Οι υπηρεσίες Υγείας και τα δικαιώματα του ασθενούς

Χρ. Ι. Στεφανάδης - ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ

Τον Σεπτέμβριο του 2009 εκδόθηκε στις Βρυξέλλες από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή η Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών. Η Χάρτα περιλαμβάνει 14 δικαιώματα τα οποία έχουν ως στόχο να εξασφαλιστεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας.

Τα δικαιώματα αυτά είναι:

1. Δικαίωμα για τη λήψη προληπτικών μέτρων

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα σε μια καλή υπηρεσία για την πρόληψη της ασθένειας. 

2. Δικαίωμα πρόσβασης

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα της ίσης πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας που οι ανάγκες της υγείας του απαιτούν. 

3. Δικαίωμα στην πληροφόρηση

Κάθε άτομο έχει δικαίωμα πρόσβασης σε κάθε είδους πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας του, τις υπηρεσίες υγείας και τον τρόπο χρήσης τους. 

4. Δικαίωμα στη συγκατάθεση

Κάθε άτομο δικαιούται να έχει πρόσβαση σε κάθε πληροφορία που θα μπορούσε να το βοηθήσει να συμμετάσχει ενεργά στις αποφάσεις που αφορούν την υγεία του. 

5. Δικαίωμα στην ελεύθερη επιλογή

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα μεταξύ των διαφορετικών θεραπευτικών επιλογών.

6. Δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και στο απόρρητο

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα στο απόρρητο των προσωπικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση της υγείας του.

7. Δικαίωμα στον σεβασμό του χρόνου του ασθενούς

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να λαμβάνει την απαραίτητη θεραπεία μέσα σε άμεση και συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Το δικαίωμα αυτό ισχύει σε κάθε φάση της θεραπείας. 

8. Δικαίωμα στην τήρηση των προτύπων ποιότητας

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας με βάση τις προδιαγραφές και την ακριβή τήρηση των προδιαγραφών. 

9. Δικαίωμα στην ασφάλεια

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να είναι ελεύθερο από τις βλαβερές συνέπειες που προκαλούνται από την κακή λειτουργία των υπηρεσιών υγείας. 

10. Δικαίωμα στην καινοτομία

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα πρόσβασης σε καινοτόμες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών εξετάσεων, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και ανεξάρτητα από τις οικονομικές σκοπιμότητες.

11. Δικαίωμα στην αποφυγή άσκοπης ταλαιπωρίας και πόνου

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να αποφύγει, στο πλαίσιο του εφικτού, τον πόνο και την ταλαιπωρία σε κάθε φάση της ασθένειάς του.

12. Δικαίωμα στην εξατομικευμένη θεραπεία

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα σε διαγνωστικά ή θεραπευτικά προγράμματα, τα οποία να είναι προσαρμοσμένα όσο το δυνατόν περισσότερο στις ατομικές του ανάγκες. 

13. Δικαίωμα υποβολής καταγγελίας

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να διαμαρτύρεται όταν έχει υποστεί βλάβη και έχει το δικαίωμα να λάβει μια απάντηση ή άλλες πληροφορίες.

14. Δικαίωμα αποζημίωσης

Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να λαμβάνει επαρκή αποζημίωση μέσα σε ένα εύλογα σύντομο χρονικό διάστημα οποτεδήποτε υποστεί σωματική, ψυχολογική ή ηθική βλάβη που προκλήθηκε από μια υπηρεσία υγείας.

Από τα 14 αυτά δικαιώματα του ασθενούς, στην ελληνική νομοθεσία περιλαμβάνονται πρακτικά μόνο τα πρώτα έξι. 

Αναμφίβολα η διατήρηση του κεκτημένου επιπέδου υγείας του λαού μας αποτελεί το τελευταίο όριο διατήρησης της κοινωνικής μας συνοχής. Ανεξάρτητα από τις αντικειμενικές δυσκολίες (οικονομικές και οργανωτικές) που αντιμετωπίζουμε ως χώρα, θα πρέπει οι υπηρεσίες υγείας να προστατευτούν με κάθε θυσία.

Γιατί η υγεία είναι το ύψιστο αγαθό. 

*Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών