Σωσίβιο για το ΕΣΥ τα γενόσημα

ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΝΕΙ ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΟΥΣ

ΕΘΝΟΣ

Βασικό «εργαλείο» ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης είναι τα γενόσημα.

Πρόκειται για αντίγραφα φάρμακα, τα οποία παρέχουν ποιοτική και φθηνή περίθαλψη σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ποσοστό χορήγησης γενοσήμων στην Ελλάδα παραμένει χαμηλό, σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Στον ΕΟΠΥΥ, κυμαίνεται από 16% έως 19%, όταν σε χώρες, όπως η Ολλανδία και η Γερμανία, βρίσκεται πάνω από το 60%. Το υπουργείο Υγείας επιχειρεί να το φτάσει στο 60%, χρησιμοποιώντας ως αιχμή του δόρατος τη συνταγογράφηση με δραστική ουσία.

Τι είναι, όμως, τα γενόσημα και τι σημαίνει συνταγογράφηση με δραστική ουσία; Μπορούν τα συγκεκριμένα μέτρα να οδηγήσουν σε μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης;

Ολα σχετίζονται με τον κύκλο ζωής ενός πρωτοτύπου σκευάσματος, ο οποίος αποτελείται από τρία στάδια: Το πρώτο, είναι η έρευνα και ανάπτυξη ενός νέου φαρμάκου, μέχρι τη διάθεσή του στην αγορά.

Το δεύτερο είναι η διάθεσή του στην αγορά έως τη λήξη του δικαιώματος αποκλειστικής διάθεσης (λήξη του δικαιώματος ευρεσιτεχνίας). Στην Ευρώπη, το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας προστατεύεται έως 20 χρόνια.

Στο τρίτο στάδιο, το φάρμακο χάνει το προνόμιο της αποκλειστικής εκμετάλλευσης και καθίσταται «off patent» (εκτός πατέντας). Στη φάση αυτή, μπορούν να κυκλοφορήσουν νόμιμα στην αγορά ουσιωδώς όμοια με αυτό φάρμακα ή γενόσημα, τα οποία περιέχουν την ίδια δραστική ουσία. Τα συγκεκριμένα σκευάσματα έχουν πολύ χαμηλές τιμές, οι οποίες μπορεί να φτάσουν και στο 10% ή 20% της τιμής που είχε το πρωτότυπο πριν χάσει την πατέντα. Πιο φθηνό γίνεται και το εκτός πατέντας φάρμακο. Στην Ελλάδα, διατίθεται στο 50% της τιμής που είχε όταν ήταν πρωτότυπο.

Πώς μπορεί να συμβάλει η συνταγογράφηση με δραστική ουσία στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης; Κάθε σκεύασμα που αγοράζουμε από το φαρμακείο έχει διπλή «ταυτότητα». Η πρώτη αφορά το εμπορικό του όνομα (aspirin) και η δεύτερη τη δραστική ουσία που περιέχει (ακετυλοσαλικυλικό οξύ).

Στην περίπτωση που ο γιατρός αναγράψει στη συνταγή «aspirin», υποχρεώνει τον φαρμακοποιό να χορηγήσει στον ασθενή ένα συγκεκριμένο προϊόν. Στην περίπτωση που αναγράψει «ακετυλοσαλικυλικό οξύ», ο φαρμακοποιός μπορεί να χορηγήσει οποιοδήποτε σκεύασμα (γενόσημο) περιέχει τη συγκεκριμένη δραστική ουσία (salospir, algon, calmol).

Με τη χορήγηση γενοσήμου μειώνεται αυτόματα η αξία της συνταγής, καθώς τα γενόσημα είναι φθηνότερα. Υπάρχει, ωστόσο, και ο αντίλογος: Η συνταγογράφηση με δραστική ουσία μπορεί να οδηγήσει σε μετατόπιση της συνταγογραφίας σε πρωτότυπα φάρμακα (χωρίς γενόσημο). Στην περίπτωση των πρωτοτύπων, η αναγραφή της δραστικής ουσίας «δείχνει» ένα και μοναδικό σκεύασμα.

Σε μελέτη του καθηγητή κ. Νίκου Μανιαδάκη επισημαίνεται ότι ?σε αρκετές περιπτώσεις? με τη λήξη της πατέντας ενός πρωτοτύπου φαρμάκου και την εισαγωγή γενοσήμων, η συνταγογράφηση μετακινείται σε ακριβότερα, εντός πατέντας πρωτότυπα, τα οποία προορίζονται για τις ίδιες θεραπευτικές ενδείξεις.

Η πρακτική της υποκατάστασης των φθηνότερων φαρμακοθεραπειών από νέες ακριβότερες θεραπείες αποτελεί συχνά τον κυριότερο λόγο αύξησης της φαρμακευτικής δαπάνης. Για το λόγο αυτό, διάφορες χώρες έχουν προχωρήσει στην εφαρμογή υποχρεωτικών ποσοστώσεων συνταγογράφησης γενοσήμων φαρμάκων.

Κάτι ανάλογο επιχειρεί να κάνει και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Προωθεί κίνητρα στους φαρμακοποιούς για χορήγηση φθηνότερων γενοσήμων, βάζοντας στο «παιχνίδι» και τον ασφαλισμένο, ο οποίος θα πληρώνει μεγαλύτερη συμμετοχή, εάν επιμείνει στη λήψη πρωτοτύπου.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Μεγάλη εξοικονόμηση πόρων

Σε άμεση μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης οδηγεί η κυκλοφορία γενοσήμων στην αγορά. Μελέτη της ΕΕ έδειξε ότι δύο χρόνια μετά την είσοδό τους στην αγορά, οι τιμές τους ήταν κατά μέσον όρο 40% χαμηλότερες από τις τιμές των προηγούμενων πρωτότυπων σκευασμάτων.

Το μερίδιο αγοράς των εταιρειών παραγωγής γενοσήμων ήταν 30% στο τέλος του πρώτου έτους και 45% μετά από δύο έτη. Στις αγορές στις οποίες διατίθενται γενόσημα, η μέση εξοικονόμηση για το σύστημα Υγείας φτάνει σχεδόν το 20% έναν χρόνο μετά τη λήξη του δικαιώματος αποκλειστικής εκμετάλλευσης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μελέτη για το κόστος φαρμάκων, τα οποία έχασαν την αποκλειστικότητά τους την περίοδο 2000?2007, σε 17 χώρες?μέλη της ΕΕ.

Τα συγκεκριμένα φάρμακα κόστισαν στα εθνικά συστήματα 50 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο θα είχε φτάσει στα 64 δισ. εάν δεν είχε μεσολαβήσει η είσοδος των γενοσήμων.,

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΟΣ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ

Γ. Τούντας, καθηγητής Ιατρικής

Ασφαλή και αποτελεσματικά

Τα γενόσημα φάρμακα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα γιατί αδειοδοτούνται και ελέγχονται με αυστηρές διαδικασίες που ισχύουν για όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επειδή είναι και πολύ πιο φτηνά από τα πρωτότυπα φάρμακα, η χρήση τους είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη διεθνώς. Στην Ελλάδα όμως το μερίδιο αγοράς τους δεν υπερβαίνει το 19%, γεγονός που επιβαρύνει σημαντικά τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη και συνακόλουθα δυσχεραίνει την ανόρθωση της κοινωνικής ασφάλισης. Οι λόγοι είναι προφανείς. Το ακριβό φάρμακο συνεπάγεται περισσότερα οικονομικά οφέλη για τις φαρμακευτικές εταιρείες, τις φαρμακαποθήκες, τους φαρμακοποιούς, αλλά και για όσους γιατρούς εισπράττουν άμεσες ή έμμεσες «ανταμοιβές». Οπως, προφανείς είναι και οι ευθύνες της πολιτείας που όλα τα προηγούμενα χρόνια δεν προσπάθησε επαρκώς να εξυγιάνει τον χώρο του φαρμάκου.

Χάρη στα μέτρα του υπουργείου Υγείας και τις πρωτοβουλίες του ΕΟΦ με τα πρωτόκολλα συνταγογράφησης και την εκστρατεία ενημέρωσης, η χρήση των γενοσήμων αυξήθηκε σημαντικά στα δημόσια νοσοκομεία και λιγότερο στα φαρμακεία.

Ολα τα μέτρα που αφορούν το φάρμακο δεν θα πρέπει να περιορίζονται στις μνημονιακές υποχρεώσεις, αλλά να εντάσσονται σε μία ευρύτερη Εθνική Πολιτική Φαρμάκου, που δυστυχώς δεν έχουμε ακόμα διαμορφώσει.

----------------------------------------------

Kυρ. Θεοδοσιάδης, πρόεδρος του ΠΦΣ

Δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν

Στην ελληνική αγορά υπάρχουν επώνυμα ποιοτικά γενόσημα φάρμακα ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα πρωτότυπα και εξάγονται σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Σε κάθε περίπτωση ο φαρμακοποιός έχει τη συγκρότηση και την επιστημονική επάρκεια και γνώση να υποστηρίξει με τρόπο ωφέλιμο για τη δημόσια υγεία ένα τόσο λεπτό ζήτημα.

Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ), ως θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας σε θέματα φαρμακευτικής περίθαλψης βάσει νόμου, θέτει στη διάθεση του υπουργείου Υγείας, του ΕΟΦ και κάθε θεσμικού φορέα την τεχνογνωσία και την επιστημονική γνώση που διαθέτει, προς όφελος των ασφαλισμένων και της δημόσιας υγείας.