Ραντεβού στα τυφλά ΕΟΠΥΥ – Φαρμακοβιομηχάνων

Αιμίλιος Νεγκής - Virus.com.gr

Επιτέλους, έπειτα από ενάμιση χρόνο κωλυσιεργίας, έγινε το πρώτο βήμα για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον ΕΟΠΥΥ και τις φαρμακοβιομηχανίες για τα νέα πανάκριβα φάρμακα, που αφορούν τη θεραπεία ασθενών με ηπατίτιδα C. Ωστόσο, η διαδικασία θυμίζει «ραντεβού στα τυφλά» καθώς υπάρχουν πολλά κενά και κρίσιμα ερωτήματα…

Έστω και με καθυστέρηση, λοιπόν, στις 20-5-2016, η αρμόδια υποεπιτροπή φαρμάκου της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης απέστειλε έγγραφο υπόδειγμα στις τέσσερις φαρμακοβιομηχανίες, που παρασκευάζουν θεραπείες για την ηπατίτιδα C (Gilead, Bristol-Myers Squib, Abbvie και Janssen).

Μάλιστα, τους έδωσε διορία μέχρι τις 13 Ιουνίου, προκειμένου να συμπληρώσουν και να παραδώσουν συμπληρωμένο το υπόδειγμα με διάφορα στοιχεία. Ανάμεσα στα άλλα, ο ΕΟΠΥΥ ζητεί στατιστικά και οικονομικά στοιχεία, που να αφορούν:

Ανάλυση κόστους-οφέλους των νέων θεραπειών με επιδημιολογικά στοιχεία από την Ελλάδα ή άλλες χώρες. Η ανάλυση ελαχιστοποίησης κόστους, η ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας, η ανάλυση κόστους-οφέλους και η ανάλυση κόστους-χρησιμότητας είναι οι βασικές μέθοδοι οικονομικής αξιολόγησης που εφαρμόζονται διεθνώς, προκειμένου να αξιολογηθεί οικονομικά ένα νέο φάρμακο ή μία νέα τεχνολογία υγείας.

Ανάλυση για το συνολικό κόστος μίας θεραπείας σε συγκεκριμένο αριθμό ασθενών (Budget Impact Analysis). Πρόκειται για ειδικά μαθηματικά μοντέλα, τα οποία επίσης χρησιμοποιούνται διεθνώς στη λήψη αποφάσεων για την αποζημίωση νέων και ακριβών θεραπειών.

Το πρώτο πράγμα που μπορεί να σχολιάσει κανείς είναι ότι στον ΕΟΠΥΥ δείχνουν πραγματικά «να μην ξέρουν τι τους γίνεται». Διότι τα στοιχεία που ζητεί από τις εταιρείες είναι χρήσιμα μόνο για να γίνει οικονομική αξιολόγηση (Health technology Assessment), προκειμένου να ενταχθούν οι θεραπείες στη θετική λίστα και όχι για διαπραγμάτευση.

Άλλωστε, οι προς διαπραγμάτευση θεραπείες είναι ήδη εντός της θετικής λίστας! Το ζητούμενο για το κράτος και τον ΕΟΠΥΥ είναι να πετύχει μειωμένη τιμή και να προσφέρει τις νέες θεραπείες σε μεγαλύτερο αριθμό ασθενών…

Κάποιοι κακεντρεχείς θεωρούν να πει πως στην κυβέρνηση και στον ΕΟΠΥΥ ήθελαν να δείξουν στην τρόικα ότι ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις. Και ως είθισται εν Ελλάδι, πάλι στο πόδι κάποιοι πήραν μερικά κείμενα από το εξωτερικό, τα μετέφρασαν κακήν κακώς και ως εκ θαύματος μας προέκυψε το υπόδειγμα που εστάλη στις εταιρείες. Εγώ πάντως δεν τους πιστεύω…

Επί της ουσίας, υπάρχουν πιο σοβαρά θέματα. Σε επίπεδο αρχών, κατά πρώτο λόγο, δεν έχει ξεκαθαριστεί ποια ακριβώς διαδικασία θα ακολουθηθεί μετά τις 13 Ιουνίου και αφού ο ΕΟΠΥΥ συλλέξει τα δεδομένα από τις παρασκευάστριες εταιρείες. Δηλαδή, πώς ακριβώς θα γίνει η διαπραγμάτευση, με ποια στάδια και ποια μορφή θα έχει η τελική συμφωνία.

Κατά δεύτερο – και πιο σημαντικό – καμία εταιρεία δεν πρόκειται να συμμετέχει ουσιαστικά αν προηγουμένως δεν υπογραφεί «Συμφωνία Εμπιστευτικότητας» ανάμεσα στα δύο μέρη. Επίσης, δεν έχει ξεκαθαριστεί – όταν και εφόσον οι διαπραγματεύσεις προχωρήσουν – ποια νομική μορφή θα έχει η συμφωνία. Διότι αν είναι δημοσίου δικαίου τότε υποχρεωτικά πρέπει να δημοσιοποιηθεί – πράγμα που θα ακυρώσει το όλο εγχείρημα…

Σε πρακτικό επίπεδο επίσης καμία διαπραγμάτευση δεν μπορεί να προχωρήσει αν ο ΕΟΠΥΥ δεν διευκρινίσει τον αριθμό των ασθενών, που έχει ως στόχο να εντάξει στις νέες, ακριβές θεραπείες. Διότι οι ανάγκες είναι μεγάλες και δεν είναι ρεαλιστικό να ενταχθεί το σύνολο των ασθενών, που έχουν ένδειξη να λάβουν τις νέες θεραπείες.

Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι περίπου 30.000 Έλληνες γνωρίζουν ότι έχουν τη νόσο και από αυτούς περίπου οι μισοί, ήτοι 15.000 έχουν ήδη λάβει τις παλαιότερες θεραπείες και εξ αυτών, περίπου οι μισοί με επιτυχία. Δηλαδή, χονδρικά υπολογίζεται ότι περίπου 22.000 άτομα θα είχαν ένδειξη να λάβουν τις νέες θεραπείες.

Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, οι νέες θεραπείες έχουν χορηγηθεί μόλις σε περίπου 1.400 Έλληνες ασθενείς, από τους οποίους όμως μόνο οι 700 έχουν ενταχθεί στο μητρώο ασθενών. Για τους υπόλοιπους, οι οποίοι έλαβαν τη θεραπεία προτού ξεκινήσει το μητρώο, χρειάζεται ενημέρωση των δεδομένων…

Γενικότερα, με βάση τις τελευταίες μελέτες, εκτιμάται ότι στην Ελλάδα ζουν 160-170.000 άτομα, που ζουν με χρόνια ηπατίτιδα C. Δυστυχώς, στην συντριπτική πλειοψηφία τους (80%) παραμένουν αδιάγνωστοι, διότι η νόσος εξελίσσεται ύπουλα και για πολλά χρόνια δεν εμφανίζει συμπτώματα.

Θυμίζουμε ότι σήμερα είναι διαθέσιμες 5 νέες θεραπείες για την ηπατίτιδα C, το κόστος των οποίων κυμαίνεται ανά ασθενή μεταξύ 30-80.000 ευρώ! Ωστόσο, όλες υπόσχονται – για πρώτη φορά στα ιατρικά χρονικά – ότι είναι σε θέση να εκριζώσουν τον ιό σε ποσοστά 90-95%!

Τα τελευταία χρόνια, σε πολλές χώρες, για τον έλεγχο της χρήσης των νέων φαρμάκων χρησιμοποιούνται ευρέως διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Κράτος ή τους ασφαλιστικούς φορείς και τις φαρμακοβιομηχανίες.

Στην Ελλάδα, ενώ αυτό προβλεπόταν από το αρχικό Μνημόνιο του 2012, η αρμόδια επιτροπή διαπραγμάτευσης συστάθηκε μόλις το Φεβρουάριο και μέχρι σήμερα δεν είχε ασχοληθεί με το φάρμακο, παρά το γεγονός ότι οι δαπάνες για φάρμακα του ΕΟΠΥΥ κινούνται εκτός ελέγχου.