Εθνική στρατηγική για το σύστημα Υγείας

Του Βασίλη Κικίλια – Ιατρού (PhD, MSc), Βουλευτή Α΄ Αθηνών Ν.Δ.

Το αγαθό της υγείας αναγνωρίζεται παγκοσμίως και ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες κοινωνίες, ως θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα. Ταυτόχρονα, θεωρείται στοιχειώδης η υποχρέωση των κρατών, να υπερασπίζονται, να προστατεύουν, να προωθούν και να εξελίσσουν, το επίπεδο υγείας των πολιτών τους, διότι η υγεία αποτελεί παραγωγικό πόρο και παράγοντα σταθεροποίησης και ευημερίας.

Ιδιαίτερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης και ύφεσης, όπως αυτή που βιώνει η χώρα μας, η υποχρέωση αυτή του κράτους αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία και συνιστά προϋπόθεση κοινωνικής συνοχής. 

Σήμερα υπάρχουν ανάγκες για περικοπές δαπανών λόγω δημοσιονομικού εκτροχιασμού, αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν ανάγκες για μεγαλύτερες δαπάνες υγείας από τους πολίτες, λόγω των ανέργων, της αδυναμίας συμμετοχής από ίδιους πόρους των πολιτών, της διακοπής των συμβολαίων ιδιωτικής ασφάλισης, της ανασφάλειας, της αύξησης κάποιων προβλημάτων υγείας κ.ο.κ.. 

Επιπλέον είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν μειώσεις δαπανών σε κάθε είδους παροχές από τους προϋπολογισμούς των ασφαλιστικών φορέων, γιατί έχουν μεγάλα ελλείμματα από το παρελθόν αλλά και επειδή μεγαλώνει το έλλειμμα στους τρέχοντες προϋπολογισμούς από την αδυναμία είσπραξης των εισφορών κ.ο.κ. Ταυτόχρονα πρέπει τώρα να σταματήσει η μεταφορά πόρων από την υγεία στις συντάξεις, πρέπει τώρα να τεθούν φραγμοί και περιορισμοί στις ειδικές παροχές ομάδων πληθυσμού.

Αν λοιπόν κάποιος αγνοούσε τα ελλείμματα του παρελθόντος και τις μέχρι σήμερα υποχρεώσεις των ασφαλιστικών ταμείων και πάλι θα διαπίστωνε ότι είναι αδύνατο να επιτευχθεί πλήρης ισοσκελισμός των μεγεθών. Για να επιτευχθεί χρειάζεται πολύ και συστηματική δουλειά αλλά και αυτή σε μια περίοδο όπως η παρούσα δεν είναι αρκετή. Στο τέλος θα χρειαστεί και η βοήθεια του κρατικού προϋπολογισμού. 

Ο ΕΟΠΥΥ ήταν θεωρητικά μια λύση. Ένας Ενιαίος Εθνικός Οργανισμός Υγείας στην υπηρεσία των πολιτών. Από την άλλη, όμως, γιατί όχι και ένας Εθνικός Οργανισμός Συντάξεων; Στην πράξη τα πράγματα εξελίχθηκαν διαφορετικά. Ένας από τους βασικότερους λόγους δημιουργίας του ΕΟΠΥΥ, η εξοικονόμηση πόρων, μετατράπηκε σε απόκρυψη ελλειμμάτων. Μια ματιά στον προϋπολογισμό του αρκεί για να καταλάβει κανείς το προφανές.

Οι δαπάνες υγείας των φορέων που εντάχθηκαν αρχικά στον ΕΟΠΥΥ είχαν προϋπολογισμό 10-11 δισ. Η εκτίμηση για το κλείσιμο του προϋπολογισμού του 2011 αυτών των φορέων ήταν 8,39 δισ. Η μεγάλη αυτή διαφορά είναι και η αφετηρία του ταμειακού προβλήματος του ΕΟΠΥΥ. Με τη σύστασή του κατέστη από την τότε κυβέρνηση ελλειμματικός, αφού με τρικ, τα 10-11 δισ. εξόδων έγιναν 8,39 δισ., μετά 5,83 δισ. ή 4,98 δισ.

Ο προϋπολογισμός του 2012 για τον ΕΟΠΥΥ πέρασε από δοκιμασίες και αναμορφώσεις. Υπέστη συνεχείς περικοπές που άλλοτε απεικονίζονταν άμεσα και άλλοτε μόνο ανακοινώνονταν ή ακολουθούσε αναμόρφωση, όταν το αντιλαμβανόταν η τρόικα. Μπαίνοντας στο 2013 πιστεύω και εύχομαι τα μαθηματικά του φορέα να γίνουν αρτιότερα προς αποφυγή περαιτέρω ελλειμμάτων.

Από τις τομές που θα επέφερε ο ΕΟΠΥΥ ήταν η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.). Αν παραδεχτούμε ότι η Προαγωγή Υγείας αποτελεί την προμετωπίδα κάθε Συστήματος Υγείας, τότε η Πρωτοβάθμια Φροντίδα αποτελεί τον πιο βασικό και κρίσιμο πυλώνα. Δυστυχώς όμως μέχρι σήμερα ο θεσμός του ΕΟΠΥΥ δεν υποστήριξε ούτε προήγαγε την Π.Φ.Υ. επιβαρύνοντας έτσι και άλλο τα πολύπαθα νοσοκομεία του ΕΣΥ στα οποία καταγράφτηκε αύξηση των εισαγωγών κατά 28% τον προηγούμενο χρόνο. 

Βεβαίως δε μπορούμε να περιμένουμε πολλά, στο 2013, από τον κρατικό προϋπολογισμό που έχει τα δικά του προβλήματα, αλλά η επαύξηση κάποιων κονδυλίων για τους άπορους, άνεργους και τους ανασφάλιστους ή τους αλλοδαπούς πρέπει να εξασφαλιστεί, γιατί είναι καταφανέστατο ότι τα ποσά του προϋπολογισμού δεν επαρκούν. Στο τέλος του 2012 (18/11/2012) επιβλήθηκαν ποσοστά ίδιας συμμετοχής στις δαπάνες για όσους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ προσέρχονται σε ιδιωτικούς φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας. Αυτό το μέτρο είναι εντελώς άδικο για τους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους. Αλλά φαίνεται ότι ήταν απαραίτητο, τουλάχιστον για την περίοδο διάρκειας της οικονομικής κρίσης. Εκτιμώ ότι αν αυτό ως ενέργεια εξασφαλίζει πρόσθετους πόρους για τις ευπαθείς ομάδες τότε είναι υποφερτό. Αυτό που υπερασπίζομαι είναι το να μη γίνει μόνιμο μέτρο.

Είναι απαραίτητο επιτέλους να γίνει από αυτή τη Βουλή και από όλα τα κόμματα ένα συλλογικό βήμα. Να υπάρξει εθνική συνεννόηση και εθνική στρατηγική τουλάχιστον για το σύστημα υγείας ή έστω για την Π.Φ.Υ. Υπάρχουν ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες για πολλές ομάδες συμπολιτών μας. Προσωπικά ντρέπομαι να βλέπω ηλικιωμένους και ανήμπορους να προσέρχονται από τα χαράματα έξω από ιατρεία, για να «γράψουν» τα φάρμακα ή να δημιουργούν ατελείωτες ουρές για μια εξέταση ή μία ιατρική επίσκεψη. Είμαι νέος πολιτικός και ιατρός και πιστεύω ότι τέτοιες εικόνες μάς προσβάλλουν ως κοινωνία. Αν πραγματικά συστρατευθούμε όλοι μαζί, είμαι βέβαιος ότι θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

REAL.GR