Γιατροί χωρίς Σύνορα: Οι κλινικές μας κατακλύζονται από απελπισμένους ανθρώπους

Από Μαρία Τσιλιμιγκάκη - IATROPEDIA

Τη στιγμή που η ΕΕ θεωρεί επιτυχημένη τη συμφωνία επειδή μείωσε τις αφίξεις στις ελληνικές ακτές, κλείνει ερμητικά τα μάτια στις δραματικές επιπτώσεις που έχει στην υγεία και στις συνθήκες στις οποίες ζουν χιλιάδες άνθρωποι. Όπως επισημαίνουν σε ανακοίνωση οι Γιατροί χωρίς Σύνορα, "πριν από δύο χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της επέλεξαν να γυρίσουν την πλάτη σε χιλιάδες ανθρώπους και να καταστρατηγήσουν την ίδια την έννοια του ασύλου αποφασίζοντας την επιστροφή στην Τουρκία των αιτούντων άσυλο που αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη. Έκτοτε, οι ιατρικές ομάδες μας στην Ελλάδα βλέπουν τη δίχως τέλος δυστυχία και απόγνωση των χιλιάδων αντρών, γυναικών και παιδιών που συνεχίζουν να φτάνουν στις ελληνικές ακτές και είναι εγκλωβισμένοι στα ελληνικά νησιά. Αυτοί πληρώνουν το πραγματικό τίμημα αυτής της απαράδεκτης συμφωνίας..."

Και συνεχίζουν:

"Οι κλινικές μας κατακλύζονται από απελπισμένους ανθρώπους που έχουν διαφύγει από τον πόλεμο και τη βία οι οποίοι φοβούνται ότι θα τους στείλουν πίσω και έχουν χάσει κάθε ελπίδα ότι θα έχουν ποτέ μια φυσιολογική ζωή αυτοί και τα παιδιά τους".

Κάθε μέρα αγώνας

Κάθε μέρα οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα φροντίζουν τραύματα, ψυχικά και σωματικά, που δημιούργησαν ή επιδείνωσαν αυτές οι απάνθρωπες πολιτικές. Μετά τις συνεδρίες, το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να στείλουν τους ανθρώπους πίσω στις σκηνές, τα υπερπλήρη κοντέινερ και την αδιέξοδη κατάσταση που προκαλεί αυτή τη δυστυχία. Αυτός ο αβάσταχτος φαύλος κύκλος είναι το success story για το οποίο η ΕΕ συνεχίζει να πανηγυρίζει;

Σήμερα και κάθε μέρα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα θα συνεχίσουμε να είμαστε απολύτως αντίθετοι σε μια συμφωνία που δεν βελτιώνει την προστασία και τη βοήθεια εκείνων που υποφέρουν, αλλά αντιθέτως φαίνεται ότι προκαλεί εσκεμμένα δυστυχία σε όσους διασχίζουν τη θάλασσα, με το σκεπτικό ότι αυτό θα αποτρέψει όσους θέλουν να κάνουν το ίδιο ταξίδι. Αυτό όχι μόνο είναι απάνθρωπο, αλλά δεν έχει και αποτέλεσμα. Καθώς δεν έχουν εναλλακτικές, πολλές οικογένειες από χώρες όπως η Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν συνεχίζουν να ρισκάρουν τα πάντα σε καθημερινή βάση για να φτάσουν στις ελληνικές ακτές.

Δεν θα πάψουμε να ζητάμε από την ΕΕ και τις ελληνικές αρχές να τερματίσουν αυτή την κυνική στρατηγική ανάσχεσης, να σταματήσουν να επιδεινώνουν την υγεία των ασθενών μας και να σεβαστούν την αξιοπρέπειά τους» δηλώνει ο Ηλίας Παυλόπουλος, Γενικός Διευθυντής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Ελλάδα.

Oι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις ελληνικές και τις ευρωπαϊκές αρχές να τερματίσουν την πολιτική ανάσχεσης που θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των ευάλωτων ανθρώπων

Καθώς συμπληρώνονται δύο χρόνια από την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα συνεχίζουν να βλέπουν σε καθημερινή βάση το τίμημα που πληρώνουν οι άνθρωποι για αυτές τις απάνθρωπες πολιτικές, καθώς και τις ολέθριες επιπτώσεις στην υγεία τους, ιδίως την ψυχική. Καθώς οι αφίξεις έχουν αυξηθεί ήδη με τη βελτίωση του καιρού, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις ελληνικές και τις ευρωπαϊκές αρχές να τερματίσουν τις πολιτικές που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των ευάλωτων ανθρώπων.

Η συμφωνία του εγκλωβισμού και της δυστυχίας

Η κατάσταση στα νησιά παραμένει δραματική, με απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης εξαιτίας του αυξημένου αριθμού ανθρώπων και των μειωμένων υπηρεσιών. Αν και η μεταφορά περισσότερων από 8.000 ανθρώπων από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα στη διάρκεια του χειμώνα αποσυμφόρησε σε κάποιο βαθμό τις υπερπλήρεις δομές υποδοχής, πάνω από 5.400 άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν σε έναν καταυλισμό 2.300 ατόμων στη Μόρια της Λέσβου, 2.000 σε έναν καταυλισμό που έχει σχεδιαστεί για 700 άτομα στη Σάμο και περίπου 1.300 στον καταυλισμό της ΒΙΑΛ στη Χίο.

Η υπερσυγκέντρωση πρόκειται να γίνει εντονότερη, καθώς μόνο τις δύο πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου περισσότεροι από 589 άνθρωποι έφτασαν στα νησιά.

Παρά την παρουσία ορισμένων ιατρικών φορέων, οι βασικές ιατρικές ανάγκες δεν καλύπτονται. Οι ιατρικές ομάδες μας που εργάζονται κοντά στη Μόρια συνεχίζουν να βλέπουν πολλά παιδιά κάτω των 5 ετών με προβλήματα του αναπνευστικού, διάρροια και δερματοπάθειες, ενώ κάποια από τα παιδιά επιστρέφουν στην κλινική περισσότερες από μία φορές, καθώς οι συνθήκες στον καταυλισμό έχουν διαρκή αντίκτυπο στην υγεία τους.

Η ύδρευση και η αποχέτευση είναι ανεπαρκείς, με περιορισμένη πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό, στις τουαλέτες και τα μπάνια, που συχνά δεν λειτουργούν ή δεν πληρούν τις προδιαγραφές υγιεινής. Ακόμη, οι ομάδες μας γίνονται (συχνά) μάρτυρες περιστατικών βίας, ενώ δεν εφαρμόζονται μέτρα για την αποτελεσματική προστασία των πιο ευάλωτων ατόμων στους καταυλισμούς.

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η ψυχική υγεία στα νησιά

Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2017, οι ιατρικές ομάδες μας έχουν προειδοποιήσει για μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης αναφορικά με την ψυχική υγεία στα νησιά. Συγκεκριμένα, οι ψυχολόγοι των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ανησυχούν ότι οι επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης επιβαρύνουν τα ψυχολογικά προβλήματα και επιδεινώνουν την ψυχική υγεία των ανθρώπων.

«Ως ψυχολόγος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, έχω μιλήσει με πολλούς ανθρώπους που έχουν χάσει κάθε ελπίδα και αξιοπρέπεια και ζουν μέσα σε πλήρη αβεβαιότητα για το μέλλον τους. Έχω μιλήσει με ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας που χρειάζονται εξειδικευμένη φροντίδα, των οποίων η κατάσταση έχει επιδεινωθεί εξαιτίας των απάνθρωπων συνθηκών στον καταυλισμό. Ανθρώπους που έχουν φυλακιστεί και βασανιστεί στη χώρα τους και τώρα ξαναζούν αυτή την τραυματική κατάσταση.

Μου λένε: «Έκανα ότι μπορούσα για να ξεφύγω από τη βία και την κακοποίηση, και τώρα είμαι πάλι φυλακισμένος και ζω μέσα στον φόβο και την αβεβαιότητα» λέει η Αλίκη Μεϊμαρίδου, ψυχολόγος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Έκκληση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα

Η κλιμάκωση της μεταφοράς των ανθρώπων στην ηπειρωτική χώρα αποτελεί ανθρωπιστική επιταγή. Οι συνεχιζόμενες περιοδικές αφίξεις αιτούντων άσυλο στα νησιά, η ακραία τους ευπάθεια και η πλήρης αναποτελεσματικότητα των συστημάτων υποδοχής και εντοπισμού ευπαθειών δείχνουν την επείγουσα ανάγκη να αρθούν οι γεωγραφικοί περιορισμοί και να μεταφερθούν οι άνθρωποι στην ηπειρωτική χώρα.

Για να μπορέσουν να συνεχιστούν οι μεταφορές στην ηπειρωτική χώρα με τον αναγκαίο ρυθμό, θα πρέπει να αρχίσουν ξανά οι επανεγκαταστάσεις σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αυξηθεί η δυναμικότητα στέγασης στην ηπειρωτική χώρα. Προς το παρόν, η έλλειψη καταλυμάτων στην ηπειρωτική χώρα εμποδίζει εκατοντάδες ανθρώπους να φύγουν από τα νησιά.

Παροχή υπηρεσιών

Παράλληλα, πρέπει να κλιμακωθεί η παροχή ιατρικών και άλλων βασικών υπηρεσιών ώστε να καλύπτονται οι άμεσες ανάγκες των ανθρώπων στα νησιά και την ηπειρωτική χώρα. Τα προβλήματα που εμποδίζουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες (όπως τα γραφειοκρατικά εμπόδια και η απουσία διερμηνέων στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας) πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των ανθρώπων στις βασικές υπηρεσίες.

Μετά και το τραγικό ναυάγιο του Σαββάτου 17 Μαρτίου στο Αγαθονήσι που στοίχισε τη ζωή σε 16 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων 9 παιδιά, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις ελληνικές και τις ευρωπαϊκές αρχές να τερματίσουν τις πολιτικές που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.