατανάλωσης. Τι κάνει ο ΕΟΦ για να αποκαταστήσει τις ελλείψεις;

Ο ΕΟΦ, μετά την αύξηση των ελλείψεων στην αγορά φαρμάκου, προχώρησε στις εξής δύο κινήσεις: Έχουμε απαγορεύσει τις εξαγωγές σε φάρμακα στα οποία παρατηρήθηκε μειωμένη διάθεση, ενώ ελέγχουμε και τις εταιρείες που προμηθεύουν τις αποθήκες και τα φαρμακεία.

Εντοπίσαμε μάλιστα τέσσερις πολυεθνικές εταιρείες που έκαναν μειωμένες παραδόσεις. Αμέσως ζητήσαμε άμεση αποκατάσταση της μειωμένης προμήθειας που διαπιστώσαμε. Αν οι προμήθειες δεν αποκατασταθούν, τότε θα εισηγηθούμε την επιβολή κυρώσεων, όπως προβλέπει ο νόμος.

Ποιους λόγους επικαλέστηκαν οι εταιρείες για τις μειωμένες προμήθειες;

Κάθε εταιρεία προέβαλε διαφορετικό λόγο. Πιο συγκεκριμένα, η μία δικαιολόγησε τις ελλείψεις λέγοντας πως υπάρχει πρόβλημα παραγωγής του συγκεκριμένου φαρμάκου σε διεθνές επίπεδο λόγω ανεπάρκειας της δραστικής ουσίας. Άλλη εταιρεία δήλωσε ότι τα στοιχεία πωλήσεων του συγκεκριμένου φαρμάκου έδειχναν μειωμένη κατανάλωση, οπότε ακολούθως η εταιρεία μείωσε τις παραγγελίες της. Η σημαντικότερη αιτία εντούτοις, όπως παραδέχτηκαν κάποιες, είναι ότι φοβούνται μήπως αυξηθούν οι παράλληλες εξαγωγές, επειδή το φάρμακό τους πήρε με το νέο δελτίο τιμών πολύ χαμηλή τιμή.

Θα επιβληθούν τελικά πρόστιμα εάν οι εταιρείες δεν συνετιστούν;

Μέχρι πρότινος τα πρόστιμα επιβάλλονταν κατευθείαν από τον ΕΟΦ. Επί υπουργίας του κ. Λοβέρδου ωστόσο, αποφασίστηκε τις κυρώσεις να τις επιβάλει το υπουργείο Υγείας, μετά όμως από εισήγηση του ΕΟΦ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι παρατηρούνται καθυστερήσεις στην επιβολή κυρώσεων. Νομίζω ότι η αλλαγή αυτή έχει «αποδυναμώσει» το μέτρο.

Οι παράλληλες εξαγωγές αποτέλεσαν αιτία για τις σημερινές ελλείψεις;

Όχι, οι ελλείψεις δεν οφείλονται αυτή τη στιγμή στις εξαγωγές, αυτό είναι γεγονός. Για το λόγο αυτό προχωρήσαμε και σε μικρή απαγόρευση τους. Παλιότερα όμως υπήρχαν φάρμακα που βρίσκονταν σε έλλειψη λόγω των παράλληλων εξαγωγών. Μια εταιρεία πούλαγε για παράδειγμα 100 κομμάτια στην αποθήκη και τα 60-70 έφευγαν στο εξωτερικό.

Οι αποθήκες πάντως λένε το ποσοστό των παράλληλων εξαγωγών δεν ξεπερνούσε ποτέ το 15%.

Αυτό δεν ισχύει. Έχουμε αναλυτικά στοιχεία που δείχνουν πόσες είναι οι πωλήσεις και πόσες οι εξαγωγές. Οι φαρμακαποθήκες μας έδιναν κάθε τέσσερις μήνες αναλυτική κατάσταση με τις ποσότητες που εξήγαγαν για κάθε φάρμακο. Τώρα δίνουν την κατάσταση αυτή κάθε μήνα, ακριβώς όπως και οι φαρμακευτικές εταιρείες, που μας ενημερώνουν ηλεκτρονικά σε μηνιαία βάση για τις πωλήσεις τους.

Τώρα ξεκινάει και κάτι καινούργιο. Τα στοιχεία των πωλήσεων μάλιστα θα δίνονται όχι μόνο ανά προϊόν, αλλά και ανά πελάτη, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό κατά τον έλεγχο των προμηθειών. Το σύστημα αυτό θα αναμένεται να λειτουργήσει στις προσεχείς εβδομάδες.

Τελικά τι πιστεύετε ότι οδήγησε στις ελλείψεις;

Οι ελλείψεις αυτή την περίοδο προκαλούνται για δύο λόγους. Καταρχήν ευθύνεται η μειωμένη ρευστότητα, η οποία έχει περιορίσει πολύ την πιστωτική πολιτική ανάμεσα σε εταιρείες, αποθήκες και φαρμακεία. Πολλές εταιρείες ζητούν άμεση καταβολή της αξίας των εμπορευμάτων, γεγονός που έχει δυσχεράνει πάρα πολύ τις συναλλαγές. Δηλαδή ένα φάρμακο μπορεί να μην είναι σε έλλειψη, αλλά τα φαρμακεία να αδυνατούν να εφοδιαστούν με τις απαραίτητες ποσότητες. Μερικές φορές το φάρμακο δεν φτάνει ούτε καν στην αποθήκη, για τον ίδιο ακριβώς λόγο.

Η δεύτερη πιο άμεση αιτία αφορά τις νέες τιμές. Κάθε φορά που εκδίδεται νέο δελτίο δημιουργείται αναστάτωση. Πολλές εταιρείες διστάζουν να προωθήσουν τα προϊόντα τους μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο των νέων τιμών. Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν περίπου 600 εντάσεις. Όταν οριστικοποιηθούν οι τιμές με το διορθωτικό δελτίο που αναμένεται εντός των ημερών, τότε η αγορά θα ομαλοποιηθεί αρκετά.

Έχετε ελέγξει εάν αποκαταστάθηκε η διάθεσή των φαρμάκων στα οποία απαγορεύτηκαν οι παράλληλες εξαγωγές;

Αυτή τη στιγμή παρακολουθούμε το θέμα. Όταν δούμε πως η διάθεση έχει αποκατασταθεί, αμέσως διακόπτουμε την απαγόρευση των εξαγωγών. Η διεύθυνση έχει ήδη διαπιστώσει ότι κάποια φάρμακα έχουν αποκατασταθεί και πρόκειται να κάνει άρση της απαγόρευσης.

Πιστεύετε ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί για το φάρμακο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση;

Θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πως πρόκειται για μέτρα τα οποία κυρίως επιβάλλει η τρόικα. Δεν τα επιλέγει η Πολιτεία. Η Πολιτεία όλο αυτό το διάστημα στην ουσία διαπραγματεύεται με την τρόικα, ώστε τα μέτρα να ανταποκρίνονται όσο το δυνατό περισσότερο στις δυνατότητες, τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες της χώρας. Πολλά από τα μέτρα όμως ήταν διαθρωτικά και έπρεπε να εφαρμοστούν. Όπως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, που την εφαρμόσαμε σε χρόνο ρεκόρ, ή τα πρωτόκολλα συνταγογράφησης που συνεχίζει ο ΕΟΦ. Η στόχευση μπορεί να ήταν οικονομική, τα μέτρα όμως ήταν αναγκαία.

Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο. Αισιοδοξώ ότι θα πιάσουμε τους στόχους, αν και πρέπει να μειώσουμε και άλλο τις δαπάνες. Ο χώρος του φαρμάκου είναι άλλωστε ο τομέας που έχει να επιδείξει μεγάλες επιτυχίες σε ότι αφορά την επίτευξη στόχων.

Τις περισσότερες αντιδράσεις όμως συγκέντρωσε το μέτρο για τη δραστική ουσία.

Πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο θέμα. Η τρόικα επιθυμούσε την άμεση και γενικευμένη εφαρμογή της. Επιστημονικά θεωρούσαμε ότι το μέτρο δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί για κάθε περίπτωση. Κερδίσαμε αρκετά από αυτή τη διαπραγμάτευση, καταρχήν την πιλοτική εφαρμογή της και δεύτερον τις εξαιρέσεις του 15%.

Δεν πρόκειται πάντως για ένα προσωρινό μέτρο, αλλά θέλουμε να εφαρμόζεται με τρόπο που να μην έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία τους ασθενούς. Χρειάζεται να ξεφύγουμε από τη λογική των οριζόντιων μέτρων. Η τρόικα, και λόγω των δικών μας καθυστερήσεων, μας ανάγκαζε να παίρνουμε τα μέτρα στο πάρα πέντε.

Η λογική των οριζόντιων μέτρων είναι λάθος πολιτική. Τα μέτρα θα πρέπει να είναι στοχευμένα. Για παράδειγμα, δεν είναι λογικό όλοι οι Έλληνες να πληρώνουν την ίδια συμμετοχή, ειδικά τώρα που έχει επιδεινωθεί η οικονομική μας κατάσταση. Έχουμε θέσει το θέμα στην τρόικα και προτείνουμε τη θέσπιση εισοδηματικών κριτηρίων. Θεωρώ ότι όσο πετυχαίνουμε τους στόχους μας, τόσο μπορούμε να κάνουμε βελτιωτικές και διορθωτικές κινήσεις.

Κατά την ανακοίνωση του προγράμματος «υιοθέτησης» των ανασφάλιστων και αναξιοπαθούντων ασθενών που ξεκινά ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών με τη σύμπραξη του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας, κάνατε λόγο για επερχόμενη ανθρωπιστική κρίση. Τι σας κάνει να το πιστεύετε αυτό;

Πλέον ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας. Νομίζω ότι τους επόμενους μήνες το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο διότι αφενός τα μέτρα που ψηφίστηκαν και αφορούν τη μείωση εισοδημάτων και συντάξεων θα εφαρμοστούν στην ουσία τη χρονιά που έρχεται, αφετέρου τα μέτρα που θα μας ανακουφίσουν θα καθυστερήσουν να υλοποιηθούν.

Βέβαια και η Πολιτεία έκανε πρόσφατα σημαντικές ανακοινώσεις για παροχές προς τους ανασφάλιστους μέσω του ΕΣΠΑ. Ωστόσο η διαδικασία αυτή μπορεί να είναι χρονοβόρα, αλλά και δεν θα καλυφθεί το σύνολο των αναγκών. 

Εκεί χρειάζεται να το δει κανείς σαν ένα ζήτημα παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, με την έννοια ότι από τη στιγμή που το κράτος δεν μπορεί να καλύψει επαρκώς τις ανάγκες, πρέπει να υπάρχει μια κινητοποίηση των επαγγελματικών και επιστημονικών δυνάμεων της κοινωνίας. Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2013 καλύπτοντας σε πρώτη φάση 1500 ανασφάλιστους και ανέργους μηνιαίως και τελεί υπό την εποπτεία του ΕΟΦ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου