Ηλίας Μόσιαλος: «Δεν είναι διαχωρισμός η άρση των περιορισμών για τους εμβολιασμένους»

Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στην LSE, Ηλίας Μόσιαλος, μιλάει στα «ΝΕΑ» για την επικινδυνότητα της μετάλλαξης Δέλτα και την ανάγκη επιτάχυνσης των μαζικών εμβολιασμών

Μάρθα Καϊτανίδη - in.gr

Θέμα μηνών είναι να επικρατήσει η μετάλλαξη Δέλτα παγκοσμίως, με τον καθηγητή Πολιτική της Υγείας στην LSE Ηλία Μόσιαλο να τη χαρακτηρίζει, μιλώντας στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», «επικίνδυνη» λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς της. Ερωτώμενος για κατά πόσο είναι ηθικός ο διαχωρισμός σε εμβολιασμένους και μη, σημειώνει ότι «ίσως η ίδια πανδημία να προσφέρει το ηθικό πλαίσιο και να μας επιβάλλει να μιλήσουμε για αυτούς τους διαχωρισμούς».

Πόσο απειλητικό είναι το στέλεχος Δέλτα;

Η μετάλλαξη Δέλτα είναι επικίνδυνη παρότι δεν αυξάνει τη σοβαρότητα της νόσου αλλά τη μεταδοτικότητα. Οσο περίεργο και να ακούγεται, μπορούμε απλά να πούμε πως είναι επικίνδυνη γιατί είναι κατά 50-60% πιο μεταδοτική, άρα μπορεί δυνητικά να μεταδοθεί και να ευθύνεται για πενταπλάσιο αριθμό θανάτων σε σύγκριση με τη μετάλλαξη Αλφα. Επίσης, επηρεάζει λίγο την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Για παράδειγμα τα εμβόλια των Pfizer και AstraZeneca, ενώ ήταν 100% αποτελεσματικά απέναντι στην Αλφα όσον αφορά την αποτροπή νοσηλειών και βαριών περιπτώσεων, είναι τώρα αποτελεσματικά κατά 96% και 92% αντίστοιχα.

Τι γίνεται όμως στη Βρετανία;

Η Βρετανία είναι πλέον η χώρα με τα περισσότερα κρούσματα που φέρουν τη μετάλλαξη Δέλτα στην Ευρώπη. Αλλά μέχρι στιγμής παρατηρούμε πως έχουμε πολύ μικρό αριθμό σοβαρών περιπτώσεων. Αρα τα εμβόλια, όπως φαίνεται από τα δεδομένα, συνεχίζουν να μας προσφέρουν επαρκήπροστασία.

Θα επικρατήσει η Δέλτα παγκοσμίως;

Ναι, είναι θέμα λίγων μηνών. Τώρα είναι ήδη σε όλες τις ηπείρους. Αυτό δεν είχε συμβεί με τέτοιο ρυθμό με τηνΑλφα.

Τι νομίζετε πως θα γίνει στη χώρα μας;

Θα εξαρτηθεί από το ποσοστό των εμβολιασθέντων και από το κατά πόσο θα μπορέσουμε να καθυστερήσουμε την επικράτηση της Δέλτα τους επόμενους έναν με δύο μήνες.

Πόσο ασφαλής είναι η δεύτερη δόση με το εμβόλιο της AstraZeneca;

Αναφορικά με τη συσχέτιση των θρομβώσεων με το εμβόλιο της AstraZeneca, να το ξεκαθαρίσουμε πως είναι πολύ πιο σπάνιες οι ιδιάζουσες θρομβώσεις μετά τη δεύτερη δόση γενικά σε σύγκριση με την πρώτη. Σύμφωνα με την ανάλυση των δεδομένων από τα στοιχεία των θρομβώσεων της βρετανικής ρυθμιστικής Αρχής, μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης AstraZeneca, η επίπτωση είναι μικρότερη στην ηλικιακή ομάδα 18-49 ετών (0,7 θρομβώσεις ανά εκατομμύριο δόσεων) και μεγαλύτερη στην ηλικιακή ομάδα των άνω των 50 (1,5 ανά εκατομμύριο δόσεων). Αρα στην ηλικιακή ομάδα 18-49, με τα δεδομένα μέχρι τώρα, η θνητότητα είναι 0,1 ανά εκατομμύριο δόσεων.

Ο τουρισμός εγκυμονεί κινδύνους ενισχύοντας το ενδεχόμενο ενός τέταρτου κύματος;

Εφόσον όσοι έρχονται είναι εμβολιασμένοι με εμβόλια που έχει εγκρίνει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων ή έχουν κάνει τεστ, τότε είμαστε σχετικά ασφαλείς. Σίγουρα περισσότερο από όσους δεν έχουν εμβολιαστεί και δεν κάνουν τεστ και κυκλοφορούν ανάμεσά μας ενώ μπορεί να είναι φορείς της μετάλλαξης Δέλτα. Επίσης, φέτος ένα σημαντικό ποσοστό των Ελλήνων θα είναι εμβολιασμένο όταν αρχίσει η πραγματική τουριστική περίοδος, μετά τις αρχές Αυγούστου.

Θα κρατήσει για πολύ ακόμη η πανδημία;

Για να βάλουμε σε ένα πλαίσιο την ερώτηση, να πούμε πως η πανδημία έχει διαφορετικούς ρυθμούς, που δεν επηρεάζονται μόνο από το πόσο αντέχουν τα συστήματα υγείας ανά χώρα, ή από το ότι έχουμε πλέον εμβόλια, αλλά και από τη μετάδοση, η οποία εξαρτάται κυρίως από τις μεταλλάξεις του ίδιου του ιού. Μέχρι στιγμής είχαμε τρεις σοβαρές μεταλλάξεις. Η πρώτη μετά το αρχικό στέλεχος της Κίνας, η D614G, που εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και ακολούθησαν η Αλφα και η Δέλτα. Σε 18 μήνες επομένως είδαμε τρεις μεταλλάξεις που έκαναν τον ιό πιο μεταδοτικό, χωρίς ταυτόχρονα να έχει γίνει λιγότερο επικίνδυνος. Η πιθανότητα να έχουμε και άλλες μεταλλάξεις το επόμενο διάστημα είναι επομένως ισχυρή. Δεν ξέρουμε προς ποια κατεύθυνση θα γίνει η επόμενη. Θα είναι για παράδειγμα πιο ήπιος και λιγότερο μεταδοτικός ο ιός; Ή θα γίνει ακόμη πιο μεταδοτικός; Ολα θα εξαρτηθούν από την επιτάχυνση των προγραμμάτων μαζικών εμβολιασμών, παγκοσμίως και μέχρι στιγμής έχει εμβολιαστεί μόνο το 11% του πληθυσμού παγκοσμίως.

Ποια είναι η θέση σας στον διάλογο περί υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού για τους υγειονομικούς και άλλες νευραλγικές επαγγελματικές ομάδες;

Το ποσοστό των εμβολιασμένων υγειονομικών υπερβαίνει πλέον το 75% αλλά είναι ακόμη χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ που προσεγγίζει το 85%. Είμαστε, όμως, καλύτερα από τον Μάρτιο, όταν το ποσοστό έφτανε μόλις το 45%. Η κυβέρνηση θα πρέπει να σταθμίσει τα δεδομένα σε λίγες εβδομάδες, καθότι όπως φαίνεται υπάρχει τάση αύξησης της συμμετοχής των υγειονομικών στους εμβολιασμούς. Αν το ποσοστό παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, τότε ο υποχρεωτικός εμβολιασμός θα είναι η μόνη επιλογή.

Πόσο απέχουμε από τη δημιουργία μιας κοινωνίας με πολίτες «δύο ταχυτήτων»;

Ο πραγματικός διαχωρισμός στην κοινωνία είναι μεταξύ των προνομιούχων και των μη εχόντων. Και στη μέση, συμπιέζονται έντονα και χάνουν συνεχώς οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα τα μεσαίαστρώματα. Η πανδημία επέτεινε τις ανισότητες παγκοσμίως. Οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και συσσώρευσαν τεράστια κεφάλαια. Αυτό βέβαια έγινε μέσω αναδιανομής των υπαρχόντων πόρων αλλά και μέσω της μη στοχευμένης επένδυσης των πόρων μέσω έκτακτου δανεισμού στις περισσότερες χώρες του πλανήτη. Ετσι, ενώ το χρέος των περισσότερων χωρών του πλανήτη αυξήθηκε σημαντικά, οι εύποροι συσσώρευσαν περισσότερο από το 6,4% του παγκόσμιου ΑΕΠ σε νέες καταθέσεις στις τράπεζες. Για αυτό χρειάζεται να συζητήσουμε το νέο κοινωνικό συμβόλαιο στη χώρα μας. Δηλαδή, οι ευρωπαϊκές και οι εθνικές επενδύσεις και προτεραιότητες θα έχουν και σοβαρό κοινωνικό πρόσημο;

Είναι κατ’ εσάς ηθικός ο διαχωρισμός ανάμεσα σε εμβολιασμένους και μη;

Οσον αφορά την άρση των περιορισμών για όσους έχουν εμβολιαστεί, επιτρέψτε μου να πω πως αυτό δεν συνιστά κοινωνικό διαχωρισμό. Οσοι δεν έχουν εμβολιαστεί θα μπορούν να συμμετέχουν σε δραστηριότητες εφόσον κάνουν συνεχώς τεστ, γιατί αυτή η δυνατότητα υπάρχει για να αποδείξει κάποιος πως δεν είναι φορέας και δεν νοσεί. Η μη επιστροφή στην κανονικότητα το επόμενο διάστημα όμως θα εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες. Οι άνεργοι είναι ήδη «διαχωρισμένοι», το ίδιο και όσοι είναι ασθενείς, δεν είχαν και δεν έχουν ακόμα πρόσβαση στα νοσοκομεία λόγω της πανδημίας. Επιπλέον, οι μαθητές και οι φοιτητές έχασαν δύο χρόνια εκπαιδευτικής διαδικασίας και βέβαια να μην ξεχάσουμε όσους έχασαν τις επενδύσεις τους και είδαν τις επιχειρήσεις τους να κλείνουν. Ισως η ίδια πανδημία να προσφέρει το ηθικό πλαίσιο και να μας επιβάλλει να μιλήσουμε για αυτούς τους διαχωρισμούς.