Το πορτογαλικό μοντέλο πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας που θέλει να “αντιγράψει” η Ελλάδα

Πριν τη μεταρρύθμιση του πορτογαλικού συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, υπήρχαν περίπου 1,5 εκατομμύριο πολίτες (15% του πληθυσμού) χωρίς κάλυψη από οικογενειακό γιατρό, ενώ έως το 2018 το ποσοστό θα είναι μόλις 5%.

Γράφει: Καραγιώργος Δημήτρης - IATROPEDIA

Η πιο σοβαρή παρέμβαση που έχει γίνει στον κοινωνικό τομέα, είναι η μεταρρύθμιση της εξωνοσοκομειακής (πρωτοβάθμιας) φροντίδας Υγείας, η οποία ξεκίνησε το 2005 και ολοκληρώθηκε πρόσφατα στην Πορτογαλία.

Το συγκεκριμένο μοντέλο επιχειρεί να “αντιγράψει” και στη χώρα μας το υπουργείο Υγείας, με μία σειρά παρεμβάσεων, οι οποίες θα περιλαμβάνονται σε νομοσχέδιο που προωθεί το επόμενο διάστημα ο Ανδρέας Ξανθός.

Σε αυτό περιλαμβάνονται οικογενειακός γιατρός και ομάδα υγείας σε κάθε γειτονιά, αξιολόγηση ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας, νέες συμβάσεις με 3.000 γιατρούς και λοιπό προσωπικό, πλήρης και αποκλειστική απασχόληση...

Όπως ανέφερε ο υπουργός Υγείας στο “Έθνος της Κυριακής”, το κόστος του εγχειρήματος ανέρχεται ετησίως στα 80 εκατομμύρια ευρώ, κατά τα πρώτα έτη εφαρμογής (2017 και 2018).

Στην πλήρη ανάπτυξή του θα κοστίζει πάνω από 300 εκατομμύρια. Θα καλυφθεί από πόρους του ανασχεδιασμένου ΕΣΠΑ, το τομεακό πρόγραμμα του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και εθνικούς πόρους.

Σε πρώτη φάση, το σύστημα θα στηριχτεί σε 3.000 γιατρούς και λοιπό προσωπικό και 250 δομές - Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ).

Θα λειτουργήσουν σε 60 μεγάλες πόλεις, καλύπτοντας το 30% του αστικού πληθυσμού της χώρας.

Μεταξύ των πόλεων αυτών περιλαμβάνονται το Κορδελιό - Εύοσμος, η Πάτρα, το Ηράκλειο, η Λάρισα, ο Βόλος, η Νέα Φιλαδέλφεια, το Κερατσίνι, το Πέραμα, η Μυτιλήνη και η Κομοτηνή.

Πορτογαλία

Το πορτογαλικό σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αποτελεί τον κεντρικό πυλώνα του πορτογαλικού συστήματος Υγείας.

Βασίζεται σε δίκτυο δομών στην κοινότητα, οι οποίες καλύπτουν το σύνολο της χώρας.

Κύριες αρχές του είναι η διαφάνεια, η πρόσβαση και η λογοδοσία, ενώ η φιλοσοφία του στηρίζεται στην ιδέα ότι οι υπηρεσίες δημόσιας Υγείας και κοινωνικής φροντίδας είναι μέρος μιας έννοιας φροντίδας – ομπρέλας.

Διαρθρώνεται από κοινού με τα άλλα επίπεδα της περίθαλψης, ενώ ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι η διοικητική αποκέντρωση.

Διαθέτει 74 κέντρα διοίκησης και 311 δομές, ενώ το δίκτυο λειτουργεί με μικρές διεπιστημονικές και αποκεντρωμένες ομάδες, με συγκεκριμένα καθήκοντα:

Παροχή ατομικής και οικογενειακής φροντίδας, παροχή φροντίδας σε ομάδες με ειδικές ανάγκες, δημόσιες παρεμβάσεις Υγείας, συγκέντρωση πόρων και υπηρεσιών, διεπιστημονική ομάδα.

Ομάδες

Οι οικογενειακές μονάδες Υγείας είναι η κύρια εστίαση αυτού του μηχανισμού. Στελεχώνονται με μικρές ομάδες, οι οποίες αποτελούνται από πέντε έως οκτώ οικογενειακούς γιατρούς, έξι έως δέκα νοσηλευτές και άλλους επαγγελματίες Υγείας.

Κάθε ομάδα καταρτίζει τριετές σχέδιο, με προκαθορισμένους σκοπούς και στόχους και αξιολογείται με βάση την επίτευξη των στόχων.

Εκτιμάται ότι πριν τη μεταρρύθμιση του πορτογαλικού συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, υπήρχαν περίπου 1,5 εκατομμύριο πολίτες (15% του πληθυσμού) χωρίς κάλυψη από οικογενειακό γιατρό.

Με τη σταδιακή εφαρμογή του συστήματος, εκτιμάται ότι έως το 2018 θα έχουν καλυφθεί 800.000 έως ένα εκατομμύριο πολίτες (8% έως 10% του πληθυσμού).

Για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος, η Πορτογαλία θα χρειαστεί 750 δομές οικογενειακής Ιατρικής και στην ολοκλήρωση του εγχειρήματος, θα είναι ακάλυπτο μόλις το 5% του πληθυσμού.